Februari 2011 - Politieacademie

Een 28-jarige jongen uit Burnage kreeg acht
maanden cel voor het stelen van kleding. Gedreigd
werd zelfs om geweldplegers uit sociale
huurwoningen te zetten.
Tot slot
Duidelijk is opnieuw dat bij de zoektocht naar
informatie en identificatie naar aanleiding van het
getoonde beeldmateriaal de media een belangrijke
rol hebben gespeeld. Deze methode leverde ook in
het geval van de strandrellen bij Hoek van Holland
goede resultaten op.
In de Britse situatie was men vooral geholpen door
de grote cameradichtheid in de buurten waar de
rellen en plunderingen zich voordeden.
Beveiligingscamera’s in winkels en de CCTV (camera
toezicht) op straat, leverden een enorme hoeveelheid
bruikbaar beeldmateriaal op. Een groot aantal daders
kwam herkenbaar in beeld. Of het hier om de
aanstichters gaat is natuurlijk de vraag. Degenen die
geweld gebruikten tegen de politie deden over het
algemeen goed hun best om onherkenbaar te blijven
door het dragen van capuchons of mutsen.
Ongetwijfeld zal de grote verontwaardiging onder het
Britse publiek in het algemeen en onder de vele
gedupeerden middenstanders in het bijzonder de
bereidheid om mee te werken aan het onderzoek
hebben vergroot.
Ronald van der Wal
Nieuwe criminaliteitsvormen en oude
criminologische benaderingen.
Het spreekt voor zich dat je criminaliteit niet kunt
bestrijden zonder deze te begrijpen. Om criminaliteit
te begrijpen worden we bijgestaan door tal van
criminologische benaderingen die verschillende
criminaliteitsvormen op een hoger abstractieniveau
bestuderen om er iets zinnig over te kunnen zeggen.
Maar hoe moet dat met de nieuwste
verschijningsvormen van criminaliteit waar een
empirische toetsing van de bestaande benaderingen
ontbreekt? Hoewel criminaliteit iets van alle tijden is,
duiken er af en toe nieuwe criminaliteitsvormen op.
Kort geleden las ik over twee, voor mij, nieuwe
vormen van criminaliteit.
De eerste betreft het laten schrijven van je scriptie
door een professionele schrijver zonder plagiaat te
plegen en wel voor een prikkie. De oplossing voor
studenten die in tijd- of geldnood zitten en dus liever
geen langstudeerboete willen betalen. Deze
voornamelijk op Marktplaats aangeboden dienst komt
voor langstudeerders als geroepen. Waarom zou een
student enkele duizenden euro’s boete betalen als hij
of zij voor een fractie daarvan een goede scriptie kan
laten schrijven? Men pleegt geen plagiaat en risico
op betrapping is zeer klein, zeker wanneer een
student ook goed is voorbereid op zijn of haar
verdediging. De vraag is uiteraard of de “oude”
criminologische benaderingen deze nieuwe
verschijningsvorm van criminaliteit of het gedrag van
plegers daarvan kunnen verklaren. Rationele
keuzebenadering kan ons wellicht helpen deze
nieuwe vorm van criminaliteit te begrijpen. Volgens
deze benadering zijn mensen, in dit geval studenten,
rationele wezens die uit meerdere gedragskeuzes de
optie kiezen die hem het meeste voordeel, plezier of
nut oplevert. Voor sommigen is de keus tussen een
hoge boete of inschakelen van hulp van een schrijver
snel gemaakt, zeker als de pakkans nihil is!
De tweede vorm betreft
geldezels die hun bankpas,
uiteraard tegen een vergoeding,
uitlenen aan derden. Nederland
zou rond vijfduizend geldezels
kennen! Het is simpel: je leent de
bankpas van je bankrekening uit
en krijgt er wat geld voor
terug.
Het kan toch geen kwaad als er
geen geld op de rekening staat, zou je denken. Niets
is echter minder waar; het geld dat de geldezels
krijgen, is een fractie van wat de criminelen met het
pasje buit maken. Maar dat weten de geldezels niet.
Het enige wat ze interesseert is dat ze makkelijk geld
verdienen zonder er iets voor te doen en zonder
groot risico op vervolging. De “oude” ‘routine
activiteitenbenadering’ kan ons helpen deze nieuwe
criminaliteitsvorm te begrijpen. Volgens deze
benadering zijn er voor criminaliteit drie ingrediënten
nodig: een gemotiveerde dader, een potentieel
doelwit en gebrek aan toezicht. Geldezels zijn best
gemotiveerd om makkelijk geld te verdienen.
De bankpassen lijken met de hulp van criminelen
goede doelwitten te zijn en de kans op vervolging lijkt
tot dusver klein. Zie daar: alle elementen aanwezig
voor “nieuwe” criminaliteit.
De conclusie dat de oude criminologische
benaderingen ook geschikt zijn om iets zinnigs te
zeggen over zelfs de nieuwste criminaliteitsvormen
lijkt aan de hand van deze twee voorbeelden wel
gerechtvaardigd. Daarom is het niet verkeerd om
bepaalde zaken c.q. criminaliteitsvormen zo nu en
dan met een theoretische bril op te bekijken om deze
beter te begrijpen en daarmee uiteindelijk ook te
bestrijden.
Alan Kabki