Download de bijlagen - Centrum voor Taal & Onderwijs

2
Bijlage 1: Overzicht van centraal beschikbare gestandaardiseerde
toetsen of toetsbatterijen voor taal
1.1 Toelichting
Het overzicht als bijlage inventariseert:
(1) centraal beschikbare, (2) gestandaardiseerde en/of genormeerde (3) toetsen of
toetsbatterijen.
(1) De keuze voor centraal beschikbare toetsen is evident. De toetsen moeten voor iedereen
toegankelijk en bruikbaar zijn. Komen dus niet in aanmerking:
- centrale proeven van de onderwijskoepels (Vlaanderen en Nederlandstalig onderwijs
in Brussel, bv. interdiocesane proeven),
- toetsen gebonden aan de onderwijsleermethode,
- toetsen ontworpen door de school,
- toetsen ontworpen door de leerkracht.
(2) “Gestandaardiseerde en genormeerde toetsen scoren voor outputmeting hoog op het
gebied van validiteit en betrouwbaarheid. Ze worden door gespecialiseerde diensten of
deskundigen ontworpen, zijn uitgebreid getest en zo nodig bijgestuurd om voldoende valide te
zijn. De toetsen worden volgens duidelijk bepaalde, uniforme procedures afgenomen: tijdstip,
instructie, tijdsduur en andere condities zijn vooraf vastgelegd en moeten minutieus worden
gevolgd.” 1 . Bijkomend voordeel is in veel gevallen de beschikbaarheid van normeringsgegevens.
We beperken ons in het overzicht tot toetsen of toetsbatterijen waarvan de
oorspronkelijke normen niet ouder zijn dan 15 jaar of gedurende de afgelopen 15 jaar
vernieuwd. Normen van tests waarmee gedurende 15 jaar geen hernormerings- of
ijkingsonderzoek plaatsvond, mogen volgende de COTAN (Commissie Testaangelegenheden
Nederland) als ‘verouderd’ worden bestempeld. Twintig jaar oude normen verdienen het label
‘niet meer bruikbaar’.
(3) Omdat voor het efficiënt en snel screenen van grote groepen leerlingen observatieinstrumenten
minder geschikt zijn, beperken we ons tot toetsen en toetsbatterijen.
(4) Toetsen om eventuele specifieke leermoeilijkheden op het spoor te komen (bijvoorbeeld
dyslexie) worden niet in het overzicht betrokken.
In het overzicht worden de toetsen of toetsbatterijen beschreven volgens een aantal
parameters. Dit zijn:
• naam
• auteur en/of
• instelling
• publicatiejaar (en dus in het geval van genormeerde toetsen het jaar waarin de
oorspronkelijke normen werden bepaald)
• update van de nomen (eventueel)
1 Bron: WOTO (Werkgroep Output en Toetsontwikkeling), (2004), DOK. Dossier Output & Kwaliteitsbewaking.
Basisboek: Achtergronden en concept. Antwerpen/Apeldoorn: Garant
Bijlage 1 – toelichting