Van Otterplaat tot Groenveldsweid, jaargang 2007 - Stichting ...

Vervoer anno 1903
Personenvervoer
De almanak begint met de winter-dienstregeling 1903 van
de Hollandsche IJzeren Spoorweg Maatschappij (HIJSM)
van Amsterdam naar Den Helder en visa versa.
De tijd wordt aangegeven met Tijd van Greenwich. Met
uitzondering van Koog-Bloemwijk zijn de stations tot
Alkmaar nog dezelfde als toen. Ten noorden van Alkmaar
zijn er stations en haltes verdwenen.
De almanak noemt naast het station van Noord-
Scharwoude nog haltes te St. Pankras, Zijdewind,
Schagerwaard, Oudesluis en Koegras.
Bij deze haltes werd alleen op tijdig verzoek gestopt.
Vanaf de stations Noord-Scharwoude en Heerhugowaard
had men dagelijks vier doorgaande treinen van en naar
Amsterdam en daarnaast nog drie van en naar Alkmaar.
Blijkbaar was ook de verbinding Alkmaar-Hoorn-
Leeuwarden via de boot van Enkhuizen naar Stavoren
van belang. Ook hiervan is de dienstregeling aanwezig.
Driemaal dagelijks was er een verbinding visa
versa van Amsterdam naar Leeuwarden via station
Heerhugowaard.
Naast het “grote spoor” kon men ook nog reizen met
de Stoomtrams Alkmaar-Purmerend-Amsterdam en
Haarlem-Beverwijk-Heiloo-Alkmaar (beide acht maal
per dag). De boot van de Alkmaar Packet had drie afvaarten
vanaf Alkmaar en Amsterdam. Men scheepte zich in
aan de Voormeer te Alkmaar en in Amsterdam aan de de
Ruyterkade. Een retour in de eerste klasse kostte één gulden,
in de tweede klasse 60 cent.
Hoe reisden de Langedijkers naar Alkmaar? Vanuit
Langedijk waren de Tram-Omnibusdiensten, met paardentractie,
naar Alkmaar.
Op zaterdag was de dienst beperkt tot twee vertrektijden.
Op zondag kon men maar één keer om 2.30 uur naar
Alkmaar en kon men niet eerder terugreizen dan om 7
uur ‘s avonds. De andere dagen waren er drie vertrektijden
per dag. Men vertrok uit Alkmaar bij de Herberg
van P. Burgering en uit Oudkarspel bij Herberg “Huize
Brederoode” van G. Slotemaker.
De trip van Oudkarspel naar Alkmaar kostte 35 cent;
voor een retour Broek op Langedijk-Alkmaar moest men
45 cent neertellen.
Goederenvervoer.
Keizer schrijft in zijn almanak over de feestelijke opening
van de toevoerlijn in 902:
Een heerlijke zomerdag. Van elke woning wappert de
driekleur; een druk en gezellig verkeer op de straat; vrolijke,
opgewekte stemming op ieders gelaat zichtbaar;
volop muziek; overal blijdschap; over alles een glans
van vergenoegdheid; de gehele gemeente volop in feestdosch.
Zoo was het op donderdag 19 juni in de gemeente Broek
op Langendijk bij gelegenheid van de opening der nieuwe
toevoerlijn.
Dit was de eerste directe verbinding van een groenteveiling
met het landelijke spoorwegnet ter wereld!
Het resterende goederenvervoer was in handen van
beurtschippers en vrachtrijders. De almanak noemt:
BEURTSCHIPPERS
Op Amsterdam:
A. ten Bruggencate te Broek op Langendijk; vaart af van Broek
des Maandagmiddags, van Amsterdam des Woensdagmiddags.
Ligplaats te Amsterdam: Damrak 14.
G. Rus te Oudkarspel; vaart af van Oudkarspel Maandag
– en Donderdagmorgen vroeg; van Amsterdam Dinsdag- en
Vrijdagnamiddag 1 uur precies. Ligplaats te Amsterdam: Prins
Hendrikkade, bij de Martelaarsgracht.
Op Alkmaar:
A. Hartog te Zuidscharwoude [Maand., Vrijd. en Zaterd.]
E. Waal te Oudkarspel ,, ,, ,,
VRACHTRIJDERS
Langedijk-Alkmaar [’s morgens van L., ‘s middags van A.] C.
Balder, Jb. Volkers, A. Schoenmaker, D. Zwakman en C. Stam.
Langedijk-Schagen [‘s morgens van L., ’s middags van Sch.] A.
Kok te Kerkbuurt.
Station Noordscharwoude-Langedijk:
S. Mijts te Harenkarspel [Oude Niedorper Verlaat.]
Deze vrachtrijders reden deze trajecten dagelijks heen en
weer, met paard en wagen.
Vanaf de stations had men dus een redelijke verbinding
voor personenvervoer in richting Alkmaar en
Amsterdam.
Het vervoer van personen tussen de vier dorpen en
Alkmaar had geen grote frequentie.
In 1903 reisden nog heel weinig mensen; de bestaande
verbindingen zullen voor hen voldoende zijn geweest.
Het vrachtvervoer per spoor ging na 902 een bloeitijd
tegemoet door de groei van de groenteveilingen.
De beurtschippers moesten het loodje leggen wegens het
snellere en goedkopere transport per spoor en over de
weg.
De vrachtrijders zijn door de modernisering van hun wagenpark
en het leveren van goede service in het vervoer
van deur tot deur “blijvers” gebleken.
Oktober 2007 2