Collega: - OK Nieuws

Grondleggers van de
In de achttiende eeuw verwijderde Jacques Daviel – per
ongeluk – de troebele lens bij een staarpatiënt. Uiteindelijk
leidde dit tot de cataractoperaties die tegenwoordig nog
steeds worden uitgevoerd. Ook de Spanjaard Ignacio
Barraquer en de Engelsman Nicholas Harold Lloyd Ridley
hebben hieraan bijgedragen. Wie waren deze mannen en
hoe kwamen ze op hun ideeën?
TEKST: JEANINE STUART, PRAKTIJKCOORDINATOR OKC, BOVENIJ-ZIEKENHUIS
Al in de tweede eeuw na Christus
werd in geschriften melding
gemaakt van cataractoperaties.
Cataract, ook wel grijze of grauwe staar
genoemd, is een vertroebeling van de
ooglens. Hierdoor kunnen lichtstralen
niet meer goed op het netvlies worden
geprojecteerd en vermindert het zicht.
Figuur 2 Jean-Louis Petit.
20 OK OPERATIONEEL DECEMBER 2012
Tot de achttiende eeuw werd cataract
behandeld met staarsteken. Hierbij stak
men met een naald door de oogwand in
het verduisterde pupilvlak en drukte
men de punt van de naald naar beneden.
Dikwijls verbeterde het gezichtsvermogen
daarna plotseling, doordat de troebele
lens verplaatst werd en het licht het
netvlies weer kon bereiken. Het oog
werd gewassen met warme boter en
vervolgens verbonden.
Jacques Daviel
De Fransman Jacques Daviel (1695-1762,
figuur 1) is de grondlegger van de operatieve
behandeling van cataract. In 1745
prikte Daviel zijn staarnaald in het linkeroog
van broeder Felix, die zijn rechteroog
al had verloren door een mislukte
staarsteek. Hij wilde de troebele lens
achter de pupil naar beneden duwen,
maar de lens brak. De voorste oogkamer,
de ruimte achter het hoornvlies, vulde
zich met stukken lens en met bloed.
Hij herinnerde zich toen dat Jean-Louis
Petit (figuur 2), in 1708, succesvol via
een snee in het hoornvlies een lens had
Figuur 1 Jacques Daviel.
verwijderd die bij een staarsteek in de
voorste oogkamer was gevallen. Daviel
besloot toen het hoornvlies te openen en
de stukken lens uit de voorste oogkamer
te verwijderen. Dit lukte, maar het oog
ging verloren door een infectie.
Daviel besloot toen de lens voortaan niet
meer naar beneden te drukken, maar
deze meteen via de voorste oogkamer te
verwijderen. Uiteindelijk is het uitnemen
van de lens de klassieke operatie bij
staar geworden.
Daviel had echter veel complicaties en
stopte met deze methode. Toen hij in
1747 bij de kapper en pruikenmaker