Zorg: een groot goed - Roland Berger

40 | Studie
5.1.2 In de farmacie is de minimumkwaliteit van de medicijnen gegarandeerd,
maar de dienstverlening bij distributie niet
De minimumkwaliteit van medicijnen is in Nederland vastgelegd in de
Geneesmiddelenwet. Het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen
(CBG) is een zelfstandig bevoegd uitvoeringsorgaan dat bestaat uit artsen,
apothekers en wetenschappers. Het beoordeelt of een geneesmiddel aan de
veiligheidseisen voldoet en of de voordelen van het gebruik aantoonbaar opwegen
tegen de nadelen. Als een middel eenmaal op de markt is, houdt de
IGZ toezicht en kan het CBG bij onvoorziene bijwerkingen besluiten dat het
middel van de markt moet worden gehaald. Zo is voorzien in de ontwerpparameters
definitie, onafhankelijk toezicht, inzicht en ingrijpen.
De Nederlandse wet- en regelgeving stelt voor de distributie van toegelaten
medicijnen alleen eisen op het gebied van kwaliteitsbehoud. Er zijn geen
specifieke richtlijnen voor de omvang en inhoud van het assortiment of het
type en de kwaliteit van de dienstverlening. Met andere woorden: er is wel
een minimum kwaliteitsniveau voor medicijnen, maar niet voor medicijnendistributie.
Toch zijn veel diensten die nu door de vier grote volgesorteerde
groothandels (zonder aanvullende vergoeding) worden geleverd zeer bepalend
voor de kwaliteit die aan patiënten wordt geleverd. Voorbeelden zijn:
'same day' en spoedleveringen, het leveren van 'cold chain' 19) en opiaten,
'in-night' 20) leveringen en ondersteuning bij voorraadbeheer.
Deze diensten worden nu nog gefinancierd uit de marges op bulk- en de
relatief duurderde specialité medicijnen, waarbij het business model van de
volgesorteerde groothandel er vanuit gaat dat apothekers het gehele pakket
aan medicijnen afnemen. Deze vorm van kruissubsidiëring staat echter onder
druk. De concurrentie neemt sterk toe, vooral in de duurdere 'specialité'
medicijnen. Zogenaamde 'rugzak'-groothandels richten zich op specifieke
medicijnen met een hoge marge en bieden veelal geen additionele diensten
waardoor ze lagere prijzen kunnen vragen. De prijzen van generieke medicijnen
zijn door de invoering van het preferentiebeleid sterk gedaald. Beide
ontwikkelingen drukken de marges van de groothandel (een percentage van
de verkoopprijs) terwijl de kosten van hun dienstverlening gelijk blijven.
19) Het leveren van medicijnen waarbij in de hele keten van productie en distributie een constante,
koude temperatuur wordt gegarandeerd die kwaliteitsverlies voorkomt.
20) Het's nachts leveren aan apotheken, waardoor zij direct na de ochtendopening over de benodigde
producten beschikken.