Scan 6, december 2001 - UMC Utrecht

mix
kort nieuws
Nieuwe brancard voor ernstig zieke kinderen
Aanknopingspunt voor
reumavaccin
Een zeer ernstig ziek kind ligt in een regionaal
ziekenhuis, terwijl het eigenlijk op een kinder-
IC in een academisch ziekenhuis moet worden
behandeld. Het transport daarheen brengt nogal
wat risico’s met zich mee, zodat liever wordt
gewacht tot het kind daar stabiel genoeg voor
is. Het UMC Utrecht heeft nu een IC-transportbrancard
ontwikkeld, die het transportrisico
sterk verkleint. Kinderen krijgen daardoor
eerder de behandeling die ze nodig hebben.
In nauwe samenwerking met de ambulancedienst,
de kinder-IC en de instrumentele dienst is
een kinderbrancard met allerlei technische snufjes
ontwikkeld, die aan alle eisen van de betrokken
partijen voldoet. Beademingsapparatuur,
vier infuuspompen, een bewakingsmonitor,
medicamenten en andere noodzakelijke materialen
zijn aan de brancard bevestigd. Ondanks die
uitbreidingen past hij in alle ambulances van de
Regionale Ambulance Voorziening Utrecht.
In een gewone ambulance is alleen apparatuur
aanwezig om de vitale functies van een patiënt
te ondersteunen of over te nemen. Voor een
kind dat van een ziekenhuis naar een kinder-IC
moet worden vervoerd is hele andere apparatuur
nodig. “Het stabiliseren is bij hen van groot
belang. Ze mogen niet terugvallen. De behandeling
moet eigenlijk gewoon doorgaan en deze
nieuwe IC-transportbrancard maakt dat nu
mogelijk”, legt hoogleraar acute kindergeneeskunde
Hans van Vught uit.
De nieuwe brancard zou naar schatting zo’n
driehonderd keer per jaar kunnen worden ingezet.
Dan wordt hij niet alleen gebruikt om
patiënten naar het UMC Utrecht te brengen,
foto > Chris Timmers
maar – bij plaatsgebrek – ook naar kinder-IC’s
van andere academische ziekenhuizen. Van
Vught: “Voorwaarde daarvoor is dat we continu
een speciaal team beschikbaar hebben. Het gaat
niet alleen om de apparatuur, maar we hebben
ook de juiste specialisten op de ambulance
nodig. Waarschijnlijk krijgen we van de minister
toestemming om zo’n team op te richten, maar
voordat het zover is zijn we een jaar verder. In
eerste instantie gebruiken we de brancard alleen
als we de nodige mensen vrij kunnen maken.
Dat zal meestal overdag zijn. Maar uiteindelijk
willen we de kinderbrancard vierentwintig uur
per dag kunnen inzetten.”
EL
Een geneesmiddel tegen reuma zonder schadelijke
bijwerkingen is misschien binnen vijf jaar mogelijk.
Immunoloog Berent Prakken en zijn collega’s van
de afdeling Kinderimmunologie zetten een belangrijke
stap naar het ontwikkelen van een dergelijk
vaccin.
“Reuma is te vergelijken met het voeren van oorlog
zonder vijand”, stelt Prakken. “De afweercellen
werken heel hard, zonder dat er daadwerkelijk iets
aan de hand is. Dit leidt tot ontsteking in het
gewricht en reumaklachten.” In die gewrichtsontstekingen
komen veel zogenaamde heat shockeiwitten
voor. Dit zijn grote eiwitten die in alle
lichaamscellen zitten, maar ook in bacteriën. Het
immuunsysteem is daarom gespitst op die heat
shock-eiwitten. De immunologische herkenning
ervan is echter bij iedereen anders, waardoor het
moeilijk is er een vaccin tegen te maken. Prakken
en zijn collega’s slaagden erin delen van het eiwit
te identificeren die het afweersysteem wel direct
herkent, bij iedereen. Dit is misschien de sleutel
tot een doeltreffend vaccin.
Prakken: “Zo’n vaccin zou je bijvoorbeeld in een
spray kunnen toedienen in de neus. Dan wordt het
heat shock-eiwit door cellen van het immuunsysteem
herkend op een plaats waar het immuunsysteem niet
heftig hoort te reageren. Het programmeert daarom
cellen om die ontsteking te onderdrukken en stuurt
deze vredesboodschappers naar plaatsen waar zich
veel van die eiwitten ophouden: de reumahaarden.”
In de reageerbuis is het vaccin getest op cellen van
gezonde kinderen, kinderen met reuma en volwassenen
met reuma. De resultaten waren positief.
Prakken: “In de reageerbuis veranderen de agressieve
cellen inderdaad van karakter. Ze worden tolerant,
zonder dat het hele afweersysteem wordt
platgelegd.”
EL
Teamleider verruilt bed voor bureau
Een teamleider die voor tachtig, negentig procent
van de tijd aan het bed staat is straks verleden
tijd op de verpleegafdelingen van de divisie
Chirurgie. De divisie stapt over op een nieuwe
leidinggevende structuur waarbij teamleiders
meer verantwoordelijkheden en bevoegdheden
krijgen, zoals het werven en aannemen van personeel,
het schrijven van het teambeleidsplan en
het beoordelen en belonen van verpleegkundigen.
Deze verandering past bij het beleid om
verantwoordelijkheden laag in de organisatie
neer te leggen. Bovendien kan dit duidelijke
takenpakket aantrekkelijk zijn voor de teamleider,
die vaak heen en weer geslingerd wordt
tussen bijspringen in de zorg en leidinggevende
taken. Een deel van de oude taken moet de
teamleider overdragen aan een senior-verpleegkundige.
Om zijn kennis en vaardigheden bij te spijkeren
kan elke teamleider gebruik maken van een
scholings-en coachingstraject. Voor de twee hoofdverpleegkundigen
verandert er ook veel. Doordat er
voorheen drie hoofden waren, krijgen ze grotere
afdelingen onder hun hoede waarbij het accent ligt
op het algemene zorgbeleid.
CW
nr 5 oktober 2001 3