ÂÊÁËÈÍÎÏ van piskijkers en heelmeesters - Museum Boerhaave
ÂÊÁËÈÍÎÏ van piskijkers en heelmeesters - Museum Boerhaave
ÂÊÁËÈÍÎÏ van piskijkers en heelmeesters - Museum Boerhaave
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>ÂÊÁËÈÍÎÏ</strong><br />
<strong>Museum</strong> <strong>Boerhaave</strong>: Algem<strong>en</strong>e<br />
Natuurwet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong> (ANW)<br />
verlicht<strong>en</strong>. De arme drommel is bij het<br />
doorstaan <strong>van</strong> zijn fysieke lijd<strong>en</strong> geheel<br />
op zichzelf teruggeworp<strong>en</strong>. Met het<br />
onderwerp <strong>van</strong> De voetoperatie toont<br />
Brouwer ons e<strong>en</strong> zinnebeeldige voorstelling<br />
<strong>van</strong> het zintuig 'gevoel'.<br />
Tegelijkertijd is het echter e<strong>en</strong> in cynische<br />
humor verpakte bespiegeling over het<br />
m<strong>en</strong>selijk individu, dat in zijn lijd<strong>en</strong><br />
geheel alle<strong>en</strong> staat <strong>en</strong> noch <strong>van</strong> zijn rationele<br />
vermog<strong>en</strong>s, noch <strong>van</strong> zijn medem<strong>en</strong>s<br />
werkelijke steun hoeft te verwacht<strong>en</strong>. (zie<br />
illustratie)<br />
Navolgers<br />
Brouwers bittere maar tegelijkertijd<br />
humoristische uitbeelding <strong>van</strong> de m<strong>en</strong>s als<br />
e<strong>en</strong> redeloos dier vond heel wat waardering<br />
onder zijn tijdg<strong>en</strong>ot<strong>en</strong>. Ondanks zijn<br />
korte carrière - hij stierf voor zijn dertigste<br />
- maakte hij school. Zijn kunstopvatting<br />
werd nagevolgd door schilders als<br />
David T<strong>en</strong>iers de Jongere <strong>en</strong> Adria<strong>en</strong> <strong>van</strong><br />
Ostade, maar ook door minder bek<strong>en</strong>de<br />
kunst<strong>en</strong>aars als Cornelis Dusart, Andries<br />
Both <strong>en</strong> de waarschijnlijke maker <strong>van</strong> het<br />
hiernaast afgebeelde tafereeltje: Antonie<br />
Victoryns.<br />
Cornelis Visscher (1629-1658) naar Adria<strong>en</strong> Brouwer<br />
De voetoperatie - Detail<br />
<strong>Museum</strong> <strong>Boerhaave</strong> Leid<strong>en</strong><br />
<strong>van</strong> PISKIJKERS <strong>en</strong> HEELMEESTERS 22 / 44<br />
Van deze Victoryns is maar weinig<br />
bek<strong>en</strong>d. Zijn naam wordt vermeld in de<br />
boek<strong>en</strong> <strong>van</strong> het Antwerpse schildersgilde,<br />
waar hij in 1640/41 werd ingeschrev<strong>en</strong> als<br />
leerling. In 1655/56 ontving het gilde <strong>van</strong><br />
Victoryns' weduwe zijn 'doodschuld<strong>en</strong> ':<br />
het geld uit de nalat<strong>en</strong>schap <strong>van</strong> de overled<strong>en</strong>e<br />
waarmee het gilde de begraf<strong>en</strong>is<br />
regelde; hierdoor k<strong>en</strong>n<strong>en</strong> we dus ook zijn<br />
sterfjaar. Uit het weinige door Victoryns<br />
gesigneerde <strong>en</strong> het talrijkere aan hem<br />
toegeschrev<strong>en</strong> werk kunn<strong>en</strong> we opmak<strong>en</strong><br />
dat hij gespecialiseerd was in het onderwerp<br />
De vijf zinn<strong>en</strong>; meerdere series met<br />
dit thema word<strong>en</strong> aan hem toegeschrev<strong>en</strong>.<br />
Ook het hier afgebeelde schilderijtje <strong>van</strong><br />
e<strong>en</strong> Voetoperatie behoorde waarschijnlijk<br />
tot e<strong>en</strong> dergelijke serie. Er zijn namelijk<br />
nog twee schilderijtjes met hetzelfde formaat<br />
<strong>en</strong> <strong>van</strong> dezelfde hand bek<strong>en</strong>d, die<br />
Het gezicht <strong>en</strong> De smaak voorstell<strong>en</strong>. Het<br />
gezicht is uitgebeeld als e<strong>en</strong> vrouw in e<strong>en</strong><br />
rommelig interieur die e<strong>en</strong> man aan het<br />
ontluiz<strong>en</strong> is, terwijl het tafereeltje <strong>van</strong> vijf<br />
et<strong>en</strong>de <strong>en</strong> drink<strong>en</strong>de boer<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> herberg<br />
als e<strong>en</strong> allegorie <strong>van</strong> De smaak kan<br />
word<strong>en</strong> opgevat.
Change language