Mentaal juni 2008 - Vincent van Gogh

Mentaal
form artikel 38, lid 5 BOPZ. In dat artikel
staat dat het behandelingsplan tegen de
wil van de
patiënt uitgevoerd mag worden als het
volstrekt noodzakelijk is om gevaar voor
de patiënt of anderen, voortvloeiend uit
de stoornis van de geestvermogens, af te
wenden. De Commissie was van mening
dat uit de verslagen en de overige infor-
GGZ Noord- en Midden-Limburg heeft een Klachtencommissie voor Cliënten op grond van
de Wet Klachtrecht Cliënten Zorgsector (WKCZ) en de Wet Bijzondere Opnemingen in
Psychiatrische Ziekenhuizen (BOPZ). Een cliënt of degenen die optreedt namens de cliënt
kan een klacht indienen bij deze commissie als hij of zij bezwaar heeft tegen een gedraging
van een medewerker of een handelwijze van de instelling jegens de cliënt of tegen een
beslissing met betrekking tot de behandeling of begeleiding die gevolgen heeft voor de cliënt.
De commissie verklaart de klacht gegrond of ongegrond en brengt haar oordeel ter kennis
van de Raad van Bestuur die vervolgens maatregelen kan treffen.
matie voldoende duidelijk is geworden dat
het gedrag van E dit soort gevaar opleverde.
Een gedwongen verblijf op de eigen kamer,
zoals de patiëntenvertrouwenspersoon namens
E als passende maatregel zag, was
volgens de Commissie geen reële optie. Dat
zou het gevaar niet opheffen, gezien de ernstige,
gerichte fysieke agressie van E en de
aanwezigheid van allerlei als wapen te gebruiken
voorwerpen op die kamer. Omdat
niet aannemelijk is geworden dat men had
kunnen volstaan met minder ingrijpende
middelen dan wel andere maatregelen,
en de separatie het gevaar daadwerkelijk
ophief, was de Commissie van mening dat
voldaan was aan de eisen van proportionaliteit,
subsidiariteit en doelmatigheid.
Anders is het met het laten voortduren
van de separatie toen E geen agressief
gedrag meer vertoonde. Vast is komen te
staan dat E vanaf 11 augustus zich rustig
heeft gedragen. Het zou daarom niet langer
nodig zijn geweest om E langer in de
separeer te houden. De Commissie heeft
echter begrip gehad voor het argument van
de veiligheid voor het personeel. De impact
van het eerder getoonde agressieve gedrag
van E op het team, het feit dat een aantal
medewerkers nog steeds in de ziektewet
zat en het ontbreken van de mogelijkheid
om de patiënt veilig op zijn eigen kamer te
verplegen, rechtvaardigden voor de Commissie
het voortduren van de separatie..
Uitspraak
De Klachtencommissie verklaarde de klacht
over de beslissing tot separatie ongegrond
en de klacht over het laten voortduren van
de separatie toen de patiënt zich rustig ge-
droeg, gegrond met de opmerking dat de
patiënt gezien de situatie niet uit de separeer
gelaten kon worden.
Commentaar
De Commissie heeft nadrukkelijk vastgesteld
dat het hier niet gaat om toepassing
van middelen of maatregelen conform artikel
39 BOPZ, maar om dwangbehandeling
conform artikel 38 lid 5. Dat is van
belang, omdat in het eerste geval de separatie
maximaal 7 dagen zou mogen duren en
dat daarna de separatie alleen als dwangbehandeling
conform artikel 38 voortgezet
zou kunnen worden. Bij separatie als
middel of maatregel mag geen gedwongen
medicatie gegeven worden met een langdurende
werking, bijvoorbeeld een depot
als antipsychoticum. Bij dwangbehandeling
mag dit wel.
Het is opmerkelijk dat de Commissie niet
is ingegaan op de informatie van de psychiater
dat E tijdens de separatie niet coöperatief
was en medicatie weigerde. Daardoor
werd zijn psychose niet behandeld en
bleef hij (latent) gevaarlijk. De vraag blijft
waarom de psychiater tijdens het separeren
geen dwangmedicatie heeft toegepast.
Heeft hij artikel 39 BOPZ voor ogen gehad
en daarom dwangmedicatie uitgesloten? Of
vond hij dwangmedicatie niet effectief en
heeft het daarom achterwege gelaten? Wellicht
zou de separatie eerder opgeheven zijn
met dwangmedicatie. Dat zou juridisch in
orde zijn. Als dwangmedicatie ten onrechte
achterwege is gelaten, is niet voldaan aan
de eis van subsidiariteit. Medicatie is immers
een minder ingrijpend middel dan
separatie.
Mentaal | 11