Vergoeding van immateriële schade wegens ... - VU-DARE Home
Vergoeding van immateriële schade wegens ... - VU-DARE Home
Vergoeding van immateriële schade wegens ... - VU-DARE Home
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>Vergoeding</strong> <strong>van</strong> <strong>immateriële</strong> <strong>schade</strong> <strong>wegens</strong> aantasting in de persoon<br />
de een expliciete wettelijke grondslag behoeft en er is dus geen formeel obstakel om<br />
in welk geval dan ook smartengeld toe te kennen. Opmerkelijk genoeg hebben rechters<br />
zichzelf toch bepaalde beperkingen opgelegd. Noch in Frankrijk, noch in Engeland<br />
wordt <strong>immateriële</strong> <strong>schade</strong> over de gehele linie vergoed. De toekenning <strong>van</strong> smartengeld<br />
beperkt zich in wezen tot de schending <strong>van</strong> persoonlijkheidsrechten. Weliswaar<br />
neemt de categorie persoonlijkheidsrechten in Engeland geen belangrijke plaats in,<br />
maar dit staat niet in de weg aan bescherming <strong>van</strong> de door deze rechten beschermde<br />
belangen. 316<br />
<strong>Vergoeding</strong> <strong>van</strong> <strong>immateriële</strong> <strong>schade</strong> is mogelijk in geval <strong>van</strong> fysiek en<br />
psychisch letsel, schending <strong>van</strong> de fysieke bewegingsvrijheid, aantasting <strong>van</strong> de eer<br />
en goede naam, affectie<strong>schade</strong>, 'stalking' en discriminatie.<br />
De conclusie is derhalve dat de gevallen waarin in de onderzochte rechtsstelsels<br />
smartengeld wordt toegekend in hoofdlijnen overeenkomen. De bepaling <strong>van</strong> deze<br />
gevallen lijkt derhalve de resultante te zijn geweest <strong>van</strong> een min of meer autonoom<br />
proces. Noch de definitie <strong>van</strong> <strong>immateriële</strong> <strong>schade</strong>, noch de wijze waarop de wetgever<br />
deze materie heeft geregeld, noch de aanwezigheid <strong>van</strong> persoonlijkheidsrechten als<br />
een aparte dogmatische categorie lijken immers <strong>van</strong> doorslaggevende invloed te zijn<br />
geweest. De maatschappelijke veranderingen die aanleiding vormden tot de erkenning<br />
<strong>van</strong> persoonlijkheidsrechten vormen wellicht een verklaring voor de parallelle ontwikkelingen<br />
in de onderzochte rechtsstelsels. 317<br />
4. Persoonlijkheidsrechten<br />
4.1 Algemeen<br />
58 Persoonlijkheidsrechten zijn in de negentiende eeuw in Duitsland tot ontwikkeling<br />
gekomen. Nadien heeft het begrip persoonlijkheidsrechten ook in Frankrijk en Nederland<br />
een plaats verworven in de dogmatiek. 318<br />
Alleen in Engeland is dit begrip nauwelijks<br />
aangeslagen. 319<br />
De Duitse, Nederlandse en Franse wetgevers hebben geen<br />
pogingen gedaan om het begrip persoonlijkheidsrechten nader te omlijnen. Deze taak<br />
is derhalve ten deel gevallen aan de rechtspraak en de literatuur in die landen. Het<br />
resultaat is dat de categorie persoonlijkheidsrechten in velerlei opzichten in nevelen<br />
is gehuld. Vele vragen zijn niet eenduidig beantwoord:<br />
- welke rechten zijn persoonlijkheidsrechten (nr. 59)?<br />
- wat is de verhouding tussen persoonlijkheidsrechten en grondrechten (nr. 60)?<br />
- zijn persoonlijkheidsrechten subjectieve rechten (nr. 61)?<br />
- wat zijn de kenmerken <strong>van</strong> persoonlijkheidsrechten en wat is de verhouding tot<br />
vermogensrechten (nr. 62)? en<br />
- is er behoefte aan een algemeen persoonlijkheidsrecht (nr. 63)?<br />
316 Zie hiervoor nr. 53.<br />
317 Zie hierna nr. 64.<br />
318 Zie hiervoor nrs. 13, 24 en 33.<br />
319 Zie hiervoor nr. 53. In het vervolg <strong>van</strong> deze paragraaf blijft het Engelse recht dan ook buiten beschouwing.<br />
62
Change language