Beroepscompetentieprofiel Verzorgende-IG in de branche ... - a+o-vvt

cliënten en cliënten met psychiatrische problemen voor. Bij ouderen kunnen al langer bestaande
gedragsproblemen, als een persoonlijkheidsstoornis, een steeds groter probleem gaan worden en er is
een verhoogd risico op het ontstaan van nieuwe stoornissen, zoals een depressie.
Kenmerken van chronisch zieken
Chronisch zieken zijn cliënten die langdurig beperkingen en handicaps ondervinden als gevolg van:
- een ziekte;
- het verlies van de lichamelijke structuur of veranderingen in somatische of psychologische functies;
- problemen met activiteiten in het persoonlijk functioneren;
- problemen in het maatschappelijk participeren.
Chronisch zieken zijn mensen met een of meer lichamelijke stoornissen en beperkingen waarmee zij
hoogstwaarschijnlijk de rest van hun leven te maken hebben. De klachten zijn ten dele te behandelen
of te verlichten, maar de ziekte zelf is meestal niet te genezen. Chronisch zieken komen in alle situaties
binnen de gezondheidszorg voor.
De gevolgen van de chronische ziekte hebben vaak ingrijpende effecten op de levensloop van de
betrokken mensen. Chronisch zieken kunnen op een aantal terreinen hulp vragen aan de verpleging en
verzorging:
- ondersteunen bij het zelfmanagement van de zorg o.a. helpen bij de uitvoering van het
therapeutisch regime;
- ondersteuning bij het verwerken van het chronisch ziek zijn;
- vergemakkelijken van de strijd voor het dagelijks leven;
- ondersteunen bij de zelfredzaamheid en eigen regie.
Bij chronisch zieken kan men beter van een levensloopperspectief uitgaan dan van een
ziekteperspectief. Het ziekteperspectief geeft aan wat de oorzaak kan zijn van de stoornis op het
gebied van gezondheid en ziekte, maar zegt onvoldoende welke beperkingen en handicaps iemand
ondervindt in zijn gehele leven (sociaal, maatschappelijk en psychisch functioneren). Een chronische
aandoening is een belangrijke levensgebeurtenis die een plaats moet krijgen in het leven van de cliënt.
Chronisch zieken moeten steeds weer een evenwicht zien te vinden tussen de gevolgen van de ziekte
en de behandeling en de eisen die zij aan hun leven en hun levensstijl stellen. Voortdurend moeten zij
afwegingen maken tussen persoonlijke wensen en aanpassingen die de ziekte eist. Dit geldt zeker als
het verloop van de ziekte grillig en onvoorspelbaar is. De chronisch zieke heeft vaak al heel wat
meegemaakt: de ziekte heeft een zogenaamde ‘chronische carrière’ veroorzaakt. De chronisch zieke
kan zich in een stabiele fase, een steeds veranderende fase of in een terminale fase bevinden. In de
zorgverlening dient hier rekening mee gehouden te worden. Daarbij vormen de behoeften van de
mantelzorg en naasten een belangrijk aandachtspunt.
De chronisch zieke heeft in elke fase behoefte aan informatie, zowel over de klachten en
behandelingsmogelijkheden als over regelingen waar zij een beroep op kunnen doen om hun leven
aangenamer te maken. Zij komen steeds opnieuw voor vragen te staan die te maken hebben met de
dagindeling, de woninginrichting, de gevolgen voor het gezinsleven en gevolgen voor werk en
tijdsbesteding. Daarnaast kan het zelfbeeld van chronisch zieken aangetast worden en zij kunnen in
een sociaal isolement komen.
Een belangrijk kenmerk van chronisch zieken is dat zij meestal goed in staat zijn aan te geven welke
wensen en behoeften zij hebben ten aanzien van het zorgaanbod. Daarnaast hebben zij veel
ervaringsdeskundigheid ten aanzien van de zorg.
Juist door het permanente karakter van hun aandoening zullen chronisch zieken streven naar een
onafhankelijke patiëntenrol gecombineerd met een geëmancipeerde burgerrol. Zij kunnen veeleisend
Utrecht, januari 2012* Beroepscompetentieprofiel Verzorgende in de branche VVT
13