18.10.2014 Views

Scan 6, december 2001 - UMC Utrecht

Scan 6, december 2001 - UMC Utrecht

Scan 6, december 2001 - UMC Utrecht

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Mijn oog is geen camera. Ook al zegt iedereen van<br />

wel. Als ik uitleg vraag over een fototoestel begint de verkoper over mijn<br />

oog. Kijk, zo stel je de lens scherp, hiermee regel je de hoeveelheid licht en<br />

druk je op dit knopje, dan doet de camera zijn oog even open en dicht. Een<br />

foto maak je door een snelle oogopslag met je camera.<br />

Mijn oog ziet wat minder scherp dan voorheen. Het euvel wordt door de<br />

huisarts toegelicht met een oog-cameravergelijking. Uw accommodatiespieren<br />

functioneren niet meer zo goed, vertelt hij. De stramme spieren maken<br />

mijn ooglens een beetje ‘stroef’, waardoor ik minder goed inzoom op de<br />

buitenwereld. Voor het verhelderen van mijn aftakeling wordt een beroep<br />

gedaan op een machine.<br />

Overal hoor ik het: mijn oog is een camera.<br />

Een oog is geen camera, een camera geen oog. Als ik met mijn oog een foto<br />

zou maken – laten we aannemen dat zoiets mogelijk is – dan wordt het een<br />

foto met een kleine zwarte vlek erop. Elk oog heeft een blinde vlek, een<br />

Gat in het oog<br />

plaats waar geen netvliescellen zitten. Op deze plaats ligt de zenuwkabel die<br />

de oogfoto’s naar mijn hersenen stuurt. De kabel zelf ziet niets. Op elke foto<br />

verschijnt dus een zwart gat.<br />

Mijn hoofd heeft twee biologische camera’s met twee blinde vlekken en dus<br />

krijgen mijn foto’s twee zwarte gaten. Het vreemde is, dat ik daar in het<br />

dagelijks leven helemaal geen last van heb. Ik zie een buitenwereld zonder<br />

zwarte gaten. Mijn hersenen vullen die gaten in de waarneming kennelijk<br />

heel goed op. Mijn ogen maken een eigen totaalbeeld. Omdat mijn oog geen<br />

camera is.<br />

Mijn oog is een eigenzinnige waarnemer. DiT sOoRt ZiNnEn IrRiTeReN<br />

mIj BiJvOoRbEeLd MaTeLoOs. Voeg daar woorden met cursieve, onderstreepte<br />

en vetgedrukte letters aan toe en het lezen wordt nog irritanter.<br />

Waarom laat ik me door deze taalfiguren onmiddellijk uit het veld slaan, zo<br />

vraag ik me vaak af. Wat veroorzaakt toch die jeukende irritatie? Mijn oog<br />

zou moeten zien wat er staat: een zin waarin hoofdletters worden afgewisseld<br />

met kleine letters. Toch krijg ik de inhoud in die zin veel langzamer te<br />

pakken dan normaal. WaArOm GaAt DaT mEt DeZe LeTtErCoNfEtTi Zo<br />

MoEiLijK?<br />

Camera’s zijn neutrale waarnemers en hebben geen moeite met zo’n irritante<br />

zin. Mijn oog is geen neutrale waarnemer.<br />

Een geoefende lezer leest zinnen niet letter voor letter, maar woord voor<br />

woord. Daarom hebben ogen aan een h.lf w..rd .l g.n..g. Ook mijn oog vult<br />

de wereld graag op met zijn gedachten. Waar een gat zit in de werkelijkheid,<br />

draagt het graag eigen oplossingen aan. Mijn oog heeft een eigen mening.<br />

Pieter Lomans<br />

nr 6 <strong>december</strong> <strong>2001</strong> 19

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!