Download Nieuw leren waarderen - VO-raad

Woord vooraf
‘Woord vooraf’ is een treffende typering van de kritische beschouwingen die de laatste tijd
in de media zijn gewijd aan ‘het nieuwe leren’. Nog voordat op een flink aantal scholen in
Nederland nieuwe onderwijskundige theorieën en werkvormen voldoende zijn beproefd en
uitgekristalliseerd, staat de mening van menig columnist al vast.
Met veel elan en nog meer misbaar worden scholen, schoolleiders, docenten en onderwijskundigen
bekritiseerd die onderwijskundige vernieuwingen invoeren of bepleiten. Veel
verschillende verschijningsvormen en benaderingswijzen worden op één hoop geveegd – of
het nu gaat om nieuw leren, natuurlijk leren, authentiek leren of anderszins. Theorieën en
achtergronden komen nauwelijks aan bod. Vaak klinkt ook wantrouwen door over de echte
bedoelingen van een nieuwe onderwijskundige aanpak. Schoolleiders en bestuurders wordt
verweten dat ze bezig zijn met een ‘nieuw speeltje’ of met een slimme manoeuvre die de
werkelijke bedoelingen (in casu bezuinigingen op de personele kosten) moet maskeren.
Tijd dus voor een samenhangende literatuurstudie naar dit thema. Tijd voor een beter
inzicht in een aantal belangrijke vragen. Wat zijn de belangrijkste uitgangspunten van het
nieuwe leren? Welke leeropbrengsten worden ermee beoogd? Welke effecten op het leren en
leergedrag van leerlingen zijn inmiddels bekend?
Met deze studie hopen we het inzicht in de achtergronden, doelen en vraagstukken van het
nieuwe leren te verdiepen. Dit sluit aan bij het op 19 januari 2006 uitgebrachte advies van
de Onderwijsraad ‘Naar meer evidence based onderwijs’, waarin gepleit wordt voor bewijsvoering
van de effectiviteit van nieuwe methoden en aanpakken op basis van onderzoek.
We hopen met deze studie ruimte te scheppen voor een meer evenwichtige en genuanceerde
discussie over nieuwe onderwijsvormen. Op basis daarvan kunnen bestuurders, schoolleiders,
docenten, ouders, leerlingen, onderzoekers en andere belanghebbenden binnen en
buiten het onderwijs in samenspraak komen tot een voortgaande vernieuwing van de organisatie,
pedagogiek en didactiek van het Nederlandse voortgezet onderwijs. Ook hopen wij
met deze studie praktijk-, actie- en ontwikkelingsgericht onderzoek naar onderwijsvernieuwingen
te stimuleren; onderzoek dat onderzoekers en docenten in samenwerking uitvoeren.
Ons staat voor ogen dat scholen innoveren-met-beleid, waarbij evaluatie en onderzoek
vanaf de start een belangrijke rol vervullen. Uiteindelijk is immers het doel: kwalitatief beter
en effectiever onderwijs dat beter aansluit bij de leerbehoeften en leerstijl van de leerling.
Pieter Hettema
Voorzitter Schoolmanagers_VO
Voorwoord
Nieuw leren waarderen 3