Rouwen is ontzettend hard werken - Slachtofferhulp Nederland

Toen we hoorden dat er een overlevende was,
ging een ambassademedewerkster langs alle
ziekenhuizen om hem te vinden. Ze heeft uren
aan zijn bed gezeten om zijn identiteit vast te
stellen. Hoe je dat aanpakt, staat niet in een
draaiboek.’
Hoe verliep de samenwerking met de Libische
autoriteiten?
‘Het dictatoriale bewind van Khadaffi had
doorgaans een vijandige houding tegenover
Westerse ambassades. Ook nu verliep de samenwerking
in eerste instantie erg stroef.
De Libische autoriteiten hadden een buitenlands
bedrijf voor de crisiscoördinatie en de
identificatie ingehuurd. Maar de Nederlandse
regering wilde onder geen beding dat de
Nederlandse slachtoffers volgens onbekende
procedures geïdentificeerd zouden worden
door een commerciële instelling.
De Nederlandse ambassade kreeg de opdracht
bij de Libiërs te eisen dat het LTFO het werk zou
doen. In lange, hoogoplopende discussies heb
ik voortdurend benadrukt dat het merendeel
van de slachtoffers Nederlands was. En dat
wij daarom recht hadden te bepalen hoe
de identificatie zou plaatsvinden. Libië had
bovendien nog nooit
zo’n ramp meegemaakt.
Het beschikte niet over
de ervaring, mensen,
technieken en materialen
om de identificatie
op korte termijn en op
de juiste manier uit te
voeren.
Uiteindelijk bleken de autoriteiten bereid tot
een compromis. Het LTFO zou alle niet-Libische
slachtoffers identificeren. Het bedrijf van de
Libiërs zou zich beperken tot de eerste opvang
van de nabestaanden en het verzamelen,
rubriceren en terugsturen van persoonlijke
eigendommen. Zo werd het een gezamenlijke
opdracht. Tientallen Nederlandse LTFO-experts
zijn dag en nacht bezig geweest de slachtoffers
te identificeren. Ze sliepen nauwelijks, werkten
zeven dagen per week. Uiteindelijk hebben ze
een maand nodig gehad. Ik ben geen expert,
maar dat vind ik snel.
Gaandeweg raakten de Libiërs steeds meer
onder de indruk van de professionele manier
van werken van het LTFO. Uiteindelijk hebben
de Libiërs er alles aan gedaan om de slachtoffers
zo snel mogelijk te kunnen identificeren
en repatriëren. De samenwerking werd zelfs zo
hecht dat Libische identificatie-experts tegenwoordig
een opleiding in Nederland volgen.’
Wat was de rol van de ambassade tijdens
de identificatie?
‘De ambassademedewerkers zorgden ervoor
dat alle vereiste documenten klaar lagen voor
de repatriëring. Zodra een lichaam was geïdentificeerd,
moesten we naar de rechter. Om aan
te tonen van wie het lichaam was én dat het
een Nederlander was. De rechter wil natuurlijk
tot de allergrootst mogelijke zekerheid weten
dat de informatie
klopt. Pas
dan draagt hij
het lichaam
over aan de
Nederlandse
ambassade.
Dit is een
bureaucratisch
en tijdrovend karwei, waar dan ook ter wereld.
De nabestaanden hoopten natuurlijk dat hun
geliefden zo snel mogelijk thuis zouden zijn.
Maar we wilden dat zij er absoluut zeker van
‘Een ambassade is een soort
brandweerkazerne. Als je geluk hebt,
breekt er nooit brand uit in je dorp.
Maar als dat wel het geval is, moet je
binnen vijf minuten
in actie kunnen komen.’
‘Rouwen is ontzettend hard werken’ 19