vianneyjubelboek - Heilige Lebuinus

2. Vianney en armoede.
2.1. Vianney’s thuis.
Vianney werd in 1786 geboren in een boerengezin. Het
leven van zijn ouders werd getekend door het christelijk
geloof dat zij op een authentieke wijze leefden en
beleefden. Vader boerde op het bedrijf dat al jarenlang in
bezit was van de Vianney’s. Vele generaties boeren gingen
hem voor en met recht waren zijn ouders trots op het
familiebezit. Het zou ook een groot misverstand zijn hen
te beschouwen als een stel ruige onwetende boeren. Niets
is minder waar. De ouders behoorden tot de ‘ruggengraat’
van het toenmalige Frankrijk. Ook de kleine Joannes
Vianney werkte samen met zijn broers en zussen op het
land en in de bescheiden wijngaard.
Een van de deugden waarom de Vianney’s in de streek
bekend stonden, was hun bekommernis, zorg en aandacht
voor de armen, en de behoeftigen 7. Geen bedelaar of
dakloze zwerver klopte vergeefs bij de Vainney’s aan.
Altijd waren de Vianney’s bereid te delen met hen die in
nood verkeerden. Ze beschouwden het als een privilege
om onderdak te bieden aan Benedictus Labre, die al
bedelend door Dardilly reisde op een van zijn
pelgrimstochten naar Rome. Deze Benedictus zou later
door paus Leo XIII, de man van Rerum Novarum, heilig
worden verklaard. St. Benedictus Labre werd de
patroonheilige van armen, bedelaars, daklozen,
landlopers, vagebonden, ontheemden en zwervers.
Mensen uit zijn tijd noemden hem de ‘bidder’ of de
‘gebedsman’ en velen spraken hem aan en vroegen hem
om hen met raad en daad bij te staan.
7 Dom Ernest Graf (Monnik van Buckfast), The curé of
Ars, London 1952.
43
De kleine Joannes Vianney heeft dus van huis uit de zorg
en aandacht voor de minderbedeelden, de zwervers en de
daklozen meegekregen. Heel het huis waar Joannes
Vianney groot is geworden, ademde een christelijke geest
die in het gewone leven van alledag ook omgezet werd in
daden van caritas en hulp, ondersteuning en zorg voor
zwervers en bedelaars. Het moet voor de kleine Joannes
een nogal indrukwekkende ervaring zijn geweest, de
latere heilige Benedictus Labre zomaar thuis bij zijn
ouders te hebben ontmoet.
2.2. Vianney als ‘onderduiker’.
Vianney’s studie als priester ving aan na een turbulente
periode van Frankrijk. Onmiddellijk na de Franse
Revolutie braken zware tijden aan voor de Kerk en voor
haar priesters. Van kerkelijke ambtsdragers werd een eed
op de nieuwe grondwet geëist, die betekende dat de
priester trouw beloofde aan de staat. Velen weigerden de
eed af te leggen en werden door de staat niet langer als
kerkelijk ambtsdrager geaccepteerd. Een groot aantal van
hen moest in het onderhoud voorzien door een ander
beroep uit te oefenen, terwijl zij heimelijk hun
priesterlijke taken waarnamen. Ook de Kerk stond onder
felle kritiek en ondervond veel tegenwerking. Daar kwam
verandering in, toen de periode van Napoleon aanbrak.
De Kerk herwon haar vrijheid, en voor priesters was het
niet langer nodig hun feitelijke ambt te verzwijgen.
Joannes Vianney begon in die periode met zijn studie.
Door een fout van het seminarie, die hem niet had
ingeschreven als student, werd Vianney in weerwil van de
vrijstelling die voor priesterstudenten gold, toch
opgeroepen voor militaire dienst. Napoleon was volop in
strijd gewikkeld met andere Europese landen en leed
enorme verliezen. Men kon dus elke vitale jongeman goed
gebruiken. Na diverse omzwervingen en pogingen van
44