Indicatoren voor duurzaam watergebruik op ... - Meetjesland.be

4. Waterkwaliteit: toestand en evolutie
4. Waterkwaliteit: toestand en evolutie
4.1. Internationaal
Volgens EEA (2003) is de waterkwaliteit van de rivieren in de meeste Europese landen aan
het verbeteren. Zo is de kwaliteit van de Europese rivieren en meren er in de jaren '90
duidelijk op vooruit gegaan ten gevolge van minder belasting door organische stoffen en
fosfor uit de installaties voor afvalwaterzuivering en de industrie. De vervuiling van rivieren
door zware metalen, dioxinen en polycyclische aromatische koolwaterstoffen neemt
eveneens af.
Ook de kwaliteit van het Europese zeewater gaat er algemeen gezien op vooruit. Zo is de
belasting door fosfor en stikstof op de Noord- en Oostzee sinds de jaren '80 verminderd. De
concentraties voedingsstoffen in de Europese zeeën zijn de afgelopen jaren over het
algemeen stabiel gebleven, hoewel een aantal stations in de Oostzee, de Zwarte Zee en de
Noordzee een kleine toename hebben aangetoond in nitraat- en fosfaatconcentraties. De
belasting van de Oostzee door veel gevaarlijke stoffen is sinds eind jaren '80 met minstens
50 % verminderd.
Nochtans zijn er ook minder positieve bevindingen. Zo is nitraat in drinkwater een veel
voorkomend probleem in Europa en is er in de landbouwgronden sprake van een groot
overschot aan nitraten, dat zowel oppervlakte- als grondwateren kan verontreinigen. De
nitraatconcentraties in rivieren zijn in de jaren '90 relatief stabiel gebleven; ze zijn het hoogst
in de West-Europese landen waarin de meest intensieve landbouw wordt bedreven. In
mosselen en vissen, hoofdzakelijk afkomstig uit estuaria van grote rivieren, bij industriële
puntbronnen en in havens, worden nog steeds concentraties verontreinigende stoffen
aangetroffen die boven de grenswaarde voor menselijke consumptie liggen.
4.2. Vlaanderen
4.2.1. Kwaliteit oppervlaktewater
Uit MIRA-T 2005 blijkt dat de druk op de Vlaamse oppervlaktewateren sinds 1990 duidelijk is
gedaald (Peeters et al., 2005). De vuilvrachten van huishoudelijke oorsprong naar de
Vlaamse oppervlaktewateren zijn in de periode 1990-2004 duidelijk afgenomen, t.g.v. de
verdere uitbouw en verbetering van de openbare waterzuiveringsinfrastructuur. De sector
industrie realiseerde evenwel de meest opvallende drukdaling, dit t.g.v. de strengere
lozingsnormen, de invoering van schonere productiewijzen en van de milieuheffing op
bedrijfsafvalwater. Verder is de impact van de indirecte lozingen (lozing van ongezuiverd
bedrijfsafvalwater via riolering naar het oppervlaktewater) sterk gedaald.
De gemodelleerde N- en P-vrachten van agrarische oorsprong zijn weinig gedaald. Enkel in
de droge jaren 1996, 1997 en 2003 was er sprake van een aanzienlijke reductie van Nverliezen
vanuit de landbouw. Maar de hoeveelheid neerslag heeft een belangrijke invloed
op de uitspoeling van stikstof naar oppervlaktewater. Bijgevolg maskeert de wisselende
neerslag de resultaten van de inspanningen van de landbouw.
12