Rondom bestand van 2003 20-3 dd 17-8-10 - Atlantis

nodig en moest regelmatig aangepast worden aan de
eisen van de tijd. In het Salland's Volksblad van 12
mei 1950 lezen we over de inzameling voor de
restauratie van de pastorie. In het voorjaar van 1962
richt het college van kerkvoogden en notabelen zich
tot de gemeente om een financiële bijdrage voor de
bouw van een nieuwe pastorie. Zij vinden de pastorie
"zeer ondoelmatig ingericht, terwijl het
uitgesloten moet worden geacht in verband met
constructie, afmetingen, bezonning e.d. door middel
van restauratie, welk niet anders dan zeer kostbaar
zal zijn, terwijl men een oud gebouw houdt, een
bevredigende oplossing te verkrijgen."
De nieuwbouwplannen vonden bij de toenmalige
predikant, ds. Loor, geen genade. Hij stelt in zijn
correspondentie met de kerkvoogdij, dat bij zijn
komst in Heemse er al veel ten goede veranderd is
aan de woning. Het is een historisch huis, waarvan
het zonde zou zijn als dit verdween uit Heemse. In
het aanhangsel gevoegd bij het kerkblad in
december 1962 schrijft hij:
"l.Dat een nieuwe, echte pastorie, die voor ons gezin
en meubilair geschikt is, veel te duur zou worden.
Het huis, dat door een architect is geprojecteerd,
blijkt meer dan de helft kleiner dan dat, welke wij nu
bewonen, en is begroot op bijna f. 70.000,-, wat
ongetwijfeld wel duurder zal zijn.
2.Dat de huidige pastorie, waar we graag wonen en
welks ligging algemeen wordt geroemd door
deskundigen, nog zo deugdelijk is bevonden, dat
enige verbetering ervan zeker verantwoord is.
3.Dat bij de huidige ontwikkeling van ons dorp onze
gemeente niet al te zeer belast moet worden; meer
dan f. 50.000,- zal moeten worden geleend, wat
jaarlijks een extra verzwaring geeft van de lasten,
die er al zijn.
4.Dat het mogelijk is deze pastorie, door enkele
verbeteringen en een goede beurt van binnen, die
de f. 10,000,- niet behoeven te boven te gaan, voor
elk predikantsgezin ideaal te maken."
Het college van Kerkvoogden en Notabelen heeft
daarop besloten de nieuwbouwplannen voorlopig te
laten rusten en een fonds in te
stellen voor de bouw van een nieuwe kerk en
pastorie gezien de uitbreiding van Heemse. Verder
heeft het college een bedrag van f. 10.000,—
uitgetrokken voor extra onderhoud van de "oude"
pastorie. In volgende jaren heeft het binnenste van
de pastorie meerdere wijzigingen ondergaan om de
bewoonbaarheid te vergroten. Om de kosten van
onderhoud te drukken heeft de Kerkvoogdij in 1999
pogingen in het werk gesteld om de pastorie op de
lijst van rijksmonumenten te krijgen. Helaas is dat
mislukt, zodat de kerkvoogdij geen rijkssubsidie
krijgt om de pastorie te onderhouden. Volgens de
Monumentencommissie van de burgerlijke
gemeente die de gemeenteraad moet adviseren in
dezen is de pastorie wat betreft de u architectuurhistorische
waarde niet heel erg groot; het is
ook geen zeldzaam gebouw en de fysieke relatie met
de kerk die wel op de monumentenlijst staat is
onvoldoende." In de hoorzitting betoogde de
kerkvoogdij, dat de pastorie in hun ogen van
bovenregionaal belang is. De gemeente Hardenberg
volgde echter het advies van de commissie en
plaatste de pastorie niet op de lijst. Zij kan de
pastorie wel op een gemeentelijke lijst plaatsen,
zoals de commissie voorstelt.
Inmiddels is de pastorie op de gemeentelijke
monumentenlijst geplaatst.
Bronnen:
Doop- en Trouwboek 1663-1706. Rondom den
Herdenbergh, 2002, nr. 2. Register van inkomsten
en uitgaven van de kerk St. Lambertus te Heemse
A. J. van der Aa, Aardrijkskundig woordenboek der
Nederlanden, dl. 5, blz. 258. Boek der Resolutien
van de Heren Erfgenamen van Heemse,
Collendoorn, Reze en Diffelen, te zamen gehorende
onder de Kerke van Heemse.
Inventaris van de archieven der Hervormde
gemeente te Heemse( 1662-1950), nrs. 82 - 84.
Herinneringen uit een dorpspastorie, dr. RJ. van
Herwerden, 1972. Kerkblad van de Hervormde
Gemeente te Heemse, 1962. Sallands Volksblad.