Indicatoren voor duurzaam watergebruik op ... - Meetjesland.be

3. Watergebruik en waterbeheer: toestand en evolutie
glastuinbouw vertegenwoordigde met een waterverbruik van ongeveer 17 miljoen m³ een
aandeel van 33%. Ecolas en WES (2002) berekende dat 70% van het totale waterverbruik
door de landbouwsector in 1998 afkomstig was van het gebruik van grondwater, 20% was
drinkwater, 9% regenwater en 1% oppervlaktewater.
3.4. Waterbeheer: Verstoring van de waterhuishouding
3.4.1. Oorzaken
Naast tal van natuurlijke verstoringen (klimaatsverandering, landschapsvorming …) zijn
menselijke activiteiten de oorzaak van de verstoring van de waterhuishouding. Deze
verstoringen grijpen op verschillende manieren in op de watercyclus (Van Damme et al.,
2005):
1. verminderen of verhinderen van de infiltratie van neerslag waardoor water sneller
oppervlakkig afstroomt;
2. verminderen van de berging van oppervlaktewater;
3. verminderen van de berging van grondwater en afnemen van kwel.
Deze verstoringen kunnen leiden tot verdroging of overstromingen. Verdroging uit zich in een
vermindering van de specifieke waterinhoud van de watervoerende lagen en van de bodem,
en aldus in een afname van de beschikbaarheid van water voor natuur en mens. De
belangrijkste oorzaken zijn uitbreiding van verharde oppervlakte, gewijzigde
landbouwexploitatie, verdwijnen van kleine landschapselementen, waterbeheersingswerken
die oppervlakkige afvoer versnellen en natuurlijke overstromingsgebieden doen verdwijnen,
grondwaterwinning en drainage. Ze zijn het gevolg van vroegere of nog bestaande
beleidsopties in het waterbeheer en spelen zich af op landschapsschaal of op lokale schaal.
Overstroming is het buiten zijn normale grenzen treden van veel water. Indien het
oppervlaktewater zijn normale bedding verlaat, spreken we van overstromingen van
waterlopen. De gevolgen van overstromingen zijn niet eenduidig goed of slecht.
Ongecontroleerde overstromingen kunnen evenwel een zeer aanzienlijke schade aanrichten,
voornamelijk materieel. De gevolgen van overstromingen met ‘vervuild’ water kunnen zich
ook verder zetten door bv. een verontreiniging van de bodem en grondwater, en geurhinder.
3.4.2. Gevolgen
Dat overstromingen zware schade kunnen aanbrengen, is algemeen gekend, maar ook
verdroging kan negatieve gevolgen hebben (Van Damme et al., 2004). Verlaging van het
niveau van het ondiepe grondwater en vermindering van de waterinhoud van de bodem kan
in sommige, vooral zandige gebieden, tot vermindering van gewasopbrengsten leiden. Bij
een overmatige bemaling en winning van bepaalde watervoerende lagen kan de stijghoogte
verder blijven dalen. In de nabije toekomst kan dit leiden tot een tekort van grondwater voor
specifieke, hoogwaardige toepassingen in deze watervoerende lagen.
10