Scan 6, december 2001 - UMC Utrecht

More documents

Recommendations

Info

tekst > Joost van der Gevel Illustraties > Wim Verrijp Chirurgische wisseltruc Kinderen die worden geboren met de verkeerde slagader op de verkeerde hartkamer, zijn te behandelen met een operatie waarbij de slagaders worden omgezet. Op de lange termijn zijn ze met deze complexe operatie beter geholpen dan met een eenvoudiger ingreep. Normaal hart Transpositie van de grote slagaders Na de arteriële switch operatie Eén op de 4500 kinderen heeft een aangeboren aangesloten. De chirurg sluit de aorta weer aan hartafwijking waarbij de aansluiting van de op de linker- en de longslagader op de rechterkamer. Normaal doet de linkerkamer het zware longslagader en de lichaamsslagader (aorta) is omgewisseld. Dit heet transpositie van de grote werk, de lichaamscirculatie, en heeft de rechterkamer het een stuk gemakkelijker met de long- slagaders. Het hart pompt het zuurstofarme (blauwe) bloed dat uit het lichaam komt, dan circulatie. Bij transpositie is dat andersom, waardoor de linkerkamer op den duur lui wordt en direct – zonder nieuwe zuurstof – in het lichaam terug. Het zuurstofrijke (rode) bloed dat uit de de lichaamscirculatie niet meer aan zou kunnen. longen komt, gaat weer ongebruikt terug naar Met de operatie kan daarom niet te lang worden gewacht. de longen. Zolang de >> De linkerkamer doet het zware werk De kransslagaders – die het foetus nog niet zelf ademt zijn er sluipwegen die ervoor hart zelf van zuurstofrijk bloed voorzien – zorgen dat het lichaam voldoende zuurstof moeten ook worden overgezet, zodat ze het krijgt. In de wand tussen de boezems van het bloed dat uit de longen komt gaan vervoeren. hart zit voor de geboorte een opening, en de Die bloedvoorziening van het hart zelf mag niet lichaamsslagader en de longslagader zijn door in het gedrang komen. Als de chirurg de kransslagaders omlegt, moet hij er daarom voor waken een dwarsverbinding met elkaar verbonden. Enkele dagen na de geboorte groeien deze verbindingen dicht. Bij baby’s met transpositie krijgt – net als bij een knik in een tuinslang – de door- dat er geen knik in komt. Want dan wordt het lichaam dan zuurstoftekort. Ze worden stroming belemmert en krijgt het hart te weinig blauw en als het te lang duurt treedt er hersenschade op en kunnen ze overlijden. De afwijking bloed. moet dus snel worden ontdekt en verholpen. Brazilië Kindercardioloog Paul Hutter promoveerde op Geen knik onderzoek naar de langetermijnresultaten van De omwisseling kan in de eerste weken na de de arteriële switch operatie. Zo’n vijfentwintig geboorte ongedaan worden gemaakt met een jaar geleden is deze voor het eerst uitgevoerd chirurgische wisseltruc, een zogenoemde arteriële switch operatie (ASO). Dit is een openhart- Utrecht, waar de ingreep tegenwoordig tien tot in Brazilië. In 1977 voor het eerst in het UMC operatie met de hart-longmachine waarbij de twintig keer per jaar wordt verricht. grote vaten weer op de juiste plaats worden Aanvankelijk was de switch operatie een inge- wikkeld alternatief voor een operatie waarbij openingen werden gemaakt tussen de boezems van het hart. Na die operatie bleef de zwakkere rechterkamer van het hart de lichaamscirculatie rondpompen, wat leidde tot complicaties op de langere termijn. Alleen in Utrecht, Leiden, Parijs en Londen werd de switch operatie vanaf het begin toegepast, omdat omwisseling van de slagaders – ondanks zijn complexiteit – een betere langetermijnprognose leek te hebben. Goede keuze Inmiddels ondergingen in Utrecht 195 kinderen de switch operatie en heeft deze ook elders de eenvoudigere operatie verdrongen. “De keuze voor de switch operatie in 1977 is een goede geweest”, stelt Hutter. De sterfte tijdens de ingreep daalde van vijftien procent in de eerste jaren tot vier procent in de laatste vijf jaar. Dit is inclusief de complexere operaties waarbij de kinderen meerdere hartafwijkingen hebben, terwijl in die laatste vijf jaar geen sterfte optrad bij de eenvoudige variant. Na de operatie blijkt 97 procent van de patiënten in goede conditie. Zij kunnen normaal opgroeien en zich normaal inspannen. Verdere verbetering van de resultaten is volgens Hutter misschien te bereiken in de periode voor de operatie, waarin het gevaar van sterfte en hersenschade door zuurstoftekort groter is dan tijdens en na de operatie. Vooral prenatale diagnostiek – het voor de geboorte al vaststellen van de afwijking – moet meer nadruk krijgen. nr 6 december 2001 10
Getver is goed! Iedereen weet dat de beste medicijnen vies smaken. Zo hoort het ook. We zijn opgevoed met het idee dat de bestrijding van ziektes om een offer vraagt. Bitter in de mond maakt het hart gezond, luidt het aloude adagium. Alleen voor de patiënten die door de zure medicinale appel heen bijten, gloort in de verte genezing. Lekkere medicijnen en beterschap passen niet bij elkaar. Dat heldere uitgangspunt ligt onder vuur. Steeds meer drankjes, pillen en poeders worden opgezoet en bijgesmaakt. Medicijnen worden niet meer in de markt gezet door er uitsluitend een nieuwe, flitsende verpakking omheen te doen. De verkoop verloopt veel beter als je aan het medicijn een lekker likkebaardend aardbeien-, vanille-, kersen-, of chocosmaakje toevoegt. Koning Klant wil Lekker Leven. Ook als hij ziek is. Gastronomische sche geneeskunst In het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde werd deze verlekkertrend, die vooral op het kind is gericht, ook al gesignaleerd. Het tijdschrift noemt het gebruik van kauwgom met een sinaasappel- of druivensmaak als pijnstiller en een kauwgom tegen verkoudheidsklachten waarmee je echte bellen kunt blazen. Voor kinderen met astma is er een astmalolly en kinderen met zere keeltjes vinden zoete verzachting bij de ‘Get Better Bear’-lolly. Die lolly is zelfs zo lekker, dat peuters hoestaanvallen voorwenden om er eentje te krijgen. De ontwikkeling van lekkere snoepgeneesmiddelen staat niet op zichzelf. Ook de gewone, dagelijkse voedingsmiddelen worden gekannibaliseerd door de farmaceutische industrie. Die voedingsmiddelen krijgen steeds vaker een gezondheidsclaim mee. ‘Droge ui houdt vrouwen jong’ en ‘Bosbes is goed voor oudere geest’ schreeuwen twee willekeurige krantenkoppen. Hangt er nog geen claim aan een drankje of etenswaar, dan wordt die er wel (genetisch) ingestopt: ‘Transgene tomaat zeventig keer beter tegen hartziekten’. Door de sterke opkomst van ‘functional foods’ en ‘neutraceuticals’ met hun gezondheidsbevorderende en helende werking wordt het samenstellen van een eenvoudige, doch voedzame maaltijd steeds moeilijker. De schappen in de supermarkt lijken meer en meer op de ladekasten van een apotheek. Bij elk bezoek lachen melkzuurbacterietoetjes je toe en wenken de cholesterolverlagende margarines. Cardiokadetten en diabetesdropjes vechten om aandacht. Een normale aardappel wordt een zeldzaamheid, een spruitje zonder gezondheidsclaim een unicum. Farmavoedsel maakt de dienst uit. Scharnieren je gewrichten niet meer zo soepel? Drink dan ‘Elation’ van Coca-Cola. Daar zit glucosamine in, een absolute weldaad voor het pijnlijke gewricht. Binnenkort waarschijnlijk verkrijgbaar bij uw supermarkt en tankstation. Waarom zou je voor het wegzuigen van overtollig vetweefsel nog een arts bezoeken, als je jezelf slank kunt drinken met SoBe Lean, het vloeibare liposuctiedrankje van Pepsi-Cola? Houd Alzheimer op afstand met lekkere geheugenjam, bestrijd depressies met een brandnetelthee en verjaag je angstsyndromen met een zak lefgozerchips. Twee halen, een betalen. De dokter ligt in de supermarkt. Haal ik medicijnen bij de apotheek, dan lees ik altijd de bijsluiter. Zo weet ik wat het middel doet en welke bijwerkingen op de loer liggen. Loop ik met mijn boodschappen de supermarkt uit, dan verwacht ik geen bijsluiters. Ik wil zonder bestudering van de verpakkingen kunnen eten en drinken. Dat wordt echter steeds moeilijker, omdat de voedingsmiddelen in rap tempo veranderen in zelfzorgmedicijnen. Vorige week trok ik haastig een fles limonadesiroop uit de schappen. Dankzij die snelle, onvoorzichtige greep zat het hele gezin de dag erna vastgenageld op het toilet. Er bestaat een laxo-limonadesiroop waarmee je obstipatie kunt bestrijden, weet ik nu. Sindsdien winkel ik met het zweet in mijn handen. Voor je het weet leg je een spierversterkende spaghetti, prozacperzik of viagrabrood in je winkelwagentje. Eén moment van onoplettendheid, één verkeerde culinaire beweging en je behandelt jezelf voor een ziekte die je niet hebt. Daar kun je heel ziek van worden. Pieter Lomans foto > Chris Timmers Reageren? Email: Scan@azu.nl of UMC Utrecht • Redactie Scan / D 01.343 • Postbus 88550 • 3508 GA Utrecht nr 6 december 2001 11
Page 1 and 2: 6/01 december DEMENTIE Aanslag op d
Page 3 and 4: mix kort nieuws Nieuwe brancard voo
Page 5 and 6: test koortsmachine >> Hepatitis C O
Page 7 and 8: op de hersenen eigenlijk de opruime
Page 9: Geen slimme muis zonder goede huisv
Page 13 and 14: zenuwcellen door verstoorde afvoer
Page 15 and 16: Tikkertje met resistentie tekst > J
Page 17 and 18: tegen grijpgrage vingers Veel vrouw
Page 19 and 20: Mijn oog is geen camera. Ook al zeg
Page 21 and 22: P NE onderzoek >> Gordelroos is wat
Page 23 and 24: verklikt roker >> Rookgordijnen Gen

Scan 6, december 2001 - UMC Utrecht

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?