ontwerpbestemmingsplan mariënkroon - Gemeente Heusden

Samenvatting
BILANRAPPORT 2008/007
Op 4 april 2007 verleende de Stichting Mariapoli Mariënkroon aan BILAN opdracht voor het uitvoeren van
een archeologisch vooronderzoek op de locatie “Abdij Mariënkroon” aan de Abdijlaan 8 te Nieuwkuijk
(gemeente Heusden, provincie Noord-Brabant). De aanleiding was de voorgenomen nieuwbouw op de
locatie. Voorafgaand hieraan is een bestemmingsplanwijziging nodig. Het onderzoek bestond uit een
bureauonderzoek en een karterend inventariserend veldonderzoek door middel van boringen. Het doel
was het vaststellen van de archeologische verwachting van het plangebied.
Uit het bureauonderzoek blijkt dat het plangebied deel uitmaakt van een gebied met hoge bruine
enkeerdgronden. Waar deze voorkomen op de hoger en dus droger gelegen dekzandrug, hebben zij een
hoge verwachting gekregen. In de lager gelegen en nattere dekzandvlakte hebben zij een lage
verwachting. Hoge bruine enkeerdgronden kunnen zijn ontstaan door plaggenbemesting, diepploegen,
overstromingen of een combinatie van deze factoren.
Doordat het plangebied vermoedelijk lange tijd onder veen heeft gelegen, zijn waarschijnlijk slechts
archeologische waarden uit de periode voor de veengroei (steentijd en eventueel metaaltijden) of na de
ontvening (late Middeleeuwen en Nieuwe Tijd) te verwachten. Het plangebied zelf is reeds vanaf de
dertiende eeuw en mogelijk eerder in gebruik, eerst als kasteelterrein, later als abdij. Enkele deelgebieden
behoorden tot het kasteelcomplex zelf; andere lagen in het bos ten westen van het kasteel.
Tijdens het veldwerk werden in deelgebieden 7, 8 en 9 indicatoren en sporen aangetroffen die mogelijk
verband houden met het kasteel. Aan de zuidrand van deelgebied 2 kunnen mogelijk nog resten in relatie
tot de buitenste gracht gevonden worden. Ter hoogte van deelgebied 6 ligt nu nog de oostelijke gracht,
achter de middeleeuwse woontoren. Tijdens het veldonderzoek werden geen steentijdvindplaatsen
aangetroffen.
In deelgebieden 2, 7, 8 en 9 wordt een vervolgonderzoek noodzakelijk geacht. Vanwege de kleine
oppervlakte van de deelgebieden gebeurt dit het beste door middel van een proefsleuvenonderzoek,
waarbij de proefsleuven gelokaliseerd zijn ter plaatste van de toekomstige bouwputten.
Voor de overige deelgebieden wordt een vervolgonderzoek niet noodzakelijk geacht 1 . De deelgebieden
maakten historisch deel uit van de groene zones rondom het kasteeldomein. Het is niet waarschijnlijk dat
hier sporen of structuren zullen worden aangetroffen. Het humeuze dek in boringen 1, 2 en 10 voldeed
niet aan de criteria van een hoge bruine enkeerdgrond. In deelgebieden 1, 3, 4 en 5 werden ook geen
indicatoren aangetroffen die wijzen op een vindplaats.
Dit is een selectieadvies dat door het bevoegd gezag, de provincie Noord-Brabant, dient te worden
omgezet in een selectiebesluit.
1 Monumentenwet van 1988 blijft van toepassing: indien bij de graafwerkz aamh eden vondsten worden gedaan, dient
hiervan b innen drie d agen melding van g emaakt te worden aan d e burgemeester. In de to ekomst: W amz, artikel 53,
melding aan de RACM.
Heusden-Nieuwkuijk (NB), Mariën kroon. Archeologisch vooronderzoek, p. 7