Jaarverslag 2012 - Advies- en Klachtenbureau Jeugdzorg

1. Missie en Kerntaken
1.1. Missie
Het Advies- en Klachtenbureau Jeugdzorg (AKJ) is een onafhankelijke, landelijke organisatie.
Vanuit de regiokantoren Amsterdam, Deventer, Lelystad, Rotterdam, Utrecht en Sittard vervullen
de vertrouwenspersonen van het AKJ hun opdrachten. Het AKJ wil ervoor zorgen dat cliënten
binnen de jeugdzorg bij gevoelens van onvrede of onmacht altijd een beroep kunnen doen op
onafhankelijke en professionele vertrouwenspersonen. Hierbij wil het AKJ een op samenwerking
gerichte organisatie zijn, die zijn eigen competenties voortdurend vergroot en de kwaliteit binnen
de jeugdzorg meehelpt te verbeteren. ‘De rechten van het kind’, die als uitgangspunt gelden in de
Wet op de jeugdzorg, staan daarbij centraal. In de Wet op de jeugdzorg is de functie
vertrouwenspersoon vastgelegd. In hun handelen stellen de vertrouwenspersonen het belang van
de cliënten voorop. Zij staan naast de cliënt en zijn actief steunend voor zowel de individuele
cliënten als de cliëntenpopulatie in z'n geheel. Zij komen op voor de belangen die de cliënt voor
zichzelf ziet. Hierdoor wordt tevens de (rechts)positie van cliënten binnen de jeugdzorg versterkt.
Vertaald in beleid en wetgeving
In 2012 heeft het AKJ deze missie vertaald in beleid en wetgeving. Zij heeft aan al haar
stakeholders en met hen duidelijk gemaakt dat vertrouwenswerk een noodzakelijke voorwaarde
voor de rechtspositie is en moet blijven voor cliënten die kwetsbaar en afhankelijk zijn. En met
resultaat:
de motie van Dijsselbloem c.s. inzake het wettelijk borgen van de onafhankelijk
vertrouwenspersoon voor alle cliënten in de komende Jeugdwet is met een zeer grote
meerderheid op 5 juli 2012 aangenomen in de 2 e kamer;
wettelijke borging: in de concept Jeugdwet is (in januari 2013 mede op basis van alle
inspraak) opgenomen dat gemeenten dienen zorg te dragen voor de inkoop van onafhankelijke
vertrouwenspersonen. Het AKJ wenst meer dan alleen deze passage en heeft de wetgever
middels haar inspraak artikelen en AmvB aangereikt om te verwerken;
het transitiebureau van VNG/VWS/V&J heeft BMC gevraagd een verkennend onderzoek uit
te voeren hoe deze functie goed geïmplementeerd kan worden tijdens de transitie;
heeft het AKJ de meldcode Kindermishandeling en Huiselijke Geweld begin 2012 als
aanvulling op kerntaak 5 (zie onder) gereed gemaakt en bestuurders in de jeugdzorg in staat
gesteld op basis van onze signalen te handelen. Hiermee geven we invulling aan de zo
prangend geformuleerde aanbevelingen van de commissie Samson en tot slot
neemt het AKJ deel aan diverse transitiebijeenkomsten en andere meetings in dat kader om
stakeholders te informeren en te adviseren inzake de inrichting van het jeugdzorgdomein na
2014.
Vertaald in primair proces
Het AKJ is geslaagd in haar streven voor instellingen binnen de jeugdzorg, zijn opdrachtgevers en
voor cliëntgroepen een deskundige en betrouwbare overlegpartner te zijn, die door zijn
signalerende functie bijdraagt aan een goed kwaliteitsbeleid binnen de instellingen en
ondersteuning biedt bij de klachtbehandeling binnen de instelling. Het AKJ is voor hen een
informatiebron ten aanzien van cliëntenrechten, klachtenprocedures en wetten zijn. Door
advisering van cliënten- en jongerenraden heeft het AKJ een bijdrage geleverd aan de
cliëntenparticipatie en –medezeggenschap.
Kortom, het AKJ zet de belangen van de cliënt in de jeugdzorg voorop en draagt bij aan deze wijze
van versterking van diens (rechts)positie in de jeugdzorg.
AKJ Jaarverslag 2012: Transitieproof?
4