Jaargang / Année 10, 2004, nr. 2 - Gewina

36 Bijdragen / Contributions
3. celui de Ia hnguistique: les vocables utilisent des prefixes, des radicaux et des
desinences dans une combinatoire qui doit articuler proprietes chimiques et
grammaire.
La "revolution chimique" est desormais sur les rails. Lavoisier lui donnera une
assise encore plus forte en publiant son Traite elementaire de chimie au debut de 1789,
quelques semaines avant Ia prise de Ia Bastille. La Terreur fut fatale a Lavoisier: arrete
en novembre 1793, il est decapite en mai 1794 apres une parodic de proces. Lavoisier
fut ainsi le seul acteur de Ia "revolution chimique" a disparaitre pendant Ia revolution
politique. Precisons que ce ne fut pas le savant qui fut execute, mais bien le fermier
general, figure symbolique du rejet d'un systeme politique et financier obsolete. Les
compagnons de route du chimiste parisien ont tous passe le cap de ces moments
difficiles et plusieurs d'entre eux (Fourcroy, Berthollet, Chaptal) menerent de front Ia
poursuite de leurs activites scientifiques avec des carrieres politiques nationales.
Universitaire vormingsidealen sedert 1876
Verslag van een {)lmposium gehouden te Utrecht, 11 november 2004
Ruben iVIantefs- KULeuvm
Traditioneel worden de univers1te1ten drie taken toegedicht: onderwijs,
onderzoek en maatschappelijke dienstverlening. Over de rangorde binnen deze
drieledige opdracht is er echter vee! minder eensgezindheid en het valt op dat de
verschillende betrokken actoren- studenten, hoogleraren, maatschappij en overheidhun
eigen, specifieke posities innemen in het debat. De overheid verwacht als
belangrijkste financierder van de universiteiten een return in de vorm van kwalitatief
hoger onderwijs en het uitvoeren van maatschappelijk relevant en toegepast
onderzoek. Ook de industrie poogt via contractonderzoek en samenwerking met
universitaire onderzoeksgroepen zoveel mogelijk wetenschappelijke toepassingen te
genereren. Studenten vinden dan weer dat de universiteit onderwijs tot haar eerste
opdracht moet rekenen en aarzelen niet om hun hoogleraren, die soms liever in hun
laboratorium of bibliotheek verwijlen, hierop te wijzen. Academische vrijheid is echter
heilig voor deze hoogleraren, en zij menen in naam daarvan op een vrije en
onafhankelijke maniet hun onderwijs en onderzoek te kunnen invullen.
In verschillende gedaanten en wisselende contexten werden deze actoren en hun
divergerende visies op de taken van de universiteit samengebracht in een symposium
dat gewijd was aan het universitaire vormingsideaal zoals dat in Nederland evolueerde