Leefbaarheid door de tijd - Rigo

2. De landelijke trend in leefbaarheid
Met behulp van de cijfers achter de Leefbaarometer kan worden
berekend hoe het gemiddeld gaat met de leefbaarheid in de
Nederlandse woongebieden en wat de ontwikkelingen daarin zijn
geweest. In figuur 2.1 staat de ontwikkeling van de gemiddelde
leefbaarheidsscores door de jaren heen weergegeven.
Uit deze figuur wordt duidelijk dat sinds 1998 de leefbaarheid in
Nederland gemiddeld genomen telkens in de categorie ‘positief’ te
vinden is. In de vier grote steden is de leefbaarheid iets lager, maar
nog altijd gemiddeld ‘matig positief’. Het gemiddelde van de G27
bevindt zich in dezelfde categorie als de landelijke leefbaarheid,
maar blijft toch bijna een halve categorie achter. In de gemeenten
buiten de G4 en G27 is de leefbaarheid gemiddeld ‘zeer positief’. De
veertig aandachtswijken, die deel uitmaken van de wijkenaanpak,
hebben een gemiddelde leefbaarheid van ‘matig’.
Ontwikkeling van de dimensies
In de onderstaande figuur is aangegeven hoe de gevonden schommeling
in leefbaarheidsscores te verklaren is uit de ontwikkeling
van de verschillende dimensies. Uit de figuur wordt duidelijk dat
vooral de dimensie bevolkingssamenstelling – de sociaal-economische
positie van de lokale bevolking – verantwoordelijk is voor de
golfbeweging. De schommeling die zichtbaar is in de leefbaarheidsscore,
is ook voor de score van deze dimensie zichtbaar: de
dimensiescore is tussen 1998 en 2002 verbeterd, om in de vier
daaropvolgende jaren weer bijna naar het uitgangspunt terug te
keren, en uiteindelijk tussen 2006 en 2008 weer flink te verbeteren.
Figuur 2.2 Ontwikkelingen per dimensie (indexscore 1998 = 0)
0,04
In de gemiddelde scores in figuur 2.1 is een schommeling waarneembaar.
Tussen 1998 en 2002 verbeterde de leefbaarheid maar
deze keerde in 2006 gemiddeld genomen op het oude niveau terug.
Wel zijn er grote verschillen tussen wijken, zo zal uit de volgende
hoofdstukken blijken.
0,03
0,02
0,01
bevolkingssamenstelling
woningvoorraad
leeftijdsopbouw en samenhang
In de periode van 2006 tot 2008 is de leefbaarheid weer verbeterd,
om op het hoogste niveau tot nu toe uit te komen, zij het dat het
verschil met de scores in 2002 beperkt is. Opvallend is dat in de vier
grote steden en de veertig aandachtswijken de leefbaarheid
gemiddeld met bijna een halve categorie is verbeterd sinds 1998.
Dat is ruim twee keer meer in vergelijking met het landelijke
gemiddelde.
Figuur 2.1 Ontwikkeling gemiddelde scores op de Leefbaarometer
uiterst positief
zeer positief
positief
matig positief
matig
negatief
zeer negatief
1996 1998 2000 2002 2004 2006 2008 2010
Nederland excl. G31
Nederland, gemiddeld
G27 excl. 40 wijken
G4 excl. 40 wijken
40 wijken
0,00
-0,01
-0,02
-0,03
1998 2000
2002 2004 2006 2008
publieke ruimte
voorzieningen
veiligheid
De vraag is hoe dat komt. De schommeling in de landelijke score op
de dimensie bevolkingssamenstelling blijkt voornamelijk te kunnen
worden verklaard uit ontwikkelingen in de werkloosheid. In het
volgende hoofdstuk (hoofdstuk 3) wordt daar verder op ingegaan.
Daarin wordt bovendien een inschatting gegeven van de verwachte
gevolgen van de economische recessie op de scores op de
Leefbaarometer.
De gemiddelde leefbaarheidsscore kwam dus, na de stijging tussen
1998 en 2002, in 2006 weer op het oorspronkelijke niveau van 1998
uit. In 2008 was het niveau echter weer hoger dan in 2002 (zie figuur
2.1). Uit figuur 2.2 blijkt dat de dimensie bevolkingssamenstelling in
2006 nog op een hoger niveau ligt dan in 1998. Bovendien kan niet
de volledige verbetering tussen 2006 en 2008 aan deze dimensie
worden toegeschreven. Er moet dus nog een andere factor zijn die
verantwoordelijk is voor de verslechtering van de score op de
Leefbaarometer tussen 2002 en 2006, en voor de verbetering tussen
2006 en 2008.
Leefbaarheid door de tijd | 07