NHG-Standpunt Toekomstvisie Huisartsenzorg ... - Vilans

NHG-Standpunt ‘Huisartsgeneeskunde voor ouderen’ (definitieve versie vastgesteld tijdens de ALV van
31-5-2007 © NHG, 2007)
07-703-not
Verder kan een vanouds goede verstandhouding tussen huisarts en patiënt tijdens het
verouderingsproces verstoord raken, evenals overigens de relatie tussen de patiënt en diens
partner.
In sommige gevallen ligt de nadruk veel meer op begeleiding en het helpen bij de aanvaarding
van beperkingen dan op behandelen. De begeleiding naar het levenseinde 10 is een ander
aspect dat vraagt om zorgvuldige communicatie en specifieke kennis en kunde van de
huisarts. De huisarts speelt een belangrijke rol in de palliatieve/terminale zorg (ook buiten
kantooruren, zoals hiervoor al is aangegeven). 11
In de communicatie tussen de huisarts en de oudere patiënt - bij wie cognitieve stoornissen of
verminderde zintuiglijke functies hun uitdrukkingsvermogen kunnen bemoeilijken - gaat het
om:
• geduldig zijn en moeite willen doen om de oudere te verstaan en te begrijpen;
• duidelijk spreken en nagaan of de boodschap is overgekomen;
• open staan voor de wensen van de oudere.
In zijn rol als adviseur heeft de huisarts oog voor de belangen van de diverse betrokken: op de
eerste plaats de patiënt, maar ook de primaire mantelzorger (bijvoorbeeld de partner). Dit
vraagt om het:
• oog hebben voor de belasting en positie van familie (en verzorgenden) en rekening
houden met hun mening;
• verhelderen van conflicterende meningen en belangen van de oudere en anderen en als
huisarts de wens of het belang van de oudere zelf ondersteunen, tenzij dit in strijd is met
goede zorgverlening;
• zorgvuldig afwegen van conflicterende uitkomsten met betrekking tot het beroepsgeheim
en het belang van goede zorgverlening en het vastleggen daarvan in het dossier.
De huisarts zal bij deze patiënten steeds weer de vraag moeten beantwoorden wat zijn rol is
en tot waar zijn bemoeienis gaat. Denk bijvoorbeeld aan informatie aan en overleg met
kinderen en mantelzorgers over het beleid en het opvangen van signalen van buren als er geen
kinderen zijn. Dit geldt ook ten aanzien van een gedwongen opname in psychiatrische
ziekenhuizen in het kader van de wet Bopz (zie bijlage 4).
Aanbevelingen voor de huisarts
• De huisarts betracht in de communicatie extra zorgvuldigheid en aandacht, rekening
houdend met eventuele verminderde cognitieve en zintuiglijke functies.
• De huisarts heeft oog voor de belasting en positie van familie (en verzorgenden) en
houdt rekening met hun mening.
• De huisarts verheldert conflicterende meningen en belangen van de oudere en anderen
en ondersteunt de wens of het belang van de oudere zelf, tenzij dit in strijd is met
goede hulpverlening.
• De huisarts maakt zorgvuldige afwegingen bij dossierbeheer en het beroepsgeheim.
4.3. Organisatie
Voor ouderen met complexe problematiek is een samenhangende zorg een belangrijke
vereiste. Samenhangende zorg kan hier worden gedefinieerd als een samenhangend geheel
van zorginspanningen dat door verschillende (onafhankelijke) aanbieders onder een
herkenbare regiefunctie wordt geleverd, waarbij het patiëntenproces centraal staat. De eerste
14