download pdf - Centrum voor Lokaal Bestuur

dE STELLing
VAn dE mAAnd
elke maand legt Lokaal Bestuur een stelling aan u voor.
vorige keer was dat:
Door het dualisme is het contact tussen bestuur en
inwoners verbeterd.
We kregen de volgende reacties:
Annebeth evertz,
statenlid in Zeeland:
Ik heb de indruk dat het dualisme
juist heeft geleid tot een grotere
afstand tussen politiek en burgers.
Discussiëren over beleidskaders
en financiële verantwoordingen
is belangrijk, maar heeft
geen grote aantrekkingskracht
op burgers. Burgers willen hun
concrete problemen erkend en
het liefst nog opgelost zien. Zij
zoeken die erkenning bij belangengroeperingen
en proberen,
veelal via juridische procedures,
hun oplossingen te krijgen. Aan
volksvertegenwoordigers dus de
taak om de problemen van burgers
politiek vertaald te krijgen
en in heldere taal uit te leggen
hoe zij die problemen gaan oplossen.
Dat is en blijft lastig.
Carry Abbenhues,
gedeputeerde in Overijssel:
Op het antwoord heb ik flink
moeten kauwen. De invoering
van de wet dualisering van het
gemeentebestuur zou een aantal
‘zegeningen’ moeten brengen in
het openbaar bestuur. O.a. duidelijkheid
voor inwoners over wie
(de raad, de staten, het college)
waar over gaat en hoe inwoners
daar wijzer, beter van worden en
meer betrokkenheid. Een structuur-
en een cultuurverandering
waren nodig.
In het eerste zijn we wel goed,
met dat bijltje kunnen wij wel
hakken en er heeft zeker een
cultuurverandering plaatsgevon-
den. Niet in het minst door een
scherpere rolverdeling tussen
raden/staten en het college. Zijn
inwoners sneller en beter betrokken
bij de beleidsvoorbereiding
en – uitkomsten? Je ziet nu mooie
nieuwe vormen van participatie in
gemeente- en provincieland. Als
gevolg van het dualisme? Nja, het
is het onderzoeken waard.
Ruud vreeman,
burgemeester van Tilburg:
Het is niet verbeterd. Al deze
bestuurlijke ‘vorminterventies’
hebben geen invloed op de rolopvatting
van politici. De kwaliteit
van de contacten tussen bestuur
en inwoners wordt bepaald
door de opvatting en organisatie
van raadsleden in de politieke
praktijk. Ook de bestuursstijl in
het college (duaal of monistisch)
bepaalt de mate van contact met
de burgers. Het gaat dus om een
politiek-maatschappelijke orientatie
van gemeenteraadsleden
en wethouders, die los van welke
organisatorische structuur dan
ook uitgeoefend kan worden.
Constantijn Jansen op de Haar,
raadslid in Utrecht:
Nee, het dualisme heeft er niet
voor gezorgd dat bestuur en
inwoners dichter bij elkaar zijn
gekomen. Wat heel belangrijk is,
als het gaat om het dichter bij de
burger staan, is dat je de inwoner
opzoekt, kijkt waar hij woont envandaan
komt, wat er speelt, dat
je informeert en dat je in dialoog
gaat. Dat gaat haast per definitie
niet om technische discussies zoals
die over de verhoudingen tussen
de raad en het college. Ook
in de oude niet-duale situatie was
er de mogelijkheid om mensen te
spreken en als raadslid midden in
de maatschappij te staan, daar is
niets aan veranderd.
Jacques Wallage,
burgemeester van groningen:
Het is nog te vroeg om deze stelling
te onderschrijven. Raadsleden
zijn wel meer volksvertegenwoordigers
geworden en nemen
hun controlerende rol serieuzer.
Van groot belang is of wethouders
informeel feitelijk nog deel
uit maken van de fractie. Daar
waar dat het geval is zie je nog
veel van de traditionele “binnenskamers”-strategie.
Nog te weinig
voeren gemeenteraadsleden zelf
de politieke regie. In dat opzicht
verloopt het transparanter maken
van de lokale democratie trager
dan ik voor ogen had toen ik
meeverantwoordelijkheid nam
voor de instelling van de Commissie
Elzinga.
Hans van Agt, raadslid in Breda:
In Breda is door de overwinning
van de PvdA is 2006 de communicatie
tussen bestuur en burgers
verbeterd. De PvdA-wethouders,
burgemeester en raadsleden
zoeken direct het contact met de
burger. Wij zijn zichtbaar, aanspreekbaar
en afrekenbaar.
Bert Kersten,
gedeputeerde in Limburg:
Laat ik vooropstellen dat iedere
poging om het contact overheid
burgers te verbeteren waardering
verdient. Maar ik vraag me af of
we niet doorschieten. Door alsmaar
energie te steken in allerlei
pogingen zoals dualisme, kiesdrempels
verlagen enz., ontstaat
Foto Nationale Beeldbank
er een beeld alsof burgers overal
over kunnen meepraten, terwijl in
werkelijkheid dat toch vaak niet
waargemaakt kan worden. Politiek
is ook een vak! En het gaat
over gekozen volksvertegenwoordigers!
Vertegenwoordig dan ook,
en neem verantwoording. Ik denk
dat het veel wezenlijker is dat we
als overheid ons bescheidener
opstellen en ons concentreren
op het waarmaken van wat we
beloven en efficiënter werken. Te
veel beleidsnota’s en vergezichten
vertroebelen het beeld. Te
vaak volgt het ene onderzoek het
andere op! Nee zeggen is ook een
kunst in dit vak. Pak niet alles aan
alles en zorg dat reële problemen
van mensen opgelost worden.
Beloof minder en doe meer! Het
dualisme heeft mijns inziens te
veel verwachtingen gewekt die we
niet kunnen waarmaken en leidt
tot een detailniveau in de politiek
die veel ambtenarij (lees geld) oplevert.
Visie, nee durven zeggen,
koersvast zijn bij tegenwind en
bescheidenheid levert meer op!
Joost Peetoom,
raadslid in Teylingen (Sassenheim,
voorhout, Warmond):
Oneens. Het is niet ‘door’ het
dualisme. De structuur van het
dualisme kent een spagaat.
De raadsleden worden geacht
volksvertegenwoordiger te
zijn, maar ook de hoofdlijnen
De nieuwe stelling van de maand luidt:
SUccESVOLLE BiJEEnKOmST OVER ‘LinKS AAnBESTEdEn’
Ongeveer 40 lokale bestuurders
hebben op 17 mei in
Utrecht deelgenomen aan
een bijeenkomst over ‘links
aanbesteden’. Samen met
PvdA-europarlementariër Ieke
van den Burg en PvdA-kamerlid
Mei Li Vos discussieerden
ze plenair en in workshops
over de vraag hoe de Europese
aanbestedingsregels kunnen
worden gebruikt voor lokale
linkse politiek, zodat sociale
en duurzame doelstellingen
kunnen worden bereikt.
De bijeenkomst werd afgetrapt
door Ieke van den
Burg. Volgens haar is het een
misverstand dat het bij aanbe-
steden enkel om de goedkoopste
aanbieder gaat. Via aanbestedingen
kan juist de beste dienst/product
tegen een zo laag mogelijke
prijs worden geselecteerd, kwaliteit
kan dus wel degelijk leidend
zijn. Een ander vervelend misverstand
is dat Europa lidstaten zou
verplichten om bepaalde diensten
aan te besteden. De thuiszorg,
het inburgeringsonderwijs en de
schoolboeken zijn allemaal voorbeelden
waarbij het de nationale
regeringen zijn geweest die hebben
gekozen voor marktwerking
via het Europese instrument van
aanbesteden.
Ook is het volgens Van den Burg
zonde dat lokale bestuurders aan-
besteden vooral zien als een technische
en ambtelijke procedure
waarmee niet politiek gescoord
kan worden. Door als lokale bestuurder
heldere politieke doelen
te formuleren kunnen ambtenaren
het aanbestedingsbestek
dusdanig opstellen, zolang niet
discriminerend en transparant,
dat sociale en ecologische doelstellingen
bereikt worden.
Hoe doe je dat linkse politiek
bedrijven via aanbesteden?
Tijdens de workshops over Wet
maatschappelijke ondersteuning
(WMO), de grote bouwprojecten,
de gratis schoolboeken en sociale
werkvoorziening is gediscussieerd
aan de hand van concrete
xxx
uit te zetten en het college -het
dagelijks bestuur- te controleren
op een rechtmatige, doelmatige
en doeltreffende uitvoering. De
contacten die ik als raadslid met
‘gewone’ inwoners, naast het
maatschappelijke middenveld,
heb, hebben meestal te maken
met beleidsuitvoering. Je blijft
uitleggen en doorverwijzen naar
1) de servicelijn en 2) het college.
Ik ken zowel de monistische situatie
als de dualistische van binnenuit.
Het dualisme betekende
wel een verbetering in besluitvorming.
Het heeft geen extra tijd
vrijgemaakt voor contacten met
inwoners. De zuigende kracht
van het raadhuis blijft groot.
Sinds de dualisering is er wel
flink wat veranderd, maar dat is
meer persoonlijke dan structurele
verdienste. Onder leiding van een
enthousiaste griffie is er -eerst
in Voorhout, na de herindeling
in 2006 in Teylingen- continu
gewerkt aan bestuurlijke vernieuwing.
Dat leidde tot een scala aan
initiatieven, ook voor intensievere
contacten met inwoners. Trainingen
in debatstijl, burgerinitiatief,
rondetafelgesprekken, verruimd
inspreekrecht, wijkbezoeken met
aansluitende wijkmarkt, een kindergemeenteraad,
en als meest
geslaagde voorbeeld in onze
gemeente: de regelmatige
‘gast in de raad’-sessies
(http://www.gastinderaad.nl).
Eens of oneens?
Mail uw reactie (max 200 woorden) voor 4 juli naar jdroos@pvda.nl.
voorbeelden over het hoe en wat.
Daarbij kwam naar voren dat de
PvdA maatschappelijk verantwoord
moet willen aanbesteden.
Voorkomen moet worden dat de
PvdA meewerkt aan de creatie van
de ‘working poor’ of een mogelijke
verslechtering van het milieu.
Ook is een goede communicatie
over het aanbesteden van essentieel
belang. Te vaak wordt er
te laat gecommuniceerd of wordt
er onterecht angst aangewakkerd
door belanghebbenden voor
bijvoorbeeld juridisering.
Daarnaast is aanbesteden een
perfect instrument om zowel
gebruik te maken van de markt
als deze, indien nodig, bij te
sturen. Deze bijsturing kan
via de opname van sociale
en ecologische criteria. Het
is dan ook aan politici om
vooral energie te steken in het
‘wat’ en in minder het ‘hoe’.
Het gaat uiteindelijke om de
politieke wil om sociaal-democratische
doelen te bereiken via
aanbestedingen. En natuurlijk
is ‘rechts aanbesteden’ gemakkelijker
dan ‘links aanbesteden’,
maar het is het politieke
gevecht waard!
Naar aanleiding van deze
succesvolle bijeenkomst en de
verzoeken om meer activiteiten
over dit thema te organiseren,
zal het Centrum voor Lokaal
Bestuur bekijken hoe het best
een vervolg kan worden gegeven
aan deze bijeenkomst.