J. de Speurder - Donker Oss - Het eerste complete verhaal ... - Cubra
J. de Speurder - Donker Oss - Het eerste complete verhaal ... - Cubra
J. de Speurder - Donker Oss - Het eerste complete verhaal ... - Cubra
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
ze nog in <strong>de</strong> dartelheid van haar oorsprong.<br />
De dorpjes liggen er angstig gehurkt tegen<br />
<strong>de</strong>n dijk, die het in wil<strong>de</strong> nachten van<br />
storm en hoog water wel eens opgee ft en<br />
dan het donkere stroelen<strong>de</strong> geweld van <strong>de</strong><br />
watermassa's doorlaat. Maar nu is het een<br />
Meinacht in het jaar 1934, vredig en rustig<br />
met wat sterrensehijn door <strong>de</strong> dampigc<br />
atmosfeer. Er zijn niet veel grootc huizen<br />
in het dorpje. De meeste zijn slechts hutten<br />
met. plaggen ge<strong>de</strong>kt. In een van zulke<br />
huisjes wonen twee gebroe<strong>de</strong>rs, Toon en<br />
Piet Verhoeven. Ze hebben het niet breed<br />
met hun bei<strong>de</strong>n, maar ze hebben zich toch<br />
altijd fatsoenlijk door het leven kunnen<br />
slaan, dat reeds meer dan 70 jaren voor<br />
hen heeft opgeleverd. <strong>Het</strong> is nu ook op<br />
hun ou<strong>de</strong>n dag nog tobben en scharrelen.<br />
Ze hou<strong>de</strong>n twee magere koetjes, een geit<br />
en twee kalveren. Eenige weken gele<strong>de</strong>n<br />
hebben ze een koebeest moeten verkoopen,<br />
maar ze had<strong>de</strong>n ook wel gehoord van <strong>de</strong><br />
kwaje en onveilige tij<strong>de</strong>n. Daarom werd het<br />
geld niet allemaal mee naar huis genomen,<br />
zooals <strong>de</strong> gewoonte van veel ou<strong>de</strong> mannetjes<br />
is, maar ze brachten 't naar <strong>de</strong> bank te<br />
<strong>Oss</strong>, serieus naar <strong>de</strong> bank. Daar wordt dat<br />
goed bewaard achter tralies en dikke <strong>de</strong>uren,<br />
beter dan achter <strong>de</strong> muren van zoo'n<br />
klein huisje on<strong>de</strong>r aan <strong>de</strong>n Maascluk. Van<br />
dat geld op <strong>de</strong> bank werd telken.'-; een beetje<br />
weg gehaald, om het levenson<strong>de</strong>rhoud mogelijk<br />
te maken en zoo wer<strong>de</strong>n die ou<strong>de</strong><br />
mannetjes erg gewichtig voor roofziiehjigen,<br />
die er geregeld op letten wie <strong>de</strong> bank<br />
bezochten. Er waren een paar le<strong>de</strong>n van<br />
het <strong>Oss</strong>che misdadigersgiklc, die daar erg<br />
in had<strong>de</strong>n. Ze dachten aan al die ou<strong>de</strong><br />
mannetjes, die stiekum in een armoedig<br />
bestaan een grooten rijkdom koesteren. Ze<br />
von<strong>de</strong>n, dat ze daar wel eens on<strong>de</strong>rzoek<br />
naar kon<strong>de</strong>n doen op <strong>de</strong> ou<strong>de</strong> beproef<strong>de</strong><br />
manier. En hef was al gauw vasigesteld,<br />
dat die mannetjes in Oyen aan <strong>de</strong> Maas<br />
woon<strong>de</strong>n, niet zoo ver weg.<br />
I)E INVAL.<br />
Dat was nu allemaal <strong>de</strong> voorbereiding<br />
voor dien stillen Meinacht met wat sterrenschijn<br />
door <strong>de</strong>n mist heen. De veldwachter<br />
<strong>de</strong>ed zijn ron<strong>de</strong> en hij bevond<br />
alles zoo rustig als het maar zijn kan in<br />
zpo'n dorpje. Doch nauwelijks waren zijn<br />
martiale stappen verklonken op <strong>de</strong>n dijk,<br />
of daar begon het te schuifelen on te ritselen<br />
op het erfje van <strong>de</strong>n ou<strong>de</strong>n Toon en<strong>de</strong>n<br />
ou<strong>de</strong>n Piet. Daar bewogen zich omzichtig<br />
drie gestalten naar het kleine huisje en<br />
zon<strong>de</strong>r veel moeite kon<strong>de</strong>n ze daar binnen<br />
komen door een raam (men zie het kruisje<br />
op <strong>de</strong> foto). Een vier<strong>de</strong> bleef buiten op <strong>de</strong>n;<br />
uitkijk staan, De drie indringers knipten<br />
een zaklantaarn aan en verschrikten <strong>de</strong><br />
bei<strong>de</strong> gebroe<strong>de</strong>rs uit hun rustigen slaap in<br />
het gezamenlijke bed, „<strong>Het</strong> geld of je gaat<br />
eraan!", grom<strong>de</strong> een ruwe stem, „Gauw!<br />
Vertel waar het geld is!" De ou<strong>de</strong> mannetjes<br />
dachten onmid<strong>de</strong>llijk aan het sigarenkistje<br />
on<strong>de</strong>r hun bed, waarin twee briefjes<br />
van 25 gul<strong>de</strong>n lagen, één van 10 en dan<br />
nog een paar rijksdaal<strong>de</strong>rs. Maar ze voel<strong>de</strong>n<br />
er eerst niks voor, om dat aan die<br />
vreem<strong>de</strong> ruwe mannen te vertellen. Die<br />
zou<strong>de</strong>n toch niet zoo wreed zijn, om hun<br />
het restje leven, dat ze nog verwachtten,<br />
plotseling te ontnemen.<br />
Piet antwoord<strong>de</strong> daarom alleen maar:<br />
..In huis!" En hoe <strong>de</strong> barsche stemmen ook<br />
aandrongen, meer kwam er niet uit. De<br />
ou<strong>de</strong> mannetjes had<strong>de</strong>n echter <strong>de</strong> harbaarsehheicl<br />
van die mensehen on<strong>de</strong>rschat.<br />
Want hun teleurstelling over het metonmid<strong>de</strong>llijk<br />
vin<strong>de</strong>n van het geld was zóó<br />
groot, dat ze er onmid<strong>de</strong>llijk op los begonnen<br />
te slaan met een groofe vijl. Toon<br />
kreeg <strong>de</strong> ergste klappen] op <strong>de</strong>n sche<strong>de</strong>l en<br />
was zóó geheel buiten alle bewustzijn op<br />
<strong>de</strong>n rand van <strong>de</strong>n dood. Piet. die taaier<br />
was, bleef bij kennis, maar daardoor werk'<br />
ten zijn hersens <strong>de</strong> i<strong>de</strong>e uit, om zich maar<br />
levenloos te hou<strong>de</strong>n. En dat werd in<strong>de</strong>rdaacPzijn<br />
redding, D? boeven grepen <strong>de</strong><br />
bei<strong>de</strong> lichamen va.st, .• .-.i<strong>de</strong>n hen met touwen<br />
stevig aan elkaar, sleur<strong>de</strong>n ze op <strong>de</strong>n<br />
vloer en lieten ze daar liggen. Toen gingen<br />
ze, het heele huisje overhoop halen. Niets<br />
bleef onon<strong>de</strong>rzocht. Ook <strong>de</strong> matrassen<br />
wer<strong>de</strong>n kapot gesne<strong>de</strong>n en <strong>de</strong> kussens hee-<br />
Icmaal uit elkaar gehaald, Ein<strong>de</strong>lijk, ein<strong>de</strong>lijk<br />
von<strong>de</strong>n ze dat sigarenkistje met <strong>de</strong><br />
zeventig gul<strong>de</strong>n. Maar er moest toch meer<br />
zijn! Wat drommel! Waarom gingen die<br />
oudje: an<strong>de</strong>rs zoo druk naar <strong>de</strong> bank? Verdubbel<strong>de</strong><br />
woe<strong>de</strong> bij het vernielzuchtige on<strong>de</strong>rzoek.<br />
17