KRING VOOR PSYCHOANALYSE van de New Lacanian School ...

van Freud het antwoord was op het discours van de Meester, de reële akten
vandaag het antwoord vormen op de Meester van het protocol? Daar
waar de wetenschap triomfantelijk het paradijselijke geluk en de mogelijke
gezondheid voorspelt verschijnt de herhaling onder de vorm van de reele
doodsdrift steeds naakter. De overconsumptie van antidepressiva gaat
hand in hand met een toenemend aantal zelfmoorden en dit op steeds jongere
leeftijd. De dresserende gedragstechnieken in combinatie met de rilatine
worden beantwoord met het nieuwe symptoom van het „pesten‟ dat
kinderen tot isolatie drijft. De evaluatie die een grotere efficiëntie belooft
vindt haar respons in een serie zelfmoorden op de werkvloer. Het algemeen
gepropageerde „geluk‟ heeft als keerzijde nieuwe symptomen die
als onuitwisbare rest de moderne modaliteit van de malaise in de hedendaagse
maatschappij vertolken: segregatie, isolement, uitsluiting…. Op welke
manier kan een kliniek van het spreken, een ontmoetingsplaats waar
wordt geluisterd, aan de onzinnige act terug enige waarheid toekennen?
Het zal zeker veronderstellen niet louter passief luisteraar te zijn maar
zich actiever op te stellen in het aanreiken van betekenaars om het reële
te doen spreken, om aanknopingspunten aan te reiken, het onbewuste te
doen bestaan. Maar vooral om het reële te pointeren dat door de herhaling
wordt versluierd teneinde een leefbaarder uitweg toe te laten.
Het laatste onderwijs van Lacan met zijn oriëntatie op het reële en de
drift, biedt een adequaat antwoord op deze moderne kliniek en reikt ons
hiertoe tevens een pragmatisch instrumentarium aan. Geen discours dat
een standaardoplossing biedt maar plaats laat voor het verschil, geval per
geval. Een kliniek die zich oriënteert op een andere lectuur van het symptoom
dan de objectiverende, pseudo-wetenschappelijke lectuur, en het
subjectieve lijden een plaats geeft. Welke modaliteiten van omgaan met
het symptoom kan een subject uitvinden, welke nieuwe oplossing kan bevrediging
(satisfaction) brengen, welke manier van er weten mee om te
gaan (savoir-faire ) kan er ontwikkeld worden die niet tot een impasse of
een desaster voert? Welke operatie maakt een „verknoping‟ (nouage) mogelijk
volgens de singuliere genotsmodaliteiten van elkeen? Welke grens (littoral)
kan er aan het genot geborduurd worden, welke vorm van „nieten‟
(agrafe) opereert voor een subject en laat het beter toe zich te handhaven?
Welke benoeming (nomination) raakt scheerlings het reële en biedt
het een verankering? Dit veronderstelt dat men de precieze draad kan
vinden, de juiste modaliteiten langs waar men een singulier geval kan grijpen.
29