DIE ROL VAN TAALAKTIVISME BY DIE HERWAARDERING VAN ...

Inheemse-eksterne taalaktiviste. Florey bespreek twee tipes inheemse-eksterne
taalaktiviste. Dit is eerstens, inheemse mense wat verkies om nie hul aktivisme
op hul eie tale te fokus nie, maar wat eerder met ander tale in hul lande
saamwerk, en tweedens, eksterne taalaktiviste wat verkies om hul aktiwiteite in
hul eie lande te baseer.
Inheemse-eksterne taalaktiviste en interne taalaktiviste deel kennis, byvoorbeeld
van politieke- en onderwysstelsels, sosiale en kulturele eienskappe, en ander tale
soos die lingua franca en nasionale tale.
Uitheemse-eksterne taalaktiviste. Dit is aktiviste wat verkies om projekte en
aktiwiteite in ’n land anders as hul eie aan te pak. Hierdie kategorie sluit volgens
Ishida die volgende in: 1) linguiste wat internasionale navorsing en/of
opleidingsprogramme onderneem; 2) inheemse taalaktiviste wat by konferensies
optree en daardeur gespesialiseerde kennis internasionaal oordra; en 3) lede van
organisasies met internasionale bande (soos finansiële agentskappe, niewinsgewende
organisasies, onderwysinstellings, ens.).
Met inagneming van bogenoemde kan taal- en taalregte-aktivisme beskou word as
inherent deel van, en dus onontbeerlik vir, die vestiging van demokrasie in ʼn veeltalige
samelewing.
2.2.3. Taalaktivisme en taalregte
Die kwessie van taalregte het belangriker geword soos wat taal toenemend as ’n
bepalende faktor in nasieskap beskou word. Die meeste van die aanvanklike literatuur
rakende taalregte het in lande ontstaan waar tale ten koste van minderheidstale
of -dialekte op mense afgedwing is. Skutnabb-Kangas en Philipson (in Garcia & Baker,
1995:27) verskaf ’n raamwerk waarop die verskillende posisies rakende taalregte in
verskillende lande geklassifiseer kan word. Volgens Philipson kan diskriminasie teen taal
1) openlik (’n taal word in skole verbied), 2) verborge (sekere tale word net eenvoudig
nie in skole gebruik nie), 3) bewustelik (onderwysers verbied hul leerders om hul
20