De zoektocht van Ahmed Aboutaleb ZSM blijkt “winstpakker ...

MILITAIRE ZAKEN
Wikken en wegen in een glazen kastje
OP PARKET ARNHEM
OM’ers landen regelmatig in missiegebieden en militairen bivakkeren
als verbindingsofficier op “militair” parket Arnhem. defensie en OM
hebben meer kennis van elkaars werk gekregen. Parketsecretarissen
denken met commandanten mee: ‘Als jij een incident zélf afdoet, is dat
voor je gezag soms beter dan een transactie van ons.’
‘Oké,’ rondt parketsecretaris Ben van Huet zijn
telefoongesprek met een marechaussee af. ‘Als
dát op papier staat en je weet welke wapens zijn
gebruikt, dan bespreek ik het met de officier van
justitie. We nodigen ze uit en dan krijgen ze
waarschijnlijk een taakstraf.’
“Ze” zijn twee militairen die in juli meededen aan
een militaire oefening waarbij bewapende
voertuigen werden gebruikt. Tijdens de wacht
waren ze in slaap gevallen. Van Huet: ‘Dat leverde
gevaarzetting op, want derden hadden zich die
wapens kunnen toe-eigenen. Hun commandant
was gelet op de gevaarzetting verplicht om
aangifte te doen en kon om die reden in dit geval
de zaak niet zelf tuchtrechtelijk afdoen.
Inmiddels zijn alle betrokkenen en getuigen
gehoord.’
‘Tijdens de wacht in slaap vallen is een militair
delict, waarvoor we meestal een taakstraf eisen’,
weet collega-parketsecretaris Maurice Rientjes.
‘Opzet en gevaar spelen daarbij een rol voor de
strafmaat.’
De parketsecretarissen van de sectie Militaire
Zaken van parket Arnhem krijgen dagelijks
vragen van de KMar, politie en commandanten.
Een soldaat die in Rotterdam in zijn vrije tijd te
hard rijdt, is dat nou ook voor de militaire kamer
in Arnhem? En moet de Maastrichtse militair die
zijn partner slaat, ook naar “Arnhem”? Jazeker,
zeggen de twee. ‘Je bent 24 uur per dag militair,
ook als je je uniform niet aan hebt.’
wereldkaart
Bas van Hoek, coördinator van het binnen de
sectie Militaire Zaken ondergebrachte
Expertisecentrum Militaire Strafrecht OM
Binnen de sectie Militaire
zaken werken parket-
secretarissen en offi-
cieren nauw samen. Op de
foto parketsecretaris Rob
Kurvers (l.) en officier
Jacques Stikkelman.‘
(EMSOM), bevestigt het. ‘De vuistregel in het
Wetboek voor Militair Strafrecht is: een militair
komt altijd voor de militaire kamer in Arnhem,
ongeacht plaats en tijd waar hij een strafbaar feit
heeft gepleegd. Ook voor commune feiten. Er zijn
uitzonderingen. Bijvoorbeeld als een militair met
burgers deelneemt aan een strafbaar feit. En als
een militair bepaalde strafbare feiten binnen zijn
militaire tijd pleegt en andere feiten na zijn
diensttijd, moet je die zaken splitsen over de
militaire en de gewone strafrechter.’
Aan de wand van zijn werkkamer hangt een
wereldkaart. Blauwe magneetjes daarop
markeren militaire missies. Aan de andere muur
hangen schildjes, die internationaal opererende
functionarissen elkaar zo graag schenken.
Kasten puilen uit met dossiers, rapporten,
jurisprudentie, militaire wetboeken, plus het
lijvige Srebrenica-rapport van het Nederlands
Instituut voor Oorlogsdocumentatie (NIOD).
Elk geweldsgebruik door militairen wordt door
defensie via de KMar aan het OM gerapporteerd.
Maar hoe toetsen parketsecretaris en officier de
rechtmatigheid daarvan, nu missies (Irak,
Afghanistan, piraterij op zee) steeds internationaler,
robuuster en complexer zijn geworden?
Van Hoek: ‘Om een vertaling te kunnen maken
van een militaire actie naar een juridisch
(toetsings)kader, moet je veel weten. Hoe treedt
een militaire eenheid op? Welke wapensystemen
hebben ze en wat kunnen die? Welke procedures
worden gehanteerd? Zelf heb ik 9 jaar als legal
advisor voor Defensie gewerkt. Officieren van
justitie en parketsecretarissen kunnen via
Er is veel contact met
Defensie, met de hoofd-
officier en het College,
zegt parketsecretaris
Ben van Huet (links). 'Dat
is niet bureaucratisch,
maar zorgvúldig.'
Sectie Militaire Zaken
oM Arnhem
wie werken er?
Sectiechef Zwacri en Miza Ank Verhaar.
Officieren van Justitie Jacques Stikkelman,
Huig Velders, Sandra Wiarda.
Parketsecretarissen Ben van Huet, Pierre
Jacobs, Rob Kurvers, Maurice Rientjes.
Administratief juridisch medewerker Jacqueline
Eikenaar.
Bij het EMSOM werken Bas van Hoek en Don
Ammeraal.
Vanuit Defensie werken Sander Niekamp en Jos
Vink bij het Bureau Verbindingsofficier
Krijgsmacht en Martin Beek als Liaison Officier
van de Koninklijke Marechaussee op het parket
in Arnhem.
Taak
Het opsporen en vervolgen van strafbare feiten
gepleegd door Nederlandse militairen (in binnen-
en buitenland), in samenwerking met de
Koninklijke Marechaussee.
Naast het commune strafrecht zijn hierbij ook
de bepalingen van het Wetboek van Militair
Strafrecht van belang.
Daarnaast dienen alle geweldsaanwendingen
door militairen gemeld te worden aan de KMar
en het OM. Deze geweldsaanwendingen worden
getoetst op rechtmatigheid. In de afgelopen
jaren zijn er rond de 1500 geweldsaanwendingen
door militairen getoetst door het Openbaar
Ministerie Arnhem. Tot nu toe heeft dit geen
enkele keer tot een strafrechtelijk onderzoek
geleid.
Opportuun 12 - december 2011 - het parket | 27