De zoektocht van Ahmed Aboutaleb ZSM blijkt “winstpakker ...

Op een werkbijeenkomst plaatsten aanklagers kanttekeningen bij
de methode Beke. de methode houdt te weinig rekening met de
mobiliteit en leeftijdsverschil van criminele jeugdgroepen. de
zogenoemde jongeren zijn meestal 18+. Landelijk jeugdofficier
dubbelman: ‘dat heeft consequenties voor de aanpak.’
CriMiNeLe jeUGD
Methode voor aanpak bendes moet worden aangescherpt
STopT NieT bij 18 jAAr
De veel gebruikte Beke-methode om problematische
jeugdgroepen in te delen en aan te pakken moet
worden aangescherpt. Dat stelden de jeugdofficieren
van Amsterdam, Rotterdam, Utrecht en Den Haag (de
G4) vast tijdens een werkbijeenkomst over de aanpak
van criminele jeugdgroepen.
Minister Opstelten heeft als doel gesteld om binnen
twee jaar alle criminele jeugdgroepen aan te pakken.
Volgens onderzoeksbureau Beke zijn er bij een meting
Aanpak van de G4
Utrecht heeft relatief een groot aantal jeugdgroepen
(19). Besloten is om van iedere criminele
jeugdgroep drie negatieve kopstukken aan
te pakken. Lastig daarbij is om deze kopstukken
in kaart te brengen, omdat zij vaak op de achtergrond
actief zijn. Daarom is er contact gelegd
met parket Rotterdam die zich richt op de
heroriëntatie van de shortlistmethodiek van
bureau Beke. In Rotterdam was naar aanleiding
van het lage aantal criminele jeugdgroepen (3)
al de vraag gesteld of de Beke-methodiek wel
afdoende was. Ook maakte Den Haag kanttekeningen
bij het aantal criminele jeugdgroepen
(18) en is de politie verzocht om de leden van
criminele jeugdgroepen met naam en rugnummer
op een lijst aan te leveren. In Amsterdam
werken ze inmiddels met een Top600-aanpak.
Een persoonsgebonden aanpak waarbij, volgens
de politie, een overlap bestaat tussen de
criminele jeugdgroepen (7) en de Top600-lijst.
30 | expertise - Opportuun 12 - december 2011
eind 2010 landelijk 89 criminele jeugdgroepen actief,
waarvan zeven groepen in Amsterdam, achttien in Den
Haag, drie in Rotterdam en negentien in Utrecht. De
overgrote meerderheid van de 1527 problematische
jeugdgroepen in Nederland vormen hoofdzakelijk de
hinderlijke jeugdgroepen. Daarvan zijn bijna driehonderd
overlastgevend. Maar 89 criminele jeugdgroepen
zijn ronduit crimineel. Het zijn jongeren die vaker met
de politie in aanraking zijn gekomen, criminaliteit
plegen voor financieel gewin en niet meer voor de kick
of aanzien. .
Leeftijdsverschil
Sinds een aantal jaren wordt in de aanpak van jeugdcriminaliteit
gebruik gemaakt van de methode Beke. Met
deze methode worden problematische jeugdgroepen in
beeld gebracht en onderverdeeld in hinderlijke,
overlastgevende of criminele jeugdgroepen. Met een
vastgestelde check- of zogenoemde shortlist die
opgesteld is door het onderzoeksbureau Beke worden
karakter en ledensamenstelling van de criminele groep
vastgesteld. Een analyse dat criminele jeugdgroepen
voornamelijk uit jongeren bestaat klopt echter niet met
de werkelijkheid. De samenstelling van een criminele
jeugdgroep is juist heel divers. Een lidmaatschap houdt
niet op zodra iemand de 18-jarige leeftijd heeft bereikt.
In tegendeel: veel leden zijn 18+.
Zo kent Peter Bruins, teamleider uit Den Haag, een
criminele jeugdgroep in Delft die in de leeftijd varieert
van 14 tot 60 jaar. De constatering dat criminele
jeugdgroepen alleen uit jongeren bestaan is fout.
Dat vindt ook de landelijk jeugdofficier Linda
Dubbelman. ‘De aanpak van criminele jeugdgroepen
zal een jeugdofficier alléén nooit redden. Het is
belangrijk om verbinding te leggen met recherche- en
informatie-officieren. De verbetering van analyse en
opsporing van criminele jeugdgroepen zou goed
passen binnen het project High impact crime van het
Intensiveringsprogramma. Daarmee kan ook de
verbinding met aanpak van andere vormen van
ernstige criminaliteit, zoals overvallen gerealiseerd
worden.’
Mobiliteit
Terug naar de Beke-methode die volgens de G4 ook te
weinig rekening houdt met het feit dat criminele
groepsleden districtsoverstijgend of zelfs bovenregionaal
actief zijn. Criminele jeugdgroepen zijn mobiel en
veranderen steeds van samenstelling.
‘Ik ken een groep die vanuit Den Haag naar Drenthe
reed om daar iemand de hersens in te slaan,’ houdt
jeugdofficier Peter Bruins de anderen voor. Dat
criminele jeugdgroepen vanuit hun eigen wijk opereren
is lang niet altijd de werkelijkheid.
Daarnaast voorziet de Beke-methodiek in een zeer
globale schets van de problematiek van een jeugdgroep.
Daardoor komt de werkelijkheid niet altijd
overeen met de classificatie zoals de politie, op basis
van haar feiten en ervaringen, groepen typeert. Er is
geen duidelijke afbakening tussen hinderlijke, overlastgevende
en criminele jeugdgroepen.
De overlastgevende jeugdgroepen die getypeerd zijn
met behulp van de Beke-methode plegen ook criminele
delicten en zouden daarmee net zo goed als criminele
jeugdgroep aangemerkt kunnen worden, of andersom.
Daarbij zijn de delicten zeker niet alleen ‘zichtbare’
delicten op straat, maar spelen ze zich ook af op
internet en social media.
‘De nu gehanteerde shortlist blijkt niet voldoende
adequaat’, klonk het op de werkbijeenkomst.
Heroriëntatie op de gehanteerde methode is noodzakelijk.
Jeugdgroepen, in het bijzonder criminele jeugdgroepen
zijn niet uitsluitend fysieke entiteiten die
gebonden zijn aan plaats en tijd. Met een aangescherpte
analyse kunnen meerdere groepen naar
boven komen.
Tekst: Thea van der Geest
Foto’s: Judith Dekker
| 31