Indicatoren voor duurzaam watergebruik op ... - Meetjesland.be

4. Waterkwaliteit: toestand en evolutie
4.4. Gevolgen van waterverontreiniging
Een slechte waterkwaliteit heeft een groot aantal economische, ecologische en sociale
gevolgen. We sommen hier de belangrijkste negatieve invloeden op (uit De Cooman et al.,
2004a).
4.4.1. Drinkwatervoorziening
De drinkwaterbronnen in Vlaanderen worden door vermesting bedreigd. Verontreiniging van
ruw water met nitraat is één van de belangrijkste problemen bij de drinkwaterproductie,
vooral omdat nitraten moeilijk te verwijderen zijn. De winning van drinkwater uit
oppervlaktewater wordt sterk gehinderd door algenbloei. De aanwezigheid van microbiële
ziekteverwekkers is eveneens een probleem, vooral in private putwaters waar geen
chlorering wordt toegepast. Antibioticaresistente bacteriestammen uit dierlijke fecaliën
kunnen een ernstig gevaar opleveren voor de volksgezondheid. Ook microverontreinigingen,
zoals bestrijdingsmiddelen, zijn meestal moeilijk te verwijderen.
4.4.2. Recreatie
In zwemwateren, zowel langs de kust als in het binnenland, krijgt bacteriologische
verontreiniging (fecale pathogenen) veruit de meeste aandacht. Zwaar verontreinigde
waterlopen zijn dikwijls de oorzaak van geurhinder. Ook eutrofiëring heeft een nadelige
weerslag. Zo kunnen toxines, die tijdens de bloei van bepaalde algen worden geproduceerd,
aanleiding geven tot huidirritatie, gastro-intestinale stoornissen en zelfs ademhalingsstoornissen.
4.4.3. Economische gevolgen
Zowel de industrie als de landbouw ondervindt nadelige gevolgen van de waterverontreiniging.
De industrie gebruikt oppervlaktewater en grondwater dat qua zuiverheid
dikwijls niet meer als proceswater of koelwater kan dienen. De landbouw kan het
verontreinigde oppervlaktewater vaak niet meer gebruiken voor irrigatie. Daardoor zien beide
doelgroepen hun productiekosten stijgen. Ook de kosten voor de zuivering van industrieel,
agrarisch en huishoudelijk afvalwater moeten hierbij in rekening worden gebracht.
4.4.4. Ecologische gevolgen
Bij een daling van het zuurstofgehalte door lozing van zuurstofbindende stoffen, zullen de
meest gevoelige organismen verdwijnen en plaats maken voor tolerantere soorten.
Pieklozingen van afvalwater met een hoge biochemische zuurstofvraag (BZV) kunnen in
relatief gezonde waterlopen leiden tot plotselinge vissterfte, zelfs van de meest resistente
soorten. Bij zeer ernstige vervuiling met zuurstofbindende stoffen kan de concentratie
opgeloste zuurstof tot nul dalen waardoor een dode waterloop ontstaat met een nagenoeg
volledige afwezigheid van hogere organismen.
Stikstof en fosfor zijn de hoofdoorzaak van de eutrofiëring van de oppervlaktewateren.
Ammoniakale stikstof doet bovendien het zuurstofgehalte dalen wanneer nitrificerende
bacteriën het omzetten tot nitriet en nitraat. Eutrofiëring brengt een stijging van de primaire
20