Persdossier Anw internet - Svb

2. De Invaliditeitswet (1919) bood een relatief lage uitkering voor weduwen
en wezen, ongeacht de oorzaak van de dood van de kostwinner. Weduwen
hadden er alleen recht op als zij blijvend invalide of minimaal 60 jaar
waren. De uitkering voor weduwen en wezen tezamen bedroeg maximaal
5 gulden.
3. Toeslagen. De uitkeringen uit de ongevallenwetten en de Invaliditeitswet
werden vanaf 1941 (bij de Invaliditeitswet) en 1950 (bij de
ongevallenwetten) aangevuld met toeslagen omdat de uitkeringen door de
inflatie en de stijging van het loonpeil niet meer voldeden aan ‘de eisen,
die aan een redelijke weduwen- en wezenvoorziening mogen worden
gesteld’.
Deze wetten en toeslagen boden geen uitkering aan nabestaanden van
zelfstandigen. Voor hen kwam er pas een regeling bij de invoering van de AWW in
1959.
Andere voorzieningen voor weduwen en wezen naast de wettelijke voorzieningen
waren er nauwelijks. Diverse onderneming- en bedrijfspensioenregelingen kenden
in het geheel geen weduwen- en wezenvoorziening en private
levensverzekeringen werden weinig afgesloten.
8. Wat ging er vooraf aan de invoering van de AWW in 1959?
Het initiatief voor de wet werd genomen door minister Suurhoff. Hij diende in
december 1958, vlak voor de verkiezingen, het wetsvoorstel in. Daaraan ging wel
een en ander vooraf:
• De Commissie-Van Rhijn (in 1945) en de Gemengde Commissie-Van Rhijn
(in 1948) spraken zich uit voor een verzekering die ook zelfstandigen zou
dekken.
• In 1954 pleitte de Commissie weduwen- en wezenvoorziening van de
Katholieke Volkspartij voor een noodregeling voor weduwen en wezen
(naar het voorbeeld van de Noodwet Ouderdomsvoorziening). Minister
Suurhoff had belangstelling voor dit voorstel, maar de SER raadde in 1957
een noodregeling voor weduwen en wezen af. Uit de praktijk van de
Noodwet Ouderdomsvoorziening bleek namelijk dat aan een noodregeling
met inkomensaftrek bezwaren zijn verbonden. Bovendien zou een
noodwet nauwelijks sneller tot stand komen dan een definitieve regeling.
9. Wat veranderde er door de invoering van de AWW in 1959?
Nieuw was de bepaling dat weduwen tot een bepaalde leeftijd nog deel moesten
nemen aan het arbeidsproces. Totdat ze die leeftijd bereikten, kregen ze geen
uitkering vanuit de weduwenwet. De leeftijd werd vastgesteld op 50 jaar.
Wanneer de jongere weduwe invalide was of minderjarige kinderen verzorgde,
kon niet van haar geëist worden dat ze haar eigen inkomen verzorgde, en kon ze
wel rekenen op een uitkering.
Weduwen van 50 jaar of ouder zouden in de redenering van de regering zeer
waarschijnlijk geen kans meer krijgen om in hun eigen levensonderhoud te
voorzien, en kregen om die reden een uitkering.
De regeling bepaalde ook dat als de kinderen het huis uit zouden gaan, of
wanneer de vrouw niet langer invalide was, het recht op een uitkering zou komen
te vervallen, tenzij de vrouw op dat moment al 45 jaar oud was. Dan zou ze geen
reële kans meer maken op de arbeidsmarkt en zou ze haar weduwenpensioen
blijven krijgen.