Van visie naar uitdaging - PBR

De stigmatiserende sfeer leidt ertoe dat er onder een bepaalde groep allochtonen
steeds meer een anti-Nederlandse houding ontstaat, met name onder jongeren.
Ook tussen migranten is er sprake van tegenstellingen en groepen die nauwelijks
met elkaar omgaan. Het gebeurt nog te vaak dat allochtonen te veel over één kam
worden geschoren.
Een andere groep die lijdt onder de verharding, is die van de illegalen.
Het klimaat bevordert niet dat illegalen hulp gaan zoeken voor hun problemen.
Bij maatschappelijke organisaties en religieuze instellingen zijn deze groepen wel in
beeld, maar de aangekondigde veranderende wetgeving, waarbij het hulp bieden
aan illegalen strafbaar wordt gemaakt, werkt hulpverlening aan deze groepen
tegen.
Vereenzaming en relatief geïsoleerde positie van allochtone vrouwen
Een andere uitdaging in Rotterdam is dat bepaalde culturen veelal naast elkaar
leven en niet met elkaar. Rotterdam is een grote stad, waarin het makkelijk is om
je af te sluiten en in je eigen vertrouwde cirkel van bekende mensen te blijven.
Een steeds grotere groep Rotterdammers leeft in een sociaal isolement door
ouderdom. Het feit dat men geen familie heeft of de taal niet spreekt versterkt het
isolement. De kans om depressief te raken stijgt hierdoor aanzienlijk. Met name veel
allochtone vrouwen hebben moeite om hun weg te vinden in Rotterdam, vooral als
ze jarenlang thuis hebben gezeten en hierdoor in een sociaal isolement raken.
De eerder genoemde taalbarrière weerhoudt hen om deel te nemen aan het sociale
leven in Rotterdam. Deze vrouwen weten vaak ook niet bij welke instanties zij voor
hulp terecht kunnen. Moeders die graag een opleiding willen volgen, hebben
vaak het gevoel dat zij van het kastje naar de muur worden gestuurd. Allochtone
vrouwen met wie gesproken is, geven aan dat zij (degenen die op eigen kracht
de weg naar het onderwijs hebben gevonden) niet altijd door docenten worden
gemotiveerd. Zij worden eerder gedemotiveerd over de kansen die zij op de
arbeidsmarkt zullen hebben. Men geeft aan dat allochtone vrouwen die psychische/
depressieve klachten hebben, ook de weg naar hulpverlening moeizaam vinden.
Drie belangrijkste oplossingsrichtingen
1. Buddysysteem op gezinsniveau: ‘wederzijdse inburgering’
2. Voorbij de dialoog, tijd voor actie: maatschappelijke organisaties als
verbindende factor en ambtenaren het veld in
3. Kwetsbaren groepen mee (laten) doen
Buddysysteem op gezinsniveau: ‘wederzijdse inburgering’
Onder allochtone bewoners is er behoefte aan meer sociale cohesie en sociale
contacten met autochtone bewoners.
Het onderlinge contact lijkt niet vanzelfsprekend te ontstaan door naast elkaar
te wonen of op dezelfde plek te werken. Door bewoners is voorgesteld om te
experimenteren met gezinnen die elkaar ondersteunen (en elkaar helpen om
te integreren in de veranderende Rotterdamse samenleving). Je zou kunnen
denken aan buddysysteem op gezinsniveau. Door het contact tussen autochtone
en allochtone gezinnen raken zij bekend met elkaars achtergrond. Ook de
positie van de vrouw in het gezin wordt hiermee minder geïsoleerd. Er kunnen
experimenten worden bedacht die na bijvoorbeeld drie maanden worden
geëvalueerd. Maatschappelijke (migranten)organisaties zouden hier op wijkniveau
een intermediaire rol in kunnen vervullen. Het gaat hier in principe om wederzijdse
inburgeringactiviteiten in de praktijk. Autochtone en allochtone gezinnen komen
met elkaar in aanraking en maken elkaar wegwijs in de veranderende
Rotterdamse samenleving.
Voorbij de dialoog, tijd voor actie: maatschappelijke organisaties als
verbindende factor en ambtenaren het veld in
Tussen 2007 en 2009 zijn in Rotterdam diverse dialoogsessies gehouden met
ruim 15.000 inwoners om met elkaar in gesprek te komen en te stimuleren dat
Rotterdammers meer binding met en betrokkenheid bij elkaar en de stad voelen 14 .
Daarbij is een groot aantal onderwerpen aan de orde gekomen, die ook in deze
publicatie zijn aangestipt. Wat wij echter als advies meegeven is dat de stad
voorbij de dialoog moet komen. Het is niet voldoende om alleen met elkaar in
gesprek te gaan. Veel belangrijker is om met elkaar dingen te doen en problemen
aan te pakken. Daarbij moeten bewoners meer initiatief tonen en hun eigen
verantwoordelijkheid nemen, maar is het ook van belang dat maatschappelijke
organisaties een andere positie innemen. Maatschappelijke organisaties,
welzijnsinstellingen en religieuze instellingen bereiken een grote groep
bewoners die de overheid doorgaans niet kan bereiken. De diverse partijen in
het maatschappelijk middenveld moeten meer samenwerken om bewoners
met elkaar te verbinden en met elkaar in contact te brengen. Gezamenlijk
zouden de partijen afspraken moeten maken om individualisering en verharding
aan te pakken. Niet door het onderwerp te bespreken, maar door iets aan het
onderwerp te doen. Zo kan ter illustratie worden gedacht aan een bijeenkomst
waarbij ‘linkse’ en ‘rechtse’ Rotterdamse jongeren met elkaar in contact worden
gebracht doordat zij uitgenodigd worden om naar een interessante film te kijken
of naar een inspirerende spreker te luisteren. Daarvoor is het van belang dat het
maatschappelijk middenveld zich nog beter verdiept in wat er bij de achterban
leeft en speelt om deze te kunnen bereiken door aansprekende bijeenkomsten
te organiseren.
30 31