Download hier - Made-in-Europe.nu
Download hier - Made-in-Europe.nu
Download hier - Made-in-Europe.nu
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Bert Lauwers, hoogleraar bij de<br />
KU Leuven, is voorzitter van<br />
een werkgroep van de CIRP,<br />
een mondiale organisatie<br />
waar<strong>in</strong> wetenschappers en<br />
onderzoekers uit de <strong>in</strong>dustrie<br />
elkaar ontmoeten. Een<br />
researcher van Pratt & Whitney,<br />
de Amerikaanse fabrikant van<br />
vliegtuigmotoren, is vicevoorzitter.<br />
Doel van de<br />
werkgroep is om meer <strong>in</strong>zicht<br />
te krijgen <strong>in</strong> de <strong>in</strong>teractie tussen<br />
een bewerk<strong>in</strong>gstechnologie en<br />
het materiaal. “Daaruit willen<br />
we nieuwe<br />
technologieën<br />
afleiden”, verduidelijkt<br />
Lauwers. Daarmee<br />
moeten grenzen <strong>in</strong> de<br />
verspan<strong>in</strong>g verlegd<br />
worden. De<br />
werkgroep is<br />
halverwege de<br />
tijdspanne van drie jaar die is<br />
uitgetrokken. Recent is een<br />
overzicht gepubliceerd van<br />
hybride processen <strong>in</strong> de<br />
verspan<strong>in</strong>g.<br />
Trill<strong>in</strong>gen verlagen slijtage<br />
Tijdens de themadag over het<br />
verspanen van moeilijke<br />
materialen, georganiseerd door<br />
het Mikrocentrum bij TNO <strong>in</strong><br />
E<strong>in</strong>dhoven, gaf Bert Lauwers<br />
een overzicht van de resultaten<br />
tot nog toe. En – belangrijker<br />
nog – de potenties die hij en<br />
zijn mede-onderzoekers zien.<br />
Een van de kansrijke<br />
ontwikkel<strong>in</strong>gen is volgens hem<br />
het trill<strong>in</strong>gsondersteunend<br />
H Y B R I D E T E C H N I E K E N<br />
verspanen. Hierbij beweegt het<br />
gereedschap met een<br />
frequentie van 10 tot 80 kHz <strong>in</strong><br />
een amplitude van 1 tot 15<br />
micron <strong>in</strong> de lengtericht<strong>in</strong>g of<br />
eleptisch. Zit de frequentie <strong>in</strong><br />
het onderste bereik, dan is er<br />
sprake van ultrasoon<br />
ondersteund draaien. Bert<br />
Lauwers: “Met name bij het<br />
draaien geeft dit veel effect. De<br />
proceskrachten dalen,<br />
waardoor de gereedschapslijtage<br />
lager is, er m<strong>in</strong>der<br />
braamvorm<strong>in</strong>g optreedt en de<br />
De laserstraal verlaagt de<br />
hardheid van titaan en<br />
Inconel precies op de plek<br />
waar je wilt verpanen<br />
oppervlaktekwaliteit verbetert.”<br />
Door het gereedschap te laten<br />
trillen, kun je bij het draaien de<br />
m<strong>in</strong>imale snedediepte<br />
verhogen.<br />
Optische kwaliteit <strong>in</strong> staal<br />
Het Fraunhofer IPT <strong>in</strong> Aken<br />
heeft voor dit trill<strong>in</strong>gsondersteund<br />
draaien een<br />
gereedschaphouder<br />
gepatenteerd. Het Duitse<br />
<strong>in</strong>stituut slaagt er<strong>in</strong> <strong>hier</strong>mee<br />
staal te bewerken <strong>in</strong> een<br />
optische kwaliteit. Ook <strong>in</strong><br />
Leuven zelf houden de<br />
wetenschappers zich met deze<br />
techniek bezig. In tegenstell<strong>in</strong>g<br />
tot de Duitse aanpak,<br />
onderzoeken de Belgische<br />
wetenschappers of je ook het<br />
werkstuk met behulp van een<br />
piëzo actuator kunt laten trillen<br />
en wat het effect daarvan is.<br />
“Afhankelijk van de materialen<br />
is de oppervlaktekwaliteit soms<br />
beter, soms slechter”, meldt<br />
Lauwers <strong>hier</strong>over. Het bedrijf<br />
MP Interconsult<strong>in</strong>g past het<br />
trill<strong>in</strong>gsconcept dan weer toe bij<br />
het vonken. “Door het werkstuk<br />
te laten trillen, kunnen ze sneller<br />
diepe gaten maken en daalt de<br />
gereedschapslijtage”, zegt Bert<br />
Lauwers <strong>hier</strong>over.<br />
Laser Ondersteun<strong>in</strong>g<br />
van het verspan<strong>in</strong>gsproces<br />
door de laser is<br />
enkele jaren geleden al<br />
getoond door het<br />
Fraunhofer ILT <strong>in</strong> Aken.<br />
De kle<strong>in</strong>ere Duitse<br />
mach<strong>in</strong>ebouwer Rötgers past<br />
het <strong>in</strong>middels toe <strong>in</strong> een van de<br />
mach<strong>in</strong>es. Bert Lauwers: “De<br />
laser maakt het materiaal<br />
zachter waardoor het m<strong>in</strong>der<br />
moeilijk te verspanen is. Vooral<br />
bij materialen zoals Inconel en<br />
titaanleger<strong>in</strong>gen kun je met de<br />
warmte van de laser de<br />
hardheid op de plek die je wilt<br />
bewerken omlaag halen.”<br />
Vooral dit laatste is belangrijk.<br />
Want doordat je met de laser<br />
heel lokaal warmte kunt<br />
<strong>in</strong>brengen, verander je alleen<br />
de hardheid op de plek die je<br />
wilt bewerken. Bert Lauwers<br />
ziet veel toekomst <strong>in</strong> deze<br />
technologie, die echter nog<br />
<strong>Made</strong>-<strong>in</strong>-<strong>Europe</strong>.<strong>nu</strong> digimagaz<strong>in</strong>e april 2011 31