06.09.2014 Views

Persdossier Anw internet - Svb

Persdossier Anw internet - Svb

Persdossier Anw internet - Svb

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Kennisdossier Algemene nabestaandenwet november 2008<br />

Dit is het kennisdossier over de Algemene nabestaandenwet (<strong>Anw</strong>). U vindt hierin<br />

antwoord op de volgende vragen:<br />

PRAKTISCHE ZAKEN<br />

1. Wat is de <strong>Anw</strong>?<br />

2. Wie komen er voor een <strong>Anw</strong>-uitkering in aanmerking?<br />

3. Hoe hoog is de <strong>Anw</strong>-uitkering?<br />

4. Welke invloed heeft het inkomen op de hoogte van de <strong>Anw</strong>-uitkering?<br />

5. Wanneer stopt de <strong>Anw</strong>-uitkering?<br />

6. Wat kunnen mensen zelf regelen?<br />

GESCHIEDENIS<br />

7. Op welke wetten en regelingen konden weduwen en wezen voor 1959<br />

rekenen?<br />

8. Wat ging er vooraf aan de invoering van de AWW in 1959?<br />

9. Wat veranderde er door de invoering van de AWW?<br />

10. Wat ging er vooraf aan de invoering van de <strong>Anw</strong> in 1996?<br />

11. Wat veranderde er door de invoering van de <strong>Anw</strong>?<br />

12. Was er een overgangsregeling voor grensgevallen?<br />

STATISTIEKEN<br />

13. Hoeveel mensen krijgen een <strong>Anw</strong>-uitkering?<br />

14. Wat was de invloed van de <strong>Anw</strong> op het aantal uitkeringsgerechtigden?<br />

15. Hoe gaat het aantal <strong>Anw</strong>-gerechtigden zich in de toekomst ontwikkelen?<br />

16. Hoeveel geld is er bespaard door de invoering van de <strong>Anw</strong>?<br />

Mocht u na het lezen van deze informatie nog vragen over hebben, aarzel dan<br />

niet om met de SVB contact op te nemen.<br />

PRAKTISCHE ZAKEN<br />

1. Wat is de <strong>Anw</strong>?<br />

De <strong>Anw</strong>-uitkering is een maandelijkse uitkering voor mensen die door een<br />

overlijden in hun huishouden te maken krijgen met minder inkomsten. De <strong>Anw</strong>uitkering<br />

voorziet in een basis-inkomen dat voor veel mensen niet voldoende zal<br />

zijn om van rond te komen, maar dat wel helpt om de eindjes aan elkaar te<br />

knopen.<br />

Er zijn drie soorten <strong>Anw</strong>-uitkeringen:<br />

de nabestaandenuitkering voor de achterblijvende partner;<br />

de halfwezenuitkering voor thuiswonende kinderen tot 18 jaar;<br />

de wezenuitkering voor kinderen tot 16 jaar van wie beide ouders zijn<br />

overleden. In sommige gevallen kan de uitkering doorlopen tot 21-jarige<br />

leeftijd.


2. Wie komen er voor een <strong>Anw</strong>-uitkering in aanmerking?<br />

Niet iedere nabestaande heeft recht op een <strong>Anw</strong>-uitkering. Voorwaarden zijn dat<br />

de nabestaande jonger is dan 65 jaar (want daarna krijgt die persoon een AOWuitkering)<br />

en voldoet aan één van de volgende voorwaarden:<br />

• hij/zij is geboren voor 1 januari 1950, óf<br />

• hij/zij is geboren op of na 1 januari 1950 en zorgt voor een kind jonger<br />

dan 18 jaar, óf<br />

• hij/zij is geboren op of na 1 januari 1950 en is voor minstens 45%<br />

arbeidsongeschikt.<br />

Bij de <strong>Anw</strong> zijn ongehuwd samenwonenden gelijkgesteld aan gehuwden. Als een<br />

nabestaande opnieuw gaat samenwonen heeft hij of zij geen recht meer op een<br />

uitkering van de overleden ex-partner.<br />

Alle mensen met kinderen onder 18 jaar, hebben sowieso recht op de<br />

halfwezenuitkering.<br />

Wezen hebben recht op een uitkering tot 16 jaar. Als zij arbeidsongeschikt zijn<br />

hebben zij recht op een uitkering tot hun 18 e jaar. Als zij studeren of voor het<br />

huishouden zorgen waarin zich tenminste één kind bevindt dat ook recht heeft op<br />

een wezenuitkering, heeft hij/zij zij <strong>Anw</strong>-recht tot dat kind 21 jaar is.<br />

Wezen tot 10 jaar hebben recht op een uitkering van 32% van de<br />

nabestaandenuitkering. Wezen tot 16 jaar en wezen van 16 jaar en ouder hebben<br />

recht op een uitkering van respectievelijk 48 en 64% van de<br />

nabestaandenuitkering.<br />

3. Hoe hoog is de <strong>Anw</strong>-uitkering?<br />

Onderstaand overzicht geeft een indruk van de hoogte van <strong>Anw</strong>-uitkeringen. De<br />

uitkeringen voor halfwezen en wezen zijn onafhankelijk van het inkomen, de<br />

hoogte voor de partner is inkomensafhankelijk. Daarom is daar sprake van de<br />

maximale uitkering.<br />

Hoogte <strong>Anw</strong>-uitkeringen<br />

Voor wie?<br />

Hoogte per maand (in 2008) bruto<br />

• Partner Maximaal € 1.071,60<br />

• Halfwezen (kinderen tot 18 jaar) Per gezin € 257,74<br />

• Wezen (kinderen tot 16 of 21<br />

jaar)<br />

Wezen jonger dan 10 jaar € 353,02<br />

Wezen van 10 t/m 15 jaar € 522,10<br />

Wezen van 16 t/m 20 jaar € 691,17<br />

De halfwezenuitkering geldt per gezin en is niet afhankelijk van het aantal<br />

kinderen. De halfwezenuitkering en de nabestaandenuitkering worden<br />

maandelijks uitbetaald in één bedrag.<br />

4. Welke invloed heeft het inkomen op de hoogte van de <strong>Anw</strong>-uitkering?<br />

Als iemand recht heeft op een <strong>Anw</strong>-uitkering volgt een inkomenstoets; hij/zij<br />

krijgt alleen een uitkering bij behoefte op minimumniveau. Dit wordt als volgt<br />

berekend: het uitgangspunt voor de uitkering (en dus het maximum) is 70% van<br />

het minimumloon. Hier wordt al het inkomen in verband met arbeid (WAO- en<br />

WW-uitkering) van afgetrokken. Vervolgens gaat inkomen uit arbeid (loon, VUT,<br />

vervroegd pensioen) er deels vanaf: 50% van het minimumloon is vrij, van het<br />

restant wordt twee derde in mindering gebracht op de <strong>Anw</strong>-uitkering.


Inkomsten als een lijfrente, een uitkering uit een koopsompolis of het<br />

nabestaandenpensioen van een pensioenfonds worden niet van de <strong>Anw</strong>-uitkering<br />

afgetrokken.<br />

Verder kent de <strong>Anw</strong> een inkomensonafhankelijke halfwezenuitkering van 20%<br />

van het minimumloon. Een nabestaande met een of meer minderjarige kinderen<br />

krijgt in totaal dus maximaal 90% van het minimumloon uitgekeerd.<br />

5. Wanneer stopt de <strong>Anw</strong>-uitkering?<br />

De <strong>Anw</strong> stopt als de ontvanger 65 jaar wordt, want dan komt er de AOW voor in<br />

de plaats. Voor mensen die zijn geboren na 1 januari 1950 stopt zowel de<br />

halfwezenuitkering als de nabestaandenuitkering als het jongste thuiswonende<br />

kind 18 jaar wordt. Tenzij diegene voor meer dan 45% arbeidsongeschikt is.<br />

Verder eindigt de <strong>Anw</strong>-uitkering als de nabestaande opnieuw trouwt of gaat<br />

samenwonen. Ook als de nabestaande niet meer arbeidsongeschikt is vervalt de<br />

<strong>Anw</strong>-uitkering, tenzij er nog thuiswonende minderjarige kinderen zijn.<br />

6. Wat kunnen mensen zelf regelen?<br />

De gedachte achter de <strong>Anw</strong> is dat het een basisuitkering is die mensen zelf nog<br />

moeten aanvullen met een nabestaandenpensioen en/of een particuliere<br />

verzekering. De SVB adviseert alle samenwonenden om dit te bespreken met<br />

bijvoorbeeld de werkgever, pensioenuitvoerder, verzekeraar of een onafhankelijk<br />

financieel adviseur.<br />

In onderstaand overzicht staan enkele veelvoorkomende inkomsten die mensen<br />

naast de <strong>Anw</strong> kunnen hebben. Cursief zijn de inkomsten die invloed hebben op de<br />

hoogte van de <strong>Anw</strong>-uitkering.<br />

Eigen inkomen en<br />

vermogen<br />

Loon<br />

Winst uit eigen bedrijf<br />

Sociale uitkering (WW, WAO)<br />

Eigen huis<br />

Spaargeld<br />

Vermogen<br />

Aandelen<br />

Regeling van de<br />

werkgever<br />

Nabestaandenpensioen uit<br />

verzekering<br />

Nabestaandenpensioen van<br />

pensioenfonds<br />

Particuliere verzekering<br />

Lijfrente uit verzekering van de<br />

partner<br />

Uitkering uit koopsompolis<br />

Overlijdensrisicoverzekering<br />

<strong>Anw</strong>-hiaatverzekering<br />

GESCHIEDENIS<br />

De algemene Nabestaandenwet is ingevoerd in 1996 als opvolger van de<br />

Algemene Weduwen- en Wezenwet uit 1959. Hieronder staat in het kort meer<br />

over deze wetten en hun voorgeschiedenis.<br />

7. Op welke wetten en regelingen konden weduwen en wezen voor 1959<br />

rekenen?<br />

1. De ongevallenwetten (vanaf 1903). Op grond van deze wetten hadden<br />

weduwen en wezen van een aan de gevolgen van een bedrijfsongeval<br />

overleden werknemer recht op een uitkering. Deze uitkering was<br />

onafhankelijk van de leeftijd van de weduwe en de samenstelling van het<br />

gezin. De uitkering voor de weduwe en eventuele wezen bedroeg<br />

maximaal 60% van het laatstverdiende loon van de overleden man.


2. De Invaliditeitswet (1919) bood een relatief lage uitkering voor weduwen<br />

en wezen, ongeacht de oorzaak van de dood van de kostwinner. Weduwen<br />

hadden er alleen recht op als zij blijvend invalide of minimaal 60 jaar<br />

waren. De uitkering voor weduwen en wezen tezamen bedroeg maximaal<br />

5 gulden.<br />

3. Toeslagen. De uitkeringen uit de ongevallenwetten en de Invaliditeitswet<br />

werden vanaf 1941 (bij de Invaliditeitswet) en 1950 (bij de<br />

ongevallenwetten) aangevuld met toeslagen omdat de uitkeringen door de<br />

inflatie en de stijging van het loonpeil niet meer voldeden aan ‘de eisen,<br />

die aan een redelijke weduwen- en wezenvoorziening mogen worden<br />

gesteld’.<br />

Deze wetten en toeslagen boden geen uitkering aan nabestaanden van<br />

zelfstandigen. Voor hen kwam er pas een regeling bij de invoering van de AWW in<br />

1959.<br />

Andere voorzieningen voor weduwen en wezen naast de wettelijke voorzieningen<br />

waren er nauwelijks. Diverse onderneming- en bedrijfspensioenregelingen kenden<br />

in het geheel geen weduwen- en wezenvoorziening en private<br />

levensverzekeringen werden weinig afgesloten.<br />

8. Wat ging er vooraf aan de invoering van de AWW in 1959?<br />

Het initiatief voor de wet werd genomen door minister Suurhoff. Hij diende in<br />

december 1958, vlak voor de verkiezingen, het wetsvoorstel in. Daaraan ging wel<br />

een en ander vooraf:<br />

• De Commissie-Van Rhijn (in 1945) en de Gemengde Commissie-Van Rhijn<br />

(in 1948) spraken zich uit voor een verzekering die ook zelfstandigen zou<br />

dekken.<br />

• In 1954 pleitte de Commissie weduwen- en wezenvoorziening van de<br />

Katholieke Volkspartij voor een noodregeling voor weduwen en wezen<br />

(naar het voorbeeld van de Noodwet Ouderdomsvoorziening). Minister<br />

Suurhoff had belangstelling voor dit voorstel, maar de SER raadde in 1957<br />

een noodregeling voor weduwen en wezen af. Uit de praktijk van de<br />

Noodwet Ouderdomsvoorziening bleek namelijk dat aan een noodregeling<br />

met inkomensaftrek bezwaren zijn verbonden. Bovendien zou een<br />

noodwet nauwelijks sneller tot stand komen dan een definitieve regeling.<br />

9. Wat veranderde er door de invoering van de AWW in 1959?<br />

Nieuw was de bepaling dat weduwen tot een bepaalde leeftijd nog deel moesten<br />

nemen aan het arbeidsproces. Totdat ze die leeftijd bereikten, kregen ze geen<br />

uitkering vanuit de weduwenwet. De leeftijd werd vastgesteld op 50 jaar.<br />

Wanneer de jongere weduwe invalide was of minderjarige kinderen verzorgde,<br />

kon niet van haar geëist worden dat ze haar eigen inkomen verzorgde, en kon ze<br />

wel rekenen op een uitkering.<br />

Weduwen van 50 jaar of ouder zouden in de redenering van de regering zeer<br />

waarschijnlijk geen kans meer krijgen om in hun eigen levensonderhoud te<br />

voorzien, en kregen om die reden een uitkering.<br />

De regeling bepaalde ook dat als de kinderen het huis uit zouden gaan, of<br />

wanneer de vrouw niet langer invalide was, het recht op een uitkering zou komen<br />

te vervallen, tenzij de vrouw op dat moment al 45 jaar oud was. Dan zou ze geen<br />

reële kans meer maken op de arbeidsmarkt en zou ze haar weduwenpensioen<br />

blijven krijgen.


De hoogte van het weduwenpensioen werd bepaald op 100% van het<br />

minimumloon. De uitkering ervan werd alleen stopgezet als de vrouw opnieuw in<br />

het huwelijk trad.<br />

Minister Suurhoff kreeg kritiek op zijn voorstel uit 1958. De voorzitter van de<br />

Vaste Commissie voor Sociale Zaken en Volksgezondheid verwachtte door de<br />

leeftijdsgrens van 50 jaar vele pijnlijke grensgevallen. In de volksmond had hij<br />

dit pensioen horen kwalificeren als een loterijpensioen. Aan deze kritiek is 3 jaar<br />

na de invoering van de AWW (in 1959) met een wetswijziging gehoor gegeven<br />

door het verlagen van de leeftijdsgrens naar 40 jaar.<br />

10. Wat ging er vooraf aan de invoering van de <strong>Anw</strong> in 1996?<br />

Simpel gezegd was de Algemene Weduwen- en Wezenwet uit 1959 uit de tijd<br />

geraakt. De wet paste bij de maatschappelijke situatie van de jaren vijftig, met<br />

mannen die het inkomen voor het gezin verdienden en vrouwen die dat gezin<br />

verzorgden – en die dus in grote problemen zouden komen als de man zou<br />

wegvallen. In de jaren negentig klopte dat beeld niet langer.<br />

De <strong>Anw</strong> sloot om diverse redenen beter aan bij de actualiteit uit de jaren<br />

negentig:<br />

• De AWW gaf een uitkering aan nabestaanden, ongeacht de vraag of die<br />

een goed eigen inkomen hadden. De praktijk werd steeds meer dat<br />

weduwen niet hulpeloos thuiszaten; zij hadden vaak zelf ook een baan<br />

waarmee ze voor hun eigen inkomen konden zorgen.<br />

• Uit een rechterlijke uitspraak uit 1988 bleek dat ook weduwnaars (de<br />

mannen dus) recht hadden op een uitkering. Terwijl hun inkomen door het<br />

verlies van hun partner nauwelijks terugliep. Daarmee was een van de<br />

belangrijkste basisbeginselen van de wet ondermijnd. Het<br />

solidariteitsbeginsel kwam onder druk te staan. Tegelijkertijd werd de wet<br />

duurder, doordat meer mensen er recht op hadden.<br />

• De jaren ’90 waren een tijd van bezuinigen en grotere eigen<br />

verantwoordelijkheid; de collectieve lasten (dus ook die van de<br />

nabestaandenregelingen) moesten omlaag. Een van de besparingen op de<br />

regeling was dat de uitkering voor nabestaanden inkomensafhankelijk<br />

werd. Een andere bezuiniging was dat de uitkering maximaal op 90% van<br />

het minimumloon werd vastgesteld. Bij de AWW was dat nog 100%.<br />

• Daarnaast bepaalde het kabinet dat niet alle nabestaanden hulpbehoevend<br />

waren. Het definieerde groepen die zelf in hun levensonderhoud kunnen<br />

voorzien, of die zich particulier kunnen verzekeren voor het<br />

overlijdensrisico. Die mensen kregen na de invoering van de <strong>Anw</strong> zelf de<br />

verantwoordelijkheid om – al dan niet samen met hun werkgever of<br />

pensioenfonds - voorzieningen te treffen voor na hun overlijden.<br />

De nieuwe nabestaandenwet (de <strong>Anw</strong>) hielp die nabestaanden van wie niet kon<br />

worden verwacht dat zij door te werken in hun onderhoud konden voorzien. Op<br />

die manier werd volgens de regering de solidariteit tussen burgers optimaal<br />

vormgegeven.<br />

Aan de invoering van de wet ging een jarenlange discussie vooraf. In maart 1991<br />

diende het toenmalige kabinet het wetsvoorstel Algemene nabestaandenwet in bij<br />

het parlement. In december 1992 strandde het wetsvoorstel in de Eerste Kamer<br />

op kritiek over de overgangsregeling voor mensen die onder de AWW vielen, en<br />

over de gelijkstelling van gehuwden met samenwonenden. De senaat eiste een<br />

aanpassing die vervolgens weer in de Tweede Kamer op grote bezwaren stuitte.<br />

Het wetsvoorstel werd ingetrokken, en daarna werden de plannen onderdeel van<br />

een nieuw regeerakkoord. Het zou tot eind 1995 duren totdat overeenstemming


werd bereikt over de Algemene nabestaandenwet. Die werd in december 1995<br />

gepubliceerd en werd 1 juli 1996 van kracht.<br />

Voor meer informatie zie: de memorie van toelichting bij de Algemene<br />

Nabestaandenwet uit 1996. (http://www.st-ab.nl/wetanwmvt.htm)<br />

11. Wat veranderde er door de invoering van de <strong>Anw</strong> in 1996?<br />

De belangrijkste verschillen tussen de <strong>Anw</strong> en de AWW zijn in onderstaand<br />

overzicht weergegeven.<br />

Inkomen<br />

Leeftijdscriterium<br />

Arbeidsongeschiktheid<br />

Nabestaande met<br />

een of meerdere<br />

minderjarige<br />

kinderen<br />

Samenwonen<br />

Tijdelijke<br />

weduwenuitkering<br />

Wezenuitkering<br />

AWW<br />

Recht op een uitkering als de<br />

nabestaande ouder is dan 40<br />

De regeling is<br />

inkomensonafhankelijk. Voor<br />

weduwen zonder kinderen<br />

bedraagt de uitkering 70%<br />

van het minimumloon.<br />

Recht op een uitkering als de<br />

nabestaande langer dan 3<br />

maanden arbeidsongeschikt<br />

is<br />

Voor weduwen met kinderen<br />

bedraagt de uitkering 100%<br />

van het minimumloon<br />

De regeling gold alleen voor<br />

gehuwden; alleen als de<br />

nabestaande trouwde (niet<br />

als hij/zij samen ging<br />

wonen) werd de uitkering<br />

beëindigd<br />

Deze bestond wel<br />

Recht op een uitkering tot<br />

27 jaar als de wees<br />

studeerde of voor het<br />

huishouden zorgde waarin<br />

zich tenminste een kind<br />

bevond dat ook recht had op<br />

een wezenuitkering<br />

<strong>Anw</strong><br />

Recht op een uitkering als<br />

de nabestaande geboren is<br />

voor 1950<br />

Bij deze regeling geldt een<br />

inkomenstoets. In het<br />

algemeen geldt: hoe hoger<br />

het inkomen, hoe lager de<br />

nabestaandenuitkering. De<br />

nabestaandenuitkering<br />

bedraagt maximaal 70%<br />

van het minimumloon.<br />

Recht op een uitkering als<br />

de nabestaande voor<br />

tenminste 45%<br />

arbeidsongeschikt is en dit<br />

langer dan 3 maanden duurt<br />

Verzorgers van halfwezen<br />

ontvangen een<br />

halfwezenuitkering van 20%<br />

van het minimumloon.<br />

Samen met de<br />

nabestaandenuitkering<br />

komen nabestaanden met<br />

kinderen zo uit op een<br />

uitkering van maximaal<br />

90% van het minimumloon.<br />

De regeling geldt ook voor<br />

samenwonenden; de<br />

uitkering wordt beëindigd<br />

als de nabestaande opnieuw<br />

gaat samenwonen<br />

Deze bestaat niet<br />

Het recht op een uitkering<br />

voor deze groepen geldt tot<br />

21 jaar<br />

12. Was er een overgangsregeling voor grensgevallen?<br />

Ja. Nabestaanden die vóór 1 juli 1996 recht hadden op een AWW-uitkering<br />

kregen vanaf dat moment recht op een <strong>Anw</strong>-uitkering. Zij moesten in principe


voldoen aan dezelfde voorwaarden als nieuwe <strong>Anw</strong>’ers. Voor hen gold wel een<br />

overgangsrecht:<br />

• voormalig AWW-ers met een minderjarig kind behielden hun uitkering als<br />

het kind 18 werd;<br />

• oud-AWW’ers die ongehuwd samenwoonden en geboren waren voor 1941<br />

behielden een inkomensonafhankelijk deel van 30% van het netto<br />

minimumloon;<br />

• de inkomenstoets ging voor voormalig AWW-ers pas in op 1 januari 1998.<br />

Hierdoor namen de uitkeringslasten in 1998 sterk af. Nabestaanden die<br />

voor 1 juli 1996 recht hadden op een uitkering, krijgen voor inkomen in<br />

verband met arbeid een vrijstelling van 50% van het bruto minimumloon.<br />

STATISTIEKEN<br />

13. Hoeveel mensen krijgen een <strong>Anw</strong>-uitkering?<br />

Eind december 2007 kregen ruim 123.000 mensen een <strong>Anw</strong>-uitkering. Dat aantal<br />

verandert steeds omdat mensen nabestaande worden, omdat nabestaanden de<br />

65-jarige leeftijd bereiken of omdat ze zelf overlijden. Sinds 1996 is een dalende<br />

trend in het aantal mensen met <strong>Anw</strong>-uitkering zichtbaar. De verwachting is dat<br />

het aantal ontvangers de komende jaren verder zal dalen en uiteindelijk vanaf<br />

2021 stabiel blijft rond de 50.000.<br />

In de bijlage staat voor de afgelopen paar jaar weergegeven hoeveel mensen een<br />

<strong>Anw</strong>-uitkering ontvangen. De aantallen zijn uitgesplitst naar leeftijd en geslacht.<br />

14. Wat was de invloed van de <strong>Anw</strong> op het aantal<br />

uitkeringsgerechtigden?<br />

Verloop uitkeringen en uitkeringslasten<br />

Na 1988 steeg het aantal AWW-gerechtigden sterk doordat toen ook weduwnaars<br />

ervoor in aanmerking kwamen. Door de invoering van de <strong>Anw</strong> in 1996 daalde het<br />

aantal gerechtigden fors van ruim 195.000 in 1995 tot ruim 123.000 in 2007.<br />

Deze daling komt doordat enkele groepen geen recht meer hadden op een<br />

uitkering of teveel verdienden. In tabel 1 staat het verloop van de aantallen<br />

gerechtigden van 1984-2007.


Tabel 1 Lopende uitkeringen en uitkeringslasten per 31 december<br />

Lopende uitkeringen<br />

Nabestaanden<br />

Nabestaanden + halfwezen Halfwezen Wezen Totaal<br />

Uitkerings-<br />

Lasten<br />

(* € 1<br />

mln)<br />

1984 143.200 31.800 0 3.200 178.200 1.185,0<br />

1985 143.700 30.350 0 3.050 177.100 1.186,3<br />

1986 144.200 28.900 0 2.900 176.000 1.236,0<br />

1987 144.800 26.900 0 2.750 174.450 1.233,5<br />

1988 145.400 24.900 0 2.600 172.900 1.357,0<br />

1989 156.600 25.900 0 2.450 184.950 1.433,0<br />

1990 167.800 26.900 0 2.300 197.000 1.968,9<br />

1991 170.500 26.200 0 2.200 198.900 2.057,8<br />

1992 168.200 25.100 0 2.000 195.300 2.182,3<br />

1993 168.500 24.700 0 2.000 195.200 2.185,6<br />

1994 169.200 24.600 0 2.000 195.800 2.179,6<br />

1995 168.961 24.753 0 2.002 195.716 2.138,7<br />

1996 166.538 24.252 448 1.919 193.157 2.192,9<br />

1997 159.865 22.695 2.125 1.842 186.527 2.090,0<br />

1998 153.544 20.419 4.092 1.798 179.853 1.623,2<br />

1999 147.611 19.110 5.614 1.720 174.055 1.614,1<br />

2000 141.144 18.637 6.681 1.646 168.108 1.577,8<br />

2001 135.503 17.817 8.194 1.582 163.096 1.594,2<br />

2002 129.592 17.125 9.354 1.556 157.627 1.594,7<br />

2003 122.792 16.774 10.239 1.527 151.332 1.585,8<br />

2004 115.905 16.024 11.535 1.506 144.970 1.520,3<br />

2005 108.988 14.906 12.397 1.470 137.761 1.447,6<br />

2006 102.178 14.221 13.107 1.427 130.933 1.405,1<br />

2007 94.876 13.421 13.685 1.429 123.411 1.343,8


In grafiek 1 staat hoe het aantal <strong>Anw</strong>-gerechtigden zich ontwikkeld. Te zien is dat<br />

het aantal gerechtigden na 1988 steeg van 180.000 tot 200.000 doordat mannen<br />

ook recht kregen op AWW. Na de invoering van de <strong>Anw</strong> daalt het aantal<br />

gerechtigden structureel door. Ongeveer 85 procent van het aantal <strong>Anw</strong>-ers is<br />

vrouw.<br />

Grafiek 1 Ontwikkeling van het aantal AWW/<strong>Anw</strong>-uitkeringen naar<br />

geslacht<br />

200.000<br />

180.000<br />

160.000<br />

140.000<br />

120.000<br />

100.000<br />

80.000<br />

60.000<br />

40.000<br />

20.000<br />

0<br />

1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007<br />

Vrouwen<br />

Mannen<br />

15. Hoeveel geld werd er bespaard door de invoering van de <strong>Anw</strong>?<br />

In grafiek 2 staat het verloop van de uitkeringslasten en hoe de uitkeringslasten<br />

zich hadden ontwikkeld als de <strong>Anw</strong> niet was ingevoerd. Ook hier stegen de<br />

uitkeringslasten sterk na 1988 en daalden weer na 1996. De totale lasten waren<br />

dan gestegen tot ruim 2,5 miljard euro per jaar in 2007. Dit is een verschil van<br />

ruim 1,3 miljard euro met de <strong>Anw</strong>. De cumulatieve besparing van de <strong>Anw</strong> ten<br />

opzichte van de AWW van 1996 tot en met 2007 wordt geschat op ruim 8,9<br />

miljard euro.


Grafiek 2 Ontwikkeling van de uitkeringslasten bij de <strong>Anw</strong> en de AWW (in<br />

miljoenen euro’s)<br />

besparing t.o.v. AWW<br />

<strong>Anw</strong>-lasten<br />

3.000<br />

2.500<br />

2.000<br />

1.500<br />

1.000<br />

500<br />

0<br />

1984<br />

1986<br />

1988<br />

1990<br />

1991<br />

1992<br />

1993<br />

1994<br />

1995<br />

1996<br />

1997<br />

1998<br />

1999<br />

2000<br />

2001<br />

2002<br />

2003<br />

2004<br />

2005<br />

2006<br />

2007<br />

Bij de invoering van de <strong>Anw</strong> in 1996 werd al rekening gehouden met een sterke<br />

daling van het aantal gerechtigden en van de uitkeringslasten. Die daling werd<br />

door de regeling bewerkstelligd.


16. Hoe gaat het aantal <strong>Anw</strong>-gerechtigden zich in de toekomst<br />

ontwikkelen?<br />

In tabel 2 staat de prognose van het aantal uitkeringen in de afgelopen paar jaar<br />

en in de komende jaren.<br />

Tabel 2 Prognose aantal uitkeringen<br />

Nabestaanden<br />

Nabestaanden +halfwezen Halfwezen Wezen Totaal<br />

2007 94.876 13.421 13.685 1.429 123.411<br />

2008 88.306 12.994 14.300 1.430 117.030<br />

2009 81.640 12.693 14.780 1.433 110.546<br />

2010 75.590 12.468 15.273 1.432 104.763<br />

2011 65.133 12.297 15.570 1.427 94.427<br />

2012 55.032 12.172 15.842 1.420 84.466<br />

2013 45.284 12.048 16.021 1.417 74.770<br />

2014 35.354 11.953 16.146 1.407 64.860<br />

2015 28.016 11.833 16.241 1.403 57.493<br />

2016 25.980 11.709 16.263 1.403 55.355<br />

2017 24.238 11.569 16.220 1.402 53.429<br />

2018 22.716 11.438 16.141 1.398 51.693<br />

2019 21.453 11.302 16.031 1.388 50.174<br />

2020 20.405 11.169 15.895 1.375 48.844<br />

2021 19.591 11.037 15.748 1.357 47.733<br />

2022 19.095 10.915 15.582 1.340 46.932<br />

2023 18.615 10.798 15.432 1.323 46.168<br />

Het aantal uitkeringen zal geleidelijk aan verder afnemen tot rond de 50.000 in<br />

2023. Bij de <strong>Anw</strong> hebben nabestaanden die geboren zijn voor 1 januari 1950<br />

recht op een uitkering, totdat ze 65 jaar worden. Hierdoor zullen steeds minder<br />

nabestaanden recht hebben op een uitkering. In 2015 is iedereen die is geboren<br />

voor 1 januari 1950 65 jaar of ouder. In 2021 is iedereen die in 1996 ouder was<br />

dan 40 jaar ouder dan 65. Hierdoor zullen dan alle oud AWW-ers uit de <strong>Anw</strong><br />

verdwenen zijn. Vanaf dan hebben alleen nog nabestaanden met minderjarige<br />

kinderen en arbeidsongeschikte nabestaanden recht op een uitkering.


BIJLAGE:<br />

Aantallen <strong>Anw</strong>-uitkeringen sinds 2002<br />

Aantal <strong>Anw</strong>-uitkeringen per 30 september 2008<br />

Leeftijdsgroep Ingangsdatum recht voor 1-7-1996 Ingangsdatum recht na 1-7-1996 Totaal<br />

alleen Nabestaan- Totaal alleen nabestaan- alleen Totaal generaal<br />

nabestaan- den+half- nabestaan- den+half- halfwezendenuitk.<br />

wezenuitk. denuitk. wezenuitk. uitk.<br />

Mannen<br />

24 jaar en jonger 9 9 9<br />

25-29 jaar 10 22 32 32<br />

30-34 jaar 2 50 103 155 155<br />

35-39 jaar 2 2 4 9 166 536 711 715<br />

40-44 jaar 22 26 48 15 307 1.386 1.708 1.756<br />

45-49 jaar 146 72 218 34 422 1.971 2.427 2.645<br />

50-54 jaar 599 81 680 149 357 1.443 1.949 2.629<br />

55-59 jaar 1.605 48 1.653 868 134 592 1.594 3.247<br />

60-64 jaar 3.185 23 3.208 3.500 51 189 3.740 6.948<br />

Totaal 5.559 252 5.811 4.577 1.497 6.251 12.325 18.136<br />

vrouwen<br />

24 jaar en jonger 6 19 22 47 47<br />

25-29 jaar 16 146 118 280 280<br />

30-34 jaar 7 7 30 537 437 1.004 1.011<br />

35-39 jaar 21 77 98 109 1.294 1.266 2.669 2.767<br />

40-44 jaar 282 244 526 247 2.516 2.146 4.909 5.435<br />

45-49 jaar 1.324 438 1.762 544 3.142 2.126 5.812 7.574<br />

50-54 jaar 4.029 340 4.369 2.116 1.845 1.062 5.023 9.392<br />

55-59 jaar 9.028 133 9.161 9.846 535 221 10.602 19.763<br />

60-64 jaar 18.018 18 18.036 33.573 103 86 33.762 51.798<br />

Totaal 32.702 1.257 33.959 46.487 10.137 7.484 64.108 98.067<br />

Totaal wezen :<br />

1.398


Aantal <strong>Anw</strong>-uitkeringen per 31 december 2007<br />

Leeftijdsgroep Ingangsdatum recht voor 1-7-1996 Ingangsdatum recht na 1-7-1996 Totaal<br />

alleen nabestaan- Totaal alleen nabestaan- alleen Totaal generaal<br />

nabestaan- den+half- nabestaan- den+half- halfwezendenuitk.<br />

wezenuitk. denuitk. wezenuitk. uitk.<br />

mannen<br />

24 jaar en jonger 1 12 13 13<br />

25-29 jaar 10 23 33 33<br />

30-34 jaar 3 50 122 175 175<br />

35-39 jaar 2 3 5 8 175 556 739 744<br />

40-44 jaar 24 47 71 17 313 1.423 1.753 1.824<br />

45-49 jaar 163 102 265 39 424 1.948 2.411 2.676<br />

50-54 jaar 710 110 820 167 328 1.410 1.905 2.725<br />

55-59 jaar 1.855 64 1.919 1.108 140 537 1.785 3.704<br />

60-64 jaar 3.477 21 3.498 3.312 46 193 3.551 7.049<br />

Totaal 6.231 347 6.578 4.654 1.487 6.224 12.365 18.943<br />

vrouwen<br />

24 jaar en jonger 4 18 18 40 40<br />

25-29 jaar 13 157 126 296 296<br />

30-34 jaar 10 10 33 560 432 1.025 1.035<br />

35-39 jaar 28 103 131 101 1.334 1.336 2.771 2.902<br />

40-44 jaar 339 336 675 226 2.541 2.146 4.913 5.588<br />

45-49 jaar 1.531 569 2.100 560 3.060 2.123 5.743 7.843<br />

50-54 jaar 4.626 389 5.015 2.381 1.726 1.001 5.108 10.123<br />

55-59 jaar 10.289 149 10.438 12.262 529 221 13.012 23.450<br />

60-64 jaar 19.431 22 19.453 32.167 84 58 32.309 51.762<br />

Totaal 36.244 1.578 37.822 47.747 10.009 7.461 65.217 103.039<br />

Totaal wezen :<br />

1.429


Aantal <strong>Anw</strong>-uitkeringen per 31 december 2006<br />

Leeftijdsgroep Ingangsdatum recht voor 1-7-1996 Ingangsdatum recht na 1-7-1996 Totaal<br />

alleen nabestaan- Totaal alleen nabestaan- alleen Totaal generaal<br />

nabestaan- den+half- nabestaan- den+half- halfwezendenuitk.<br />

wezenuitk. denuitk. wezenuitk. uitk.<br />

mannen<br />

24 jaar en jonger 1 10 11 11<br />

25-29 jaar 1 13 22 36 36<br />

30-34 jaar 1 1 3 57 130 190 191<br />

35-39 jaar 3 7 10 11 192 580 783 793<br />

40-44 jaar 24 72 96 18 351 1.417 1.786 1.882<br />

45-49 jaar 198 154 352 40 433 1.938 2.411 2.763<br />

50-54 jaar 907 157 1.064 198 304 1.331 1.833 2.897<br />

55-59 jaar 2.248 76 2.324 1.514 140 469 2.123 4.447<br />

60-64 jaar 3.790 33 3.823 2.974 40 178 3.192 7.015<br />

Totaal 7.171 499 7.670 4.759 1.531 6.075 12.365 20.035<br />

vrouwen<br />

24 jaar en jonger 5 12 19 36 36<br />

25-29 jaar 1 1 8 167 148 323 324<br />

30-34 jaar 1 20 21 33 597 478 1.108 1.129<br />

35-39 jaar 35 151 186 111 1.362 1.320 2.793 2.979<br />

40-44 jaar 419 480 899 230 2.656 2.029 4.915 5.814<br />

45-49 jaar 1.792 752 2.544 568 3.027 1.962 5.557 8.101<br />

50-54 jaar 5.517 492 6.009 2.731 1.692 840 5.263 11.272<br />

55-59 jaar 12.363 170 12.533 15.465 487 187 16.139 28.672<br />

60-64 jaar 21.047 37 21.084 29.923 88 49 30.060 51.144<br />

Totaal 41.174 2.103 43.277 49.074 10.088 7.032 66.194 109.471<br />

Totaal wezen :<br />

1.427


Aantal <strong>Anw</strong>-uitkeringen per 31 december 2005<br />

Leeftijdsgroep Ingangsdatum recht voor 1-7-1996 Ingangsdatum recht na 1-7-1996 Totaal<br />

alleen nabestaan- Totaal alleen nabestaan- alleen Totaal generaal<br />

nabestaan- den+half- nabestaan- den+half- halfwezendenuitk.<br />

wezenuitk. denuitk. wezenuitk. uitk.<br />

mannen<br />

24 jaar en jonger 12 12 12<br />

25-29 jaar 1 10 21 32 32<br />

30-34 jaar 1 1 6 67 145 218 219<br />

35-39 jaar 6 12 18 10 201 599 810 828<br />

40-44 jaar 30 93 123 18 357 1.382 1.757 1.880<br />

45-49 jaar 247 215 462 45 427 1.900 2.372 2.834<br />

50-54 jaar 1.130 210 1.340 230 308 1.215 1.753 3.093<br />

55-59 jaar 2.798 105 2.903 1.741 132 424 2.297 5.200<br />

60-64 jaar 4.017 32 4.049 2.628 37 154 2.819 6.868<br />

Totaal 8.229 667 8.896 4.679 1.539 5.852 12.070 20.966<br />

vrouwen<br />

24 jaar en jonger 2 14 24 40 40<br />

25-29 jaar 2 2 9 185 130 324 326<br />

30-34 jaar 1 32 33 41 631 481 1.153 1.186<br />

35-39 jaar 40 238 278 117 1.392 1.259 2.768 3.046<br />

40-44 jaar 509 679 1.188 231 2.721 1.986 4.938 6.126<br />

45-49 jaar 2.188 972 3.160 712 2.962 1.730 5.404 8.564<br />

50-54 jaar 6.415 588 7.003 3.112 1.536 714 5.362 12.365<br />

55-59 jaar 14.963 187 15.150 18.203 457 165 18.825 33.975<br />

60-64 jaar 22.615 40 22.655 26.922 64 56 27.042 49.697<br />

Totaal 46.731 2.738 49.469 49.349 9.962 6.545 65.856 115.325<br />

Totaal wezen :<br />

1.470


Aantal <strong>Anw</strong>-uitkeringen per 31 december 2004<br />

Leeftijdsgroep Ingangsdatum recht voor 1-7-1996 Ingangsdatum recht na 1-7-1996 Totaal<br />

alleen nabestaan- Totaal alleen nabestaan- alleen Totaal generaal<br />

nabestaan- den+half- nabestaan- den+half- halfwezendenuitk.<br />

wezenuitk. denuitk. wezenuitk. uitk.<br />

mannen<br />

24 jaar en jonger 2 14 16 16<br />

25-29 jaar 1 10 24 35 35<br />

30-34 jaar 1 2 3 7 74 161 242 245<br />

35-39 jaar 3 25 28 7 213 571 791 819<br />

40-44 jaar 41 142 183 21 350 1.330 1.701 1.884<br />

45-49 jaar 310 304 614 65 432 1.767 2.264 2.878<br />

50-54 jaar 1.307 305 1.612 242 293 1.103 1.638 3.250<br />

55-59 jaar 3.162 150 3.312 1.735 124 367 2.226 5.538<br />

60-64 jaar 4.577 52 4.629 2.462 33 124 2.619 7.248<br />

Totaal 9.401 980 10.381 4.540 1.531 5.461 11.532 21.913<br />

vrouwen<br />

24 jaar en jonger 1 18 30 49 49<br />

25-29 jaar 2 2 12 212 140 364 366<br />

30-34 jaar 1 69 70 41 651 503 1.195 1.265<br />

35-39 jaar 63 321 384 118 1.433 1.206 2.757 3.141<br />

40-44 jaar 574 958 1.532 245 2.694 1.937 4.876 6.408<br />

45-49 jaar 2.555 1.289 3.844 901 2.760 1.488 5.149 8.993<br />

50-54 jaar 7.376 840 8.216 3.472 1.359 622 5.453 13.669<br />

55-59 jaar 16.644 334 16.978 18.732 428 125 19.285 36.263<br />

60-64 jaar 25.701 80 25.781 25.528 65 23 25.616 51.397<br />

Totaal 52.914 3.893 56.807 49.050 9.620 6.074 64.744 121.551<br />

Totaal wezen :<br />

1.506


Aantal <strong>Anw</strong>-uitkeringen per 31 december 2003<br />

Leeftijdsgroep Ingangsdatum recht voor 1-7-1996 Ingangsdatum recht na 1-7-1996 Totaal<br />

alleen nabestaan- Totaal alleen nabestaan- alleen Totaal generaal<br />

nabestaan- den+half- nabestaan- den+half- halfwezendenuitk.<br />

wezenuitk. denuitk. wezenuitk. uitk.<br />

mannen<br />

24 jaar en jonger 4 15 19 19<br />

25-29 jaar 1 10 26 37 37<br />

30-34 jaar 1 4 5 5 95 148 248 253<br />

35-39 jaar 2 50 52 8 222 569 799 851<br />

40-44 jaar 51 205 256 14 366 1.226 1.606 1.862<br />

45-49 jaar 388 402 790 84 435 1.553 2.072 2.862<br />

50-54 jaar 1.564 372 1.936 473 279 939 1.691 3.627<br />

55-59 jaar 3.576 173 3.749 1.530 113 323 1.966 5.715<br />

60-64 jaar 5.162 55 5.217 2.196 38 103 2.337 7.554<br />

Totaal 10.744 1.261 12.005 4.311 1.562 4.902 10.775 22.780<br />

vrouwen<br />

24 jaar en jonger 2 30 23 55 55<br />

25-29 jaar 8 8 10 201 146 357 365<br />

30-34 jaar 106 106 48 682 480 1.210 1.316<br />

35-39 jaar 81 479 560 115 1.454 1.124 2.693 3.253<br />

40-44 jaar 671 1.267 1.938 247 2.613 1.688 4.548 6.486<br />

45-49 jaar 3.151 1.556 4.707 1.134 2.532 1.273 4.939 9.646<br />

50-54 jaar 8.752 944 9.696 5.211 1.190 488 6.889 16.585<br />

55-59 jaar 18.969 356 19.325 17.444 380 95 17.919 37.244<br />

60-64 jaar 28.464 91 28.555 23.438 62 20 23.520 52.075<br />

Totaal 60.088 4.807 64.895 47.649 9.144 5.337 62.130 127.025<br />

Totaal wezen :<br />

1.527


Aantal <strong>Anw</strong>-uitkeringen per 31 december 2002<br />

Leeftijdsgroep Ingangsdatum recht voor 1-7-1996 Ingangsdatum recht na 1-7-1996 Totaal<br />

alleen nabestaan- Totaal alleen nabestaan- alleen Totaal generaal<br />

nabestaan- den+half- nabestaan- den+half- halfwezendenuitk.<br />

wezenuitk. denuitk. wezenuitk. uitk.<br />

mannen<br />

24 jaar en jonger 2 10 12 12<br />

25-29 jaar 17 20 37 37<br />

30-34 jaar 2 6 8 2 85 147 234 242<br />

35-39 jaar 6 79 85 8 211 573 792 877<br />

40-44 jaar 67 274 341 17 332 1.192 1.541 1.882<br />

45-49 jaar 494 530 1.024 117 370 1.394 1.881 2.905<br />

50-54 jaar 1.924 438 2.362 556 233 865 1.654 4.016<br />

55-59 jaar 4.091 178 4.269 1.320 103 274 1.697 5.966<br />

60-64 jaar 5.739 69 5.808 2.033 41 90 2.164 7.972<br />

Totaal 12.323 1.574 13.897 4.053 1.394 4.565 10.012 23.909<br />

vrouwen<br />

24 jaar en jonger 4 35 31 70 70<br />

25-29 jaar 15 15 11 199 124 334 349<br />

30-34 jaar 4 151 155 48 696 441 1.185 1.340<br />

35-39 jaar 97 681 778 120 1.378 1.056 2.554 3.332<br />

40-44 jaar 820 1.595 2.415 232 2.399 1.569 4.200 6.615<br />

45-49 jaar 3.816 1.829 5.645 1.423 2.242 1.096 4.761 10.406<br />

50-54 jaar 10.465 1.072 11.537 6.445 1.041 377 7.863 19.400<br />

55-59 jaar 21.029 380 21.409 15.654 301 71 16.026 37.435<br />

60-64 jaar 31.747 90 31.837 21.301 53 24 21.378 53.215<br />

Totaal 67.978 5.813 73.791 45.238 8.344 4.789 58.371 132.162<br />

Totaal wezen :<br />

1.556

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!