<strong>van</strong> dat uiterst <strong>de</strong>nkbare doel houdt humanisten op <strong>de</strong> been, <strong>het</strong> gaat hun alleen om <strong>het</strong> stapje vooruit <strong>in</strong> <strong>de</strong> richt<strong>in</strong>g <strong>van</strong> een leefbare wereld, waar mensen zichzelf kunnen zijn <strong>in</strong> vrijheid en vre<strong>de</strong>. Dat op zichzelf is een spannend spel, dat <strong>het</strong> leven <strong>de</strong> moeite waard maakt om te leven. In <strong>de</strong>ze wereld- en levensbeschouw<strong>in</strong>g komt <strong>het</strong> helemaal aan op <strong>de</strong> mens zelf, die zelf moet <strong>de</strong>nken, die zelf moet kiezen en zelf moet beslissen. Het steekt wat sobertjes, zelfs een beetje kaal af tegen <strong>het</strong> kleurrijke beeld <strong>van</strong> <strong>het</strong> rijke Roomse leven. Geen prachtige tradities, geen ritueel <strong>van</strong> verer<strong>in</strong>g en aanbidd<strong>in</strong>g <strong>in</strong> hon<strong>de</strong>r<strong>de</strong>n symbolische han<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gen, ja nauwelijks een organisatie. Het Humanistisch Verbond omvat lang niet alle mensen, die zo <strong>de</strong>nken en leven, dat men ze met enig recht humanisten kan noemen In verhoud<strong>in</strong>g tot <strong>de</strong> taken, waarvoor <strong>het</strong> Humanistisch Verbond komt te staan is <strong>het</strong> dan ook veel te kle<strong>in</strong>. Gevolg: gebrek aan geld en gebrek aan mankracht vaak. De wereld <strong>heeft</strong> geen geheime la<strong>de</strong>n en verborgen verdiep<strong>in</strong>gen. Het gaat hen om <strong>het</strong> leven, hier en nu, op <strong>de</strong>ze aar<strong>de</strong> tussen geboorte en dood. Alle mensen zijn gelijk, ondanks hun verschillen,. gelijkwaardig en met gelijke rechten op leven en geluk. De ene mens <strong>heeft</strong> geen macht over <strong>de</strong> an<strong>de</strong>r en waar dat wel <strong>het</strong> geval is, is dat ten onrechte. Er is geen vaststaan<strong>de</strong> waarheid, ook hier is alles <strong>in</strong> beweg<strong>in</strong>g. Ie<strong>de</strong>re gedachte, door wie ook uitgesproken, mag aan kritiek on<strong>de</strong>rworpen wor<strong>de</strong>n. Hier geldt alleen <strong>het</strong> recht <strong>van</strong> <strong>de</strong> sterkste, niet <strong>van</strong> <strong>de</strong> sterkste vuisten, maar <strong>van</strong> <strong>de</strong> sterkste argumenten. En ook <strong>de</strong> moraal, onze oor<strong>de</strong>len over goed en kwaad doorlopen een evolutie, zo<strong>als</strong> alles <strong>in</strong> <strong>de</strong>ze wereld. In<strong>de</strong>rdaad <strong>in</strong> bijna alle opzichten is <strong>de</strong> <strong>humanistisch</strong>e kijk op <strong>het</strong> leven <strong>de</strong> tegenpool <strong>van</strong> die <strong>van</strong> <strong>het</strong> katholicisme <strong>van</strong> tien jaar gele<strong>de</strong>n.Geen won<strong>de</strong>r dat er we<strong>in</strong>ig relaties over en weer beston<strong>de</strong>n. Waardoor is dat nu wel mogelijk gewor<strong>de</strong>n? Niet door veran<strong>de</strong>r<strong>in</strong>gen b<strong>in</strong>nen <strong>het</strong> humanisme. Dat veran<strong>de</strong>rt altijd door. Zie hierboven. Maar <strong>de</strong> Katholieke kerk <strong>heeft</strong> <strong>in</strong> <strong>de</strong> jaren ‘60 een veran<strong>de</strong>r<strong>in</strong>g doorlopen, zodanig dat nie mand nu nog kan voorspellen, waar dat op uitloopt: <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rgang of vernieuw<strong>in</strong>g, zo<strong>als</strong> men <strong>in</strong> katholieke kr<strong>in</strong>g zelf zegt. Een aggiornamento De absolute zekerhe<strong>de</strong>n hebben hun steunpunten verloren. Men weet <strong>het</strong> niet meer zo goed <strong>als</strong> vroeger. Ook niet meer wie God precies is en wat hij wil. Men zegt zelfs: God bestaat <strong>in</strong><strong>de</strong>rdaad niet op <strong>de</strong> wijze, zo<strong>als</strong> <strong>de</strong> d<strong>in</strong>gen bestaan en zo<strong>als</strong> wijzelf bestaan. De dogma’s zijn geen absolute, eeuwig onveran<strong>de</strong>rlijke waarhe<strong>de</strong>n meer en <strong>de</strong> onfeilbaarheid <strong>van</strong> <strong>de</strong> Paus moet op een an<strong>de</strong>re wijze verstaan wor<strong>de</strong>n, dan we tot nu toe gedaan hebben. Het Latijn, <strong>de</strong> geheimtaal <strong>van</strong> <strong>de</strong> kerk, <strong>heeft</strong> plaats gemaakt voor <strong>de</strong> taal <strong>van</strong> <strong>het</strong> volk. Men zoekt naar nieuwe vormen <strong>van</strong> verer<strong>in</strong>g en aanbidd<strong>in</strong>g, veel menselijker en m<strong>in</strong><strong>de</strong>r on<strong>de</strong>rdanig. Priesters hebben hun on<strong>de</strong>rschei<strong>de</strong>n<strong>de</strong> kled<strong>in</strong>g afgelegd en lopen <strong>als</strong> gewone mensen over straat. Bisschoppen kust men niet meer <strong>de</strong> r<strong>in</strong>g en men zegt gewoon meneer <strong>de</strong> bisschop. En <strong>in</strong> <strong>de</strong> hele wereld komt verzet <strong>van</strong> <strong>de</strong> priesters tegen <strong>het</strong> gedwongen celibaat, men wil <strong>het</strong> recht hebben om te trouwen. In Ne<strong>de</strong>rland laat men <strong>de</strong> greep op <strong>de</strong> politiek los. De KVP wijt haar verliezen <strong>in</strong> <strong>de</strong> laatste verkiez<strong>in</strong>g aan <strong>het</strong> doorzetten <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>de</strong>confessionaliser<strong>in</strong>g, <strong>het</strong> verbreken <strong>van</strong> <strong>de</strong> ban<strong>de</strong>n tussen geloof en politiek. Rooms-katholieke organisaties schrappen <strong>het</strong> R.K. voor <strong>de</strong> naam. De Rooms-katholieke kerk kreeg een menselijker gezicht toen Paus Johannes XXIII <strong>de</strong> ramen en <strong>de</strong> <strong>de</strong>uren en <strong>de</strong> kerk wijd opengooi<strong>de</strong> om <strong>de</strong> frisse lucht <strong>van</strong> <strong>de</strong> buitenwereld b<strong>in</strong>nen te laten. In zijn open<strong>in</strong>gswoord <strong>van</strong> <strong>het</strong> Twee<strong>de</strong> Vaticaans Concilie, gebruikte hij voor <strong>de</strong> eerste keer <strong>het</strong> woord “Vrijheid”. De eenheid <strong>in</strong> Christus maakt plaats voor veelvormigheid, pluriformiteit en <strong>de</strong> Wet <strong>van</strong> boven voor <strong>de</strong> stem <strong>van</strong> <strong>het</strong> eigen geweten. Bisschop Bekkers zei voor <strong>de</strong> T.V. <strong>in</strong> 1963: Nog altijd krijg ik vragen over <strong>het</strong> wel of niet gebruiken <strong>van</strong> anticonceptionele mid<strong>de</strong>len, Katholieken <strong>in</strong> Ne<strong>de</strong>rland, dat moet je niet vragen. Dat moet je zelf beslissen naar je eigen
geweten. Katholieken moeten mondige mensen wor<strong>de</strong>n. Met zo’n katholieke kerk kunnen humanisten praten. Niet dat we nu precies <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> taal spreken. Dat doen humanisten on<strong>de</strong>r elkaar niet, ook al spreken we allemaal Ne<strong>de</strong>rlands en dat doen katholieken <strong>als</strong> gevolg <strong>van</strong> <strong>het</strong> aggiornamento niet meer. Dat maakt juist een communicatie mogelijk. En noodzakelijk, want er is nog veel te doen waarbij alle mensen op elkaar aangewezen zijn.
- Page 1 and 2: Seine van de Belt heeft als humanis
- Page 3 and 4: Toelichting bij “de hervorming va
- Page 5 and 6: De hervorming van opvoeding en onde
- Page 7 and 8: van het Nationaal Socialisme dat he
- Page 9 and 10: geestesgesteldheid van de mensen; e
- Page 11 and 12: waarde. Het is slechts geheugenball
- Page 13 and 14: Kathedraal der gemeenschap is een g
- Page 15 and 16: Ten eerste dat men uit moet gaan va
- Page 17 and 18: elangstelling en dus de verantwoord
- Page 19 and 20: Humanistische geestelijke verzorgin
- Page 21 and 22: voor de geestelijke verzorging. Bew
- Page 23 and 24: Links-Rechts (Ego februari 1971) He
- Page 25 and 26: Links is; 1. Niet- Confessioneel 2.
- Page 27 and 28: politiek. Links wil de tempel In el
- Page 29 and 30: estaande. Dit protestkarakter van l
- Page 31 and 32: en ordening is de vrije economie ve
- Page 34 and 35: Katholieken en Humanisten nu (Ego j
- Page 36 and 37: humanisten dan weer heel sterk aan
- Page 40 and 41: Militaire dienstplicht en de wet ge
- Page 42 and 43: mannelijke bevolking, die nu ongeve
- Page 44 and 45: maar één kwaad woord van te zegge
- Page 46 and 47: officieren en onderofficieren en he
- Page 48 and 49: niets van hun leeftijdsgenoten, de
- Page 50 and 51: JA, DOMI - NEE (Uitgave: Bureau Hoo
- Page 52 and 53: zelf, telkens opnieuw. Ik denk bijv
- Page 54 and 55: De mens In dit milieu is ook de men
- Page 56 and 57: spreken over naastenliefde en tegel
- Page 58 and 59: vraag 4. Te midden van een grotende
- Page 60 and 61: allebei zijn benen staat in de West
- Page 62 and 63: te interpreteren. Overigens: ik den
- Page 64 and 65: om dat einddoel, waaraan zo vaak me
- Page 66 and 67: Dat doet hij in een zeer gedegen en
- Page 68 and 69: Het Staphorsteffect in de krijgsmac
- Page 70 and 71: zouden er minder problemen zijn en
- Page 72 and 73: organisatievormen. “Maar”, hoor
- Page 74 and 75: De lange moeizame weg van rechts na
- Page 76 and 77: zijn van het regime en als alle med
- Page 78 and 79: De commissie Mommersteeg (Ego febru
- Page 80 and 81: Het geweten en de dienstplicht (Ego
- Page 82 and 83: Gewetensbezwaren Vervangende staats
- Page 84 and 85: minder mensen zich geroepen voelen
- Page 86 and 87: geharkt zijn. In ieder geval hebben
- Page 88 and 89:
Verder leven met de dienstplicht (2
- Page 90 and 91:
de kantines en de cafés te houden,
- Page 92 and 93:
aantrekkelijke gedachte: staatsdwan
- Page 94 and 95:
apparaat een beeldverbetering onder
- Page 96 and 97:
science-fiction-achtige fantasieën
- Page 98 and 99:
een vrijwilligersleger zit men met
- Page 100 and 101:
De EO en de abortus (Ego mei 1979)
- Page 102 and 103:
Help! de apparaten stelen ons werk!
- Page 104 and 105:
zwaar, vuil, stomvervelend en geest
- Page 106 and 107:
afstaan? Nee, daar gaat het niet om
- Page 108 and 109:
Waar gaan we met elkaar naar toe? (
- Page 110 and 111:
machines, de apparaten, de computer
- Page 112 and 113:
omdat we in onderling gekrakeel de
- Page 114 and 115:
hoogdravend, maar mijn groot ste be
- Page 116 and 117:
letters deze behartenswaardige spre
- Page 118 and 119:
alleen met de inzet van het hele me
- Page 120 and 121:
te hebben in ruimte en tijd, waar d
- Page 122 and 123:
Humanisten temidden van de “ander
- Page 124 and 125:
Charles Darwin In 1831 koos bij Dev
- Page 126 and 127:
De on-godsdienstigen In het niet-go
- Page 128 and 129:
Zon en maan dienen om ons bij te li
- Page 130 and 131:
Theologen Niet alleen humanisten ge
- Page 132 and 133:
Men verzet zich tegen alle machtheb
- Page 134 and 135:
kunstenaars in ons individuele zien
- Page 136 and 137:
De waarheid in beweging (7) (Ego ok
- Page 138 and 139:
antwoorden had vastgepind ook een m
- Page 140 and 141:
Wat te doen en wat te laten? (8) (E
- Page 142 and 143:
namelijk om de hele zedenwet een gr
- Page 144 and 145:
“L’existentialisme est un Human
- Page 146 and 147:
van de vrijheid. Zijn ze dienstbaar
- Page 148 and 149:
vreten of gevreten, worden; doden o
- Page 150 and 151:
nieuwe wapensystemen te ontwikkelen
- Page 152 and 153:
In het midden van het schilderij, h
- Page 154 and 155:
eschouwt en dus het recht van sterk
- Page 156 and 157:
Oorlog en vrede Het spreekt dunkt m
- Page 158 and 159:
Humanisme in het politieke spectrum