'Beslag zit in je bloed' - Openbaar Ministerie

OPPORTUUN Nummer 9 – 2008 Alles afwegende
kenhuis klopten en het ziekenhuis viel dan
ook niets te verwijten.
Marjolein van Eykelen eiste op de zitting
een geheel voorwaardelijk taakstraf van
100 uur met een proeftijd van twee jaar. ‘Ik
heb een beetje gekeken naar wat tuchtcolleges
in vergelijkbare zaken opleggen. Vaak
is dat een waarschuwing of een berisping.
De familie had bovendien gevraagd geen
gevangenisstraf te eisen omdat de zaak
voor “het kind”, want zo noemden zij haar,
al belastend genoeg was.’ De rechtbank
legde vier maanden cel, overigens geheel
voorwaardelijk, op. ‘De motivering was dat
de rechtbank een gevangenisstraf, zij het
een voorwaardelijke, op zijn plaats vond
vanwege de ernst van de gemaakte fouten,
in het bijzonder de overtreding van meerdere
veiligheidsvoorschriften. Ook denk
ik dat de houding van de verdachte ter
zitting een belangrijke rol speelde. Ze
vond het nog steeds vooral voor zichzelf
erg vervelend.’
Over de medische zaken bestaat zowel
binnen als buiten het OM nog steeds veel
onduidelijkheid. Bij OM en politie wordt
veel gedaan aan het bijspijkeren van de
kennis. ‘Binnenkort hebben we weer een
cursus voor chefs van dienst bij de politie.
Belangrijk is dat de zaken herkend worden
en vervolgens goed opgestart worden. Daar
zit echt nog een bottleneck. In medische
zaken gespecialiseerde rechercheurs zijn er
niet, maar het is wel noodzakelijk dat dergelijke
zaken worden gedaan door geroutineerde
rechercheurs. Ze moeten door de
wol geverfd zijn en dóórvragen, maar zich
ook de beperkingen van een medische zaak
kunnen realiseren.’
Medisch officier Marjolein van Eykelen: ‘Op de zitting vond de verdachte het vooral voor zichzelf heel vervelend.’
Foto: Joop Reijngoud
Aan nabestaanden en media moet telkens
weer worden uitgelegd dat het niet om
moord of doodslag gaat, maar om dood (of
zwaar letsel) door schuld. ‘Het zijn schulddelicten,
er is geen sprake van opzet. Het is
alleen wel vaak zo dat een kleine fout in de
medische sector zulke grote gevolgen kan
hebben.’ De straffen zijn dan ook in de regel
laag, of worden in ieder geval zo gezien. ‘De
strafbedreiging is er wel. Zeker wanneer
sprake is van roekeloosheid kan inmiddels
vier jaar worden opgelegd, maar je merkt dat
rechtbanken er nog niet aan willen om in dit
soort zaken onvoorwaardelijke straffen op
te leggen. Naarmate er meer zaken en meer
jurisprudentie komt, zal dat toch wel veranderen’,
aldus Marjolein van Eykelen. En voor
haar is zonder meer duidelijk dat er hier
voor het OM een taak ligt, daar waar binnen
de zorg zelf nog vaak wordt verwezen
naar het tuchtrecht. ‘Voor de uitzonderlijke
gevallen, waar ernstig letsel of een dode is
te betreuren, is er plaats voor het strafrecht
naast het tuchtrecht. Het tuchtrecht is vaak
voor nabestaanden of slachtoffers onvoldoende,
en vraagt veel energie van henzelf.
Een strafrechtelijke veroordeling, ook al
is de straf laag, maakt veel indruk en geeft
een grote mate van genoegdoening voor de
nabestaanden’, zo meent de medisch officier.
Meer zorgen maakt ze zich over de houding
van de zorgverleners zelf. ‘Nog steeds is de
huiver om te melden erg groot. Je merkt vaak
dat de rijen zich sluiten bij een ziekenhuis
wanneer er iets mis is gegaan. Maar ik ben
ervan overtuigd dat dat ook gaat veranderen.
De beroepsgroep zelf moet vinden, en
dat komt steeds meer, dat de beroepsgroep
beschadigd raakt door het foute handelen
van één van hen. Dat willen zij ook niet.’
Tekst: Jeichien E. de Graaff
7