Kampen (Overijssel) - Alle Vestingsteden van Nederland

Kampen (Overijssel) 4
pachtgronden, die voor boeren waren bedoeld. Daarom vond veel van de sigarenmakerij bij de arbeiders thuis plaats.
De sigarenindustrie verdween later vrijwel geheel uit Kampen door regulatie (er mocht niet meer thuis sigaren
gemaakt worden); de economische crisis in de jaren dertig; de Tweede Wereldoorlog; en de opkomst van de sigaret.
Alleen de inmiddels monumentale sigarenfabriek de Olifant is nog volop in bedrijf. Bijzonder aan de Olifant is dat
het, naast het ambachtelijk produceren van sigaren, ook een voortrekkersrol heeft met het aan het werk helpen van
mensen met een wajong uitkering.
Pannen
Voor 1850 was er al een pannenfabrikant Berk in Kampen. Het bedrijf bestond pas officieel in 1851. Deze werd pas
groot nadat het een order had gekregen voor eetbestek voor honderden militairen te maken. Vanaf 1884 werden er
ook emaillen pannen gemaakt. Het bedrijf was zeer succesvol: bood het in 1866 nog werk aan 8 man, in 1913 was dit
gegroeid tot 700 man. Door het bedrijf werden huizen gebouwd voor de slecht gehuisveste arbeiders. In 1931 begon
het met de fabricage van aluminium pannen. Door de crisis in de jaren '30 zakte het personeelsbestand in, maar dit
was in 1939 al weer 600 man. Voor de honderdste verjaardag van Berk Kampen in 1951 kreeg het het predicaat
"Koninklijk". In 1963 ging men over op roestvrijstalen pannen. Eind jaren '80 werd het bedrijf, wat gefuseerd was
met Beccon Doetinchem, overgenomen door Koninklijke van Kempen en Begeer. Het A-merk Berk Kampen is
inmiddels uit Kampen vertrokken, maar heeft haar een grote invloed gehad, onder andere in ruimtelijke ordening van
de stad. De voormalige fabriek wordt gesloopt en de grond is nu een "een hoogwaardig woongebied" [6] . De
wachterswoning is als enige overgebleven. [7]
Gazeuse, frisdranken en alcoholische dranken
Het bedrijf Siebrand ontstond in 1920, naar aanleiding van een vergaan schip met Portugese wijn. De uitbater van
het bedrijf, Jan-Willem Siebrand had een vaatje wijn weten te bemachtigen voor 200 gulden. Hij goot dit in flessen
en was ze nog dezelfde dag kwijt. Hij richtte vervolgens een bedrijf dat zich toelegde op de productie van gazeuse en
alcoholische dranken. Tot 1965 was dit bedrijf gevestigd aan de Groenestraat in Kampen. Daarna verhuisde het naar
de andere kant van de IJssel, naar IJsselmuiden. Het is nu één van de grootse wijnfabrikanten van Nederland met 60
werknemers. [8]
Militaire geschiedenis
Kampen kende van oorsprong stadsmuren om de gehele stad heen. In
de 14e eeuw werd de stadsmuur aan de landzijde verplaatst van de
Burgel naar waar nu de Ebbingestraten langs lopen. Ook werd het
verlegd van waar heden de Botervatsteeg loopt naar de Hagenkade, om
zo de buitenmuurse wijk "de Hagen" te omsluiten. Aan de IJsselzijde
werd alleen het gedeelte langs de Oudestraat, van oudsher de straat die
langs de IJssel liep, verplaatst naar voor de Voorstraat, waar nu nog
steeds een gedeelte van de muur zichtbaar is. De Vestingwet van 1874
gaf steden toestemming om hun vestingen te slopen, om meer
Plattegrond Kampen uit Blaeu's Toonneel der woongebied te creëren, maar Kampen zag zich al in de Franse tijd
Steden
genoodzaakt haar verdediging te slopen. Belastingen werden niet of
nauwelijks geheven -dat was eerder ook niet nodig vanwege de
inkomsten van de pachtgronden- en het onderhoud van de verdediging kon niet betaald worden. In 1809 werd
zodoende aan Lodewijk Napoleon verzocht de muur (aan de IJsselzijde) te mogen slopen. Deze gaf toestemming,
zolang deze nog wel als waterkering dienst kon doen. Gedeeltes van de muur aan de IJsselzijde zijn ook niet
gesloopt, omdat daar inmiddels woon- en pakhuizen tegenaan waren gebouwd. In 1812 mocht ook de muur aan de