De zoektocht van Ahmed Aboutaleb ZSM blijkt “winstpakker ...

SNEL, SLIM, SIMPEL,
Revolutie van werken “als op de poli van een academisch ziekenhuis” slaat aan
SAMEN EN SELEcTIEF
Een torenhoge ambitie van het OM en ketenpartners lijkt te worden
waargemaakt. In minder dan driekwart jaar na de start lijkt het
project ZSM af te stevenen op een doorslaand succes.
“Winstpakkers” te over in de nieuwe werkwijze van snel, slim, simpel,
samen en selectief criminaliteit afdoen.
Snel. Dat is het woord dat het meest blijft hangen bij
het revolutionaire project ZSM, dat staat voor Zo Snel,
Slim, Simpel, Selectief en Samen Mogelijk. Ook in
politiek Den Haag is snel-snel-snel optreden tegen
criminaliteit het credo. ‘Snelheid en het reduceren van
doorlooptijden is ook zeer belangrijk’ zegt procureurgeneraal
Marc van Nimwegen, die vanuit het College
van PG’s opdrachtgever voor ZSM is. ‘Het is een
kenmerk van de moderne tijd en snelheid ís een
onderdeel van kwaliteit. Tegelijkertijd gaat het ons om
nog veel meer.’
De PG wijst op het “onderscheidende vermogen” dat
met ZSM zo groeit. Op de professionals die bij veelvoorkomende
criminaliteit al aan de voorkant – dus op het
politiebureau – kiezen. Dít is voor het strafrecht;
dát niet. Déze zaken hebben nog wat meer aandacht
nodig, maar al die andere doen we direct af. Simpel,
creatief, passend bij de verdachte en met oog voor
het slachtoffer.
Met de Centrale Verwerking OM (CVOM) had het OM al
een onderdeel in huis dat grote hoeveelheden zaken
snel verwerkt. Maar daarbij gaat het vaak om een
standaardafdoening. Wat gechargeerd: delict A leidt
met een druk op de knop vanzelf tot straf X.
In ZSM moet je onderscheid kunnen maken. ‘Dat wordt
niet alleen door de juridische context bepaald’, zegt
Van Nimwegen. ‘Bijvoorbeeld een vernieling, artikel
350 Wetboek van strafrecht. Hoe kijk je daarnaar? Is
een gebroken ruit het gevolg van een mislukte trap op
een voetbalveldje? Of is er een steen gegooid om het
homo-stel dat daar woont, te intimideren? Dat maakt
wat betreft impact op slachtoffers veel verschil, dus
daar geen standaardreactie van het OM. En wat kunnen
ánderen dan het OM in zo’n zaak betekenen?’
PG Marc van Nimwegen:
‘In ZSM opereren
officieren rechtstreeks
in de rauwe
werkelijkheid’
Hoe verder
ZSM wordt binnen het oM als niets minder dan
een “revolutie” ervaren. parketten die geen
pilots draaien zijn benieuwd naar wat er straks
allemaal op hun afkomt.
Projectleider Johan Bac geeft al veel ZSMpresentaties
en blijft dat met zijn mensen doen.
‘Aan alle “niet-pilotparketten” vragen we wat zij
als belangrijk zien om binnen ZSM mee te
nemen. Verder evalueren we nu de pilotervaringen
en vinden ontwerpsessies plaats:
over onder meer ZSM & HRM; ZSM & ICT; ZSM
& Veiligheidshuizen; ZSM & Jeugd. Daartoe gaan
we veel toetsen bij de pilot- en nietpilotparketten.’
De alles wordt verwerkt tot eerste ontwerpkader
ZSM dat eind december wordt vastgesteld. Begin
tweede kwartaal 2012 wordt een ontwerp
voorgelegd aan het College waarna een landelijk
model kan worden “uitgerold”.
Diagnose
De PG vergelijkt ZSM met werken in een poli van een
goed academisch ziekenhuis. Daar zijn op de eerste
hulp ook specialisten aanwezig. Niet voor het leggen
van een gipsverbandje, maar voor een goede diagnose.
Voor de juiste doorverwijzing. ‘De klant staat er
centraal, die moet goed “door de molen heen” en niet
van het kastje naar de muur worden gestuurd. Dat doen
we ook bij ZSM, waarmee we al heel veel hebben
losgemaakt. Positieve dingen, en soms ook lastige
dingen.’
En óf er veel is losgemaakt, weet de Utrechtse hoofdofficier
Johan Bac. En daar was hij, ZSM-projectleider bij
het OM, zelf één van de veroorzakers van. Buikpijn
kregen OM en politie ervan, vertelde hij eerder in
Opportuun (nr.5, mei 2011) Ál die plankzaken. Die
doorlooptijden. Die matige oplossingspercentages. Hij
stortte zich met andere OM’ers en politiemensen op het
ZSM-concept. De kern daarvan: de politie meldt alle
verdachten in relatief eenvoudige zaken in één keer aan
in een ZSM-ruimte. Daar treft de verdachte een officier
of senior-parketsecretaris, een politiemedewerker, een
advocaat, de reclassering, de kinderbescherming,
slachtofferhulp. De zaak gaat eerst over de selectietafel.
En als er geen beletsels zijn direct door naar de
afdoeningstafel voor een creatief besluit, waarbij ieders
inbreng in één keer wordt meegenomen. Is een besluit
genomen, dan door naar de executietafel: áfronden,
die zaak.
32 | Naam artikel - Opportuun 12 - december 2011 Opportuun 12 - december 2011 - De organisatie | 33