vianneyjubelboek - Heilige Lebuinus

Ik beoog met deze inleiding duidelijk te maken, dat
Vianney staat in een lange kerkelijke traditie die in een
document over de sociale leer van de Kerk, Rerum
Novarum zijn schriftelijke neerslag heeft gekregen. Dat
kerkelijk document is meteen ook een start geweest van
een intensieve worsteling van de Kerk, om haar
maatschappelijke bijdrage tot op de dag van vandaag in
diaconaal handelen waar te maken. Vianney, zo zal nog
duidelijk worden, staat niet alleen in een eeuwenlange
traditie van onze Kerk, maar heeft buitengewone actuele
betekenis voor ons, mensen van deze tijd. Ook dat zal
hierna aan de orde komen.
In een paar hele grote stappen wil ik eerst iets zeggen over
de sociale leer van de Kerk, en dan vooral vanuit het
perspectief van de armoede. Vervolgens schets ik in
enkele grote lijnen de situatie van Vianney en hoe hij op
die situatie reageerde vanuit christelijke spiritualiteit en
een levende persoonlijke relatie met de Heer.
Daarna wil ik de
ontwikkelingen van de sociale
leer nog wat verder in heel
grote stappen volgen tot in
onze tijd. En tenslotte geef ik
aan, waarom het ook vandaag
nog meer dan de moeite
waard is Vianney als
voorbeeld voor ons diaconaal
handelen te nemen.
35
1. De Kerk en armoede.
1.1. De Schrift en armoede.
In de Kerk is het een oud en goed gebruik om de
bespreking van een thema te beginnen bij de Schrift. Wat
heeft de Schrift ons te zeggen over armoede? Zijn daar
richtinggevende aanwijzingen te vinden hoe wij daar als
Kerk mee hebben om te gaan?
De Schrift verzet zich tegen armoede door drie
tegenbewegingen 1. De eerste betreft de inzet voor
gerechtigheid door het veranderen van maatschappelijke
structuren, de tweede het streven naar zuster- en
broederschap onder mensen, en de derde tegenbeweging
betreft het aanreiken van een spiritualiteit voor de arme.
Inzet voor gerechtigheid door het veranderen
van structuren. Het gaat er om de wijze waarop
mensen samen leven en hun samenleving hebben
ingericht, onder kritiek te stellen en structuren die
mensen arm en afhankelijk houden aan de kaak te stellen.
De soms zo subtiel werkende verhoudingen die onrecht
en vormen van onderdrukking in stand houden, in het
volle daglicht te stellen en profetisch op te roepen tot
noodzakelijke verandering. Het gaat er om op die wijze de
arm gemaakte mens stem
te geven, en in solidariteit
met hen te strijden voor
verbeteringen.
1
J. Boonen, Als de Kerk dient, over de diaconale
dimensie van de Kerk, Averbode, 2002.
36