Open Monumentendagbrochure 11 - UiT in regio Kortrijk

Grensgevallen
open monumentendag 2011 open monumentendag 2011
jonge België binnen te dringen. Ze wilden
een republiek stichten.
Maar hun komst was niet onverwacht.
Belgische militairen stonden klaar. Amper
twee uur duurde de strijd, waarin bijna
vijftig revolutionairen sneuvelden. De monarchie
was gered. Het incident stimuleerde
wel om eens goed na te denken over het
stemrecht in ons land.
StakerSpiket
We rijden door het glooiende landschap
tussen Moeskroen en Aalbeke. Hoe vredig
het landschap in deze grensstreek er mag
uitzien, toch is het conflict nooit veraf. We
passeren de spoorweg. Hier liggen de fabrieksgebouwen
van tapijtenfabriek Louis De
Poortere tegen de grond. Wat overblijft, is
het wachtlokaaltje van de fabriek, waar
begin de eenentwintigste eeuw maandenlang
een pop hing aan een strop. Uren,
nachten en weken hebben vakbondsmilitanten
en arbeiders van het zieke Louis
De Poortere hier piket gestaan. Boos op
de bedrijfsleiding, angstig voor hun toekomst.
Boos op de eigenaar die de gezonde
delen van het bedrijf in Frankrijk verder
had uitgebreid.
tombroek
We blijven de grens volgen, en rijden door
anonieme bedrijventerreinen, langs een
transformatorpost, over versleten wegjes.
Op de grens met Rollegem banen we ons
een weg tussen de rollende groene heuvels
en de grijze dozen die rook uitbraken. De
Rollegemnaren kijken al jaren tegen een
muur van fabrieken aan. Moeskroen wil
stilaan luisteren naar hun verzuchtingen.
Met steun van de Eurometropool proberen
Moeskroen en Kortrijk nu overeen te stemmen
over stedenbouw, industrie en het
beperken van de overlast. Een permanente
thematische werkgroep moet dergelijke
discussies over nabuurschap naar het
verleden verwijzen.
Het landschap wordt lieflijker, de industrie
verdwijnt achter ons. In de Ronse vaalstraat
passeren we een volkscafé dat steevast
vol zit met Vlamingen en Walen en we
duiken zuidwaarts, richting Dottenijs. Over
heuvels en dalen gaat het nu, het lijkt alsof
we vleugels krijgen.
De natuur wijkt weer voor beton als we
ter hoogte van Kooigem op de N50 komen.
De steenweg waar de federale en lokale
politiekorpsen uit de buurt al jaren hun
handen mee vol hebben. Controle op fuivende
jongeren, de ‘boites de nuit’, de alcohol
en de overdreven snelheid.
8 9
kanaal
We verlaten snel dit betonnen lint en dromen
weg bij het kanaal dat naar Roubaix leidt.
Dit kanaal is bron van grensoverschrijdende
discussies, maar ook een toonbeeld van
samenwerking. Ooit was dit gekend als een
stinkende vieze gracht die overwoekerd
was en waar problemen werden verlegd
naar de buren. Stilaan wordt deze waterweg
in zijn glorie van de textielperiode hersteld.
Het water wordt rein, de fietspaden brengen
je naar hartje Roubaix.
We steken de schelde over in Warcoing,
gekend voor zijn suikerfabriek en cruisen
even door Wallonië. Langs de Schelde
rijden we oostwaarts. Hier is het conflict
stilaan ver te zoeken, de Schelde verdeelt
de natuur netjes tussen Spiere­Helkijn en
Avelgem aan de ene kant, Pecq en Pottes
aan de andere kant. Hier scheidt de Schelde
het groen, in een machtig open en vriendelijk
landschap.
WindmolenS
Toch is hier ook sinds kort het conflict
opgelaaid. Onderwerp: windmolens. Eerst
plande een Waalse intercommunale windmolens
langs de Schelde ter hoogte van
Celles. Dat zinde buurtbewoners niet,
zowel de Waalse als de Vlaamse. En momenteel
is er nog steeds een discussie in Avelgem
over het al of niet toelaten van windmolens
op industrieterreinen. Maar aan beide
zijden is iedereen het er nagenoeg over
eens: deze Scheldevallei haalt zijn kracht
uit zijn schoonheid. En die mag niet verloren
gaan.
mira
We stoppen aan de zogenaamde Mirabrug.
Over deze plek verhaalde Stijn Streuvels
in de Teleurgang van de Waterhoek. De brug
laat je van West­ naar Oost­Vlaanderen gaan
en omgekeerd. We hebben 52 kilometer
grens achter de kiezen. Conflict, verzoening
het ligt op een meter van elkaar. ✽
de eurometropool
lille-kortrijk-tournai
---------------------------------------------
ELKE DAG GRENZEN WEG VAGEN
De Eurometropool Lille-Kortrijk-Tournai
is opgericht in januari 2008 en is een
Europese Groepering voor Territoriale
Samenwerking, de allereerst in zijn
soort overigens. Maar liefst 147 Franse
en Belgische gemeenten maken deel uit
van de Eurometropool, goed voor twee
miljoen inwoners.
De Eurometropool is een overleg orgaan
van 14 instellingen. Hun doel is om
culturele, politieke en bestuurlijke
grenzen weg te vagen en om het
dagelijkse leven van de inwoners van
de Eurometropool te vereenvoudigen.
Momenteel zijn er zes thematische
werkgroepen actief:
• Diensten naar de burgers toe
• Toerisme
• Cultuur
• Mobiliteit en toegankelijkheid
• Duurzame ontwikkeling
• Economische ontwikkeling
Deze werkgroep maakt voorstellen voor
het bureau en de algemene
vergadering van de Eurometropool,
bij wijze van spreken het college en de
gemeenteraad. Daarnaast is er nog een
forum van het middenveld en een
conferentie van de burgemeesters.
Een grensoverschrijdend Agentschap,
gevestigd in Kortrijk, zorgt voor de
ondersteuning van de vele overlegorganen
en projecten. Kortrijkzaan Stef
Vande Meulebroucke is de directeur.