Download Nieuw leren waarderen - VO-raad
Download Nieuw leren waarderen - VO-raad
Download Nieuw leren waarderen - VO-raad
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
samenwerkend <strong>leren</strong> worden gedwongen<br />
hun gedachten te verwoorden. Hierdoor<br />
worden ze zich bewust van inconsistenties<br />
in en onvolledigheid van hun kennis, gaan<br />
ze hun kennis aanvullen en herconstrueren<br />
en worden ze gestimuleerd nieuwe kennis<br />
en inzichten te ontwikkelen.<br />
Zo komt Lazonder (2004) door onderzoek<br />
onder eerstejaars studenten tot de conclusie<br />
dat tweetallen sneller en beter zoekopdrachten<br />
op internet uitvoeren dan individuele<br />
studenten, doordat samenwerking<br />
oproept tot expliciteren van en onderhandelen<br />
over de juiste zoekstrategie en<br />
uitkomsten en tot observeren van elkaars<br />
gedrag, waardoor fouten eerder aan het<br />
licht komen.<br />
Niet altijd worden positieve resultaten van<br />
samenwerkend <strong>leren</strong> gevonden. Een aantal<br />
factoren beïnvloedt het effect. De samenstelling<br />
van de groep speelt bijvoorbeeld<br />
een rol. Good (1987, in Ebbens en Ettekoven,<br />
2005) geeft aan dat heterogene groepen<br />
alleen effectief zijn als de leerlingen in<br />
samenwerking worden getraind. Als geen<br />
aandacht wordt besteed aan de manier van<br />
samenwerken, zijn het alleen de betere leerlingen<br />
die uitleg geven en daarmee hun<br />
denkprocessen onder woorden brengen.<br />
De leerlingen moeten dus <strong>leren</strong> zodanig<br />
samen te werken dat de zwakkere leerlingen<br />
niet worden genegeerd door de betere leerlingen<br />
en niet alleen het goede antwoord<br />
krijgen voorgeschoteld. De zwakkere leerlingen<br />
moeten zodanige hulp krijgen dat ze<br />
zelf tot een oplossing kunnen komen.<br />
Onderzoek naar de effecten van speciale<br />
instructie en begeleiding van leerlingen,<br />
gericht op de verwerving van sociale en<br />
cognitieve strategieën bij het <strong>leren</strong> in kleine<br />
groepen in het eerste jaar van de basisvorming<br />
(Hoek e.a., 2000), laat positieve<br />
effecten zien. Over het geheel genomen is<br />
de leerwinst van samenwerkende leerlingen<br />
met speciale instructie en begeleiding<br />
groter dan de leerwinst van samenwerkende<br />
leerlingen zonder speciale instructie en<br />
begeleiding.<br />
Een andere factor bij het al dan niet<br />
bereiken van positieve resultaten bij samenwerkend<br />
<strong>leren</strong> is ‘positieve wederzijdse<br />
afhankelijkheid’. Uit een literatuuronderzoek<br />
van Cohen (1994, in Ebbens en<br />
Ettekoven, 2005) blijkt dat groepsopdrachten<br />
alleen tot betere prestaties leiden<br />
als de leerlingen wederzijds afhankelijk zijn<br />
van elkaar. Dat wil zeggen dat ze elkaar<br />
nodig hebben om de opdracht te kunnen<br />
uitvoeren. Uit het onderzoek van Cohen<br />
blijkt tevens dat de aard van de opdracht<br />
van invloed is op de leerresultaten. Bij een<br />
groepsopdracht met een standaardoplossing<br />
werkt een gestructureerde aanpak<br />
beter; bij een groepsopdracht met een open<br />
einde leidt een minder gestructureerde<br />
aanpak tot betere resultaten bij de leerlingen.<br />
In onderzoek zijn nog andere voorwaarden<br />
aan het licht gekomen waaraan moet<br />
worden voldaan voor een positief effect op<br />
het <strong>leren</strong>.<br />
<strong>Nieuw</strong> <strong>leren</strong> <strong>waarderen</strong> 49
Change language