krant 48 - Universiteit Utrecht

Benzine uit water, licht en
lucht
Noorderlicht.vpro.nl, december 2010
Een chemisch proces dat uit CO2, water en
zonlicht brandstof maakt met een veel
hoger rendement dan planten zou de
heilige graal voor duurzame
energievoorziening zijn. Een ceriumoxidereactor
lijkt een belofte op dat gebied.
De reactor heeft de vorm van een oventje
met een een binnenwand van poreus
ceriumoxide . Door een opening schijnt
extreem geconcentreerd zonlicht naar
binnen, waardoor de temperatuur kan
oplopen tot 1600 graden celsius. Bij die
extreme hitte verliest het ceriumoxide
spontaan een deel van zijn zuurstof.
Afgekoeld tot 900 graden, neemt het weer
zo gretig zuurstofatomen op dat het die zelfs
afpikt van H2O en CO2, waardoor H2 en CO
overblijven.
van waterstof als brandstof dichterbij
kunnen brengen. Deze specifieke soort,
Cyanothece 51142, werd enkele jaren
geleden in de Golf van Mexico ontdekt door
Louis Sherman van de Purdue University.
Cyanobacteriën (blauwalg) onder de microscoop.
Alle cyanobacteriën kunnen koolstof uit de
atmosfeer vastleggen. Maar Cyanothece is
een zeldzame soort die ook stikstof uit de
atmosfeer kan vastleggen. Beide processen
worden strikt gescheiden, aangezien er bij
het eerste proces zuurstof vrijkomt als
bijproduct en het tweede proces heel
gevoelig is voor zuurstof.
Per liter algenmengsel werd zo in twee
dagen tijd een productie van 900 milliliter
waterstofgas gehaald. Maar voor dezelfde
hoeveelheid energie als een liter benzine is
ruim drieduizend liter waterstofgas nodig.
Om een wereldwijde waterstofeconomie te
kunnen voorzien zijn dus aardig wat bakken
met blauwalgen onder felle lampen nodig.
waarin staat dat het gebruik van stoffen die
de ozonlaag aantasten verboden zijn.
De ozonlaag beschermt al het leven op aarde
tegen de gevaarlijke straling van de zon.
Volgens de Environmental Protection Agency
is het gat in de ozonlaag een wereldwijde
kwestie, en niet een probleem dat zich enkel
en alleen beperkt tot de Zuidpool.
Het nieuwe Neanderthalerdieet
Noorderlicht.vpro.nl, december 2010
In de 40.000 jaar oude plaque op tanden
van Neanderthalers uit België en Irak zijn
microfossielen van gerst, dadels en
peulvruchten geïdentificeerd. Sommige
waren zelfs gekookt. Zo wordt nog
onduidelijker waarom ze het onderspit
dolven tegen de Homo sapiens.
Eén van de hypotheses over het uitsterven
van de Neanderthalers is, dat ze voor hun
voedselvoorziening afhankelijk waren van de
jacht. In gebieden waar weinig wild was,
zouden ze het daarom afgelegd hebben
tegen de veelzijdiger Homo sapiens, die ook
planten at en later bovendien de landbouw
ontdekte.
Lengtedoorsnede van de ceriumreactor. (Foto:
Science Magazine)
Het zonlicht-naar-biobrandstof rendement
van deze proefreactor is berekend op 0,8%.
Echter, de efficiëntie is eenvoudig te
verbeteren door de reactor op te schalen. De
auteurs schatten dat een rendement van 16
tot 19% uiteindelijk haalbaar is, hoger dan
het rendement van de huidige zonnecellen
bij het opwekken van elektriciteit. Verder is
de afvalwarmte van de reactor nog goed te
gebruiken voor bijv. elektriciteitsopwekking.
De bio-waterstofeconomie
Noorderlicht.vpro.nl, december 2010
Een bijzondere blauwalgensoort kan het
broeikasgas CO2 en afvalstoffen uit de olieindustrie
omzetten in waterstof. En ook nog
in redelijke hoeveelheden, waardoor de
waterstofeconomie een stapje dichterbij
lijkt te komen.
Amerikaanse onderzoekers schrijven deze
week in Nature Communications over een
nieuw ontdekte soort cyanobacterie of
blauwalg die afvalstoffen uit onze olieeconomie
kan omzetten in waterstof. Deze
ontdekking zou het grootschaliger gebruik
“Gat in de ozonlaag boven
Antarctica krimpt”
Scientias.nl, december 2010
Het gat in de ozonlaag boven het
Zuidpoolgebied krimpt. Dit meldde het
Nieuw-Zeelandse National Institute of
Water and Atmospheric Research. Vorig
jaar bedroeg de grootte van het gat nog 24
miljoen vierkante kilometer. Dit jaar is het
gat 22 miljoen vierkante kilometer groot.
“Het gat is in de voorbije vijf opeenvolgende
jaren steeds kleiner geworden”, zegt
wetenschapper Stephen Wood van NIWA.
“Dit is een teken dat we mogelijk een begin
van herstel zien.”
Volgens de wetenschappers heeft de
verbetering van de ozonlaag ook te maken
met internationale initiatieven, zoals
bijvoorbeeld het Montreal Protocol uit 1987,
Links: het skelet van een Neanderthaler, rechts:
het skelet van een modern mens.
Antropologen kennen grote betekenis toe
aan twee mijlpalen in de ontwikkeling van
Homo sapiens, namelijk het koken van
voedsel en de overgang op een veel breder
plantaardig dieet, met name allerlei
graszaden, die rauw moeilijk te verteren zijn.
Pas daarna zette Homo sapiens in het
Midden-Oosten de stap naar het bedrijven
van landbouw.
Volgens het team van het Smithsonian zijn
beide mijlpalen al circa 40.000 jaar geleden
bereikt door de Neanderthalers. Overigens
zijn er geen aanwijzingen dat de
Neanderthalers die hun eten kookten, ook al
aan landbouw deden.
Natuurwetenschap in het Nieuws, nummer 48
14
St. Bonifatiuscollege, Utrecht