Tiecelijn - Reynaertgenootschap

Tiecelijn 21
van Sint-Gereon, die vanuit Keulen in Sint-Truiden terechtkwamen. 38 Mann veronderstelt
dat er in Sint-Truiden een traditie in het schrijven van satirische poëzie was
ontstaan, een traditie die wellicht via Diederik en Rodulf Gent heeft bereikt, want
beide mannen hebben geruime tijd in Sint-Pieters verbleven. 39
De benedictijnen van deze abdijen deelden dus belangstelling voor satirische poëzie,
gericht tegen misstanden binnen de kerk, en deze abdijen kunnen in verband
gebracht worden met personages uit de Ysengrimus, dan wel handschriften waarin
de tekst is overgeleverd. Het zou interessant zijn om de uitwisseling van gedichten,
handschriften en personen tussen deze, en waarschijnlijk ook wel andere, abdijen
in kaart te brengen. Misschien wordt dan ook duidelijk wat de connectie tussen de
Ysengrimusdichter en Liesborn was, en wat hij bedoelde met zijn oproep aan Walter
en Boudewijn om hem ‘in hun bundel op te nemen’ (Y. V 539-540), door Mann geduid
als een verzoek, aan Walter van Egmond, om hem op te nemen in de Hollandse
abdij. 40
De Ysengrimus en Van den vos Reynaerde
Kende Willem die Van den vos Reynaerde maakte de Ysengrimus? En als hij het Latijnse
dierenepos kende, heeft hij deze kennis dan verwerkt in zijn eigen dierenepos?
Dat is nog nooit goed uitgezocht. Het zou een goede zaak zijn om deze kwestie tot
op de bodem uit te diepen, zoals Bouwman ook al eens heeft opgemerkt in zijn studie
naar de relatie tussen de Roman de Renart en Van den vos Reynaerde. 41
De relatie tussen de Ysengrimus en Van den vos Reynaerde brengt me bij mijn laatste
punt: de belangstelling voor de Ysengrimus in ons taalgebied. Terwijl het Latijnse
dierenepos elders in de wereld tot de meesterwerken van de middeleeuwse (Latijnse)
literatuur wordt gerekend, lijkt het alsof de Ysengrimus in Vlaanderen en Nederland
altijd in de schaduw is blijven staan van Van den vos Reynaerde, in de volkstaal geschreven
en daarom veel meer ‘eigen’ dan het moeilijker toegankelijke en ‘geleerde’
Latijn. Zo zijn er van de Ysengrimus twee Nederlandse vertalingen verschenen, tegenover
een schier eindeloze reeks vertalingen en bewerkingen van Willems verhaal.
Dit najaar verschijnen er weer drie. 42 Hetzelfde geldt voor op een jeugdig publiek
gerichte uitgaven: niet één van de Ysengrimus tegenover allerlei bewerkingen van Van
den vos Reynaerde en Reynaerts historie. Om nog maar te zwijgen over Nederlandstalige
publicaties over de Ysengrimus. Het is niet zo dat er niets verschijnt, maar afgezet
tegen de literatuur over Van den vos Reynaerde komt de Latijnse tekst er bekaaid af.
En dat geldt zelfs voor Tiecelijn: afgezien van de vertaling van een eerder gepubliceerd
artikel van Jill Mann in 2002, is er geen enkele bijdrage over de Ysengrimus in
verschenen, ook niet naar aanleiding van de in 1997 gepubliceerde vertaling, tegenover
twee artikelen over de in 1999 verschenen vertaling van de Ecbasis captivi. 43
~ 44 ~