Prestatiebescherming - Hoofdstuk 6 ... - Dick van Engelen

Hoofdstuk 6: Mogelijkheden tot prestatiebescherming
B. ‘PRESCRIBED BY LAW’, ARTIKEL 10 LID 2 EVRM
De vraag rijst allereerst of een bescherming van nieuws op grond van ongeschreven
recht wel mogelijk is, nu art. 10 lid 2 EVRM als voorwaarde stelt dat deze bij wet
voorzien 177 dient te zijn?
De rechtspraak van het Europese Hof voor de rechten van de Mens leert dat de
Nederlandse vertaling van het begrip `law' door `wet' niet geheel gelukkig is, omdat
het bestaan van een wet in formele zin niet vereist is. Ook het bestaan van een regel
van ongeschreven recht kan voldoende zijn, reden waarom de Engelse tekst, die
spreekt over prescribed by law ─ en niet over statute or Act ─ de lading beter dekt.
Wat onder prescribed by law dient te worden begrepen werd door het Europese
Hof nader gepreciseerd in zijn Sunday Times-arrest van 1979. 178 In deze zaak diende
het Hof zich uit te laten over de klacht dat contempt of court een te vage en onzekere
grondslag voor een verbod tot publikatie van een artikel vormde, zodat niet van
prescribed by law in de zin van art. 10 lid 2 EVRM gesproken zou kunnen worden.
Het Hof overwoog dat daarvoor twee vereisten dienden te worden gehanteerd:
Firstly, the law must be adequately accessible: the citizen must be able to have an
indication that is adequate in the circumstances of the legal rules applicable to a
given case. Secondly, a norm cannot be regarded as a law unless it is formulated
with sufficient precision to enable the citizen to regulate his conduct: he must be able
─ if need be with appropriate advice ─ to foresee, to a degree that is reasonable in
the circumstances, the consequences which a given action may entail.
In zijn arrest van 26 maart 1985 in de zaak Barthold 179 liet het Hof zich in het
bijzonder nader uit over de mate waarin een bepaalde norm voorzienbaar dient te
zijn. Het Hof overwoog dat de bewuste bepaling van het toepasselijke Duitse recht,
waarop de klacht over ongeoorloofde publiciteit door een dierenarts gebaseerd was,
inderdaad in weinig precieze bewoordingen gesteld was. Dat betrof in het bijzonder
de uitdrukking proper standards, waarmee een ruime discretionaire bevoegdheid aan
de rechter gegeven werd. Na gesteld te hebben ─ onder verwijzing naar zijn Sunday
Times-arrest ─ dat het Hof de onmogelijkheid van absolute precisie bij het
formuleren van een juridische norm reeds onderkend had, overwoog het Hof
vervolgens: Such considerations are especially cogent in the sphere of conduct
governed by the 1909 Act, namely competition, this being a subject where the
177 De Engelse tekst spreekt over `prescribed by law', terwijl de Franse tekst de terminologie `prévue par la loi'
hanteert. Vgl. Van Dijk/Van Hoof, 1990, p. 636.
178 EHRM, 26 april 1979, NJ 1980, 146 (Sunday Times). Vgl. Verkade, 1990, p. 19 en Verhey, 1992, p. 157.
179 EHRM 25 maart 1985, NJ 1987, 900 (Barthold). Vgl. Van Dijk/Van Hoof, 1990, p. 639.
222
Van Engelen – Prestatiebescherming - 1994