05 magazine Leef!

lijk een fijne plek. Inmiddels is pakweg 200 meter
noordwaarts gegraven, waar de twee geschutsbunkers
en nog een munitiebunker staan, waar we in kunnen.
Er zijn geen stukken waar niemand is geweest, overval
vind je graffiti en jaartallen oplopend vanaf de jaren ‘60
tot 2004. Na de oorlog is het Nederlandse leger hier in
geweest en heeft alles opgetekend en de maten opgenomen.
Die gegevens liggen in het nationaal archief in
Den Haag. Er is ook geen munitie meer’.
Haat tegen de vijand
Noordwijkers die net na de oorlog in de bunkers kwamen,
troffen deze volledig ingericht aan: inclusief
kanonnen, proviand en munitie. Omdat de haat tegen
de bezetter groot was, werd van alles gesloopt en
meegenomen. Jan: ‘De meesten hadden een bloedhekel
aan de Duitsers en bovendien was er schaarste.
Dus je pakte wat je pakken kon. Alles wat Duits was
en wat je niet kon gebruiken werd kapot gemaakt, en
alles wat je kon gebruiken nam je mee. Het ijzer bijvoorbeeld
is overal uitgehaald en ging naar de Hoogovens.
Een paar jaar geleden kwam er nog iemand
naar me toe met een verrekijker die zijn vader destijds
had meegenomen uit een van de bunkers. Dat is dan
een mooie toevoeging aan de ruim 100 authentieke
spullen die we in het museum hebben staan.’
Jan, zelf geboren in ‘44 weet zich van de bevrijding
alleen te herinneren dat hij omhoogkijkend naar de
lucht, geroepen heeft: “Kijk, grote vogels!” Dat waren
de voedseldroppings die richting Valkenburg gingen.
In de Wilhelminastraat, waar hij overigens nog steeds
woont, woonde tijdens de oorlog de Ortzcommandant.
Dat betekende dat de hele straat stroom had.
‘Weliswaar illegaal (‘achter de meter om’) maar we
hadden licht. Mijn vader had een rol kabel naar de
huizen achter ons. Als het dan tijd was om naar bed
te gaan, haalde hij de stekker er een paar keer uit.
Zo wisten de achterburen dat ze een half uur stroom
hadden en dan werd de kabel weer ingerold.’
Engelandvaarders
In 2004 is tot de opening aan het verlengde van de
Bosweg, een museum geweest in de Bosweg bunker.
Deze is nu helemaal leeg. Er wordt hard gewerkt om
hier eind juni/begin juli het Engelandvaardermuseum
te openen. Hiervoor is een aparte stichting opgericht
waarin twee bestuurders van het Atlantikwallmuseum
zitten. De 94-jarige Eddy Jonker, de laatst nog levende
Engelandvaarder, is voorzitter van deze stichting. Jan:
‘In dit museum komt heel veel audiovisueel materiaal
te staan, maar ook veel tastbare dingen die verbonden
zijn met dit deel van de geschiedenis. De Engelandvaarders
maakten de oversteek niet per definitie over
zee, maar ook via de lucht. De eerste overstekers gingen
vanuit Noordwijk, maar er waren er ook legio
vanuit Zweden.’
64
Jeroen van der Zalm, Michiel Wesseling en Gijs van der Niet
zijn buiten bezig. Gijs(21): ‘Ik ben hier zowat elke zaterdag.
Jaren geleden ben ik erbij gekomen en vind het echt een
stukje ontspanning, heerlijk!’ Jeroen (25): ‘Ik vind het mooi
om te zien hoe het complex mettertijd is veranderd. Toen
we hier voor het eerst binnen kwamen was het een donker
hol en moet je nu zien!’ Michiel (43) heeft voor een graver
gezorgd die vandaag het nodige zand verplaatst.
Siem van de Ploeg (72) zorgt dat alles goed in de verf zit.
‘Als klein ventje heb ik hier veel gespeeld. Reuze spannend!
Toen ik een paar jaar geleden een keer meeging met een
rondleiding kwam ik op een van de muren mijn naam tegen
die ik er zelf opgeschreven had, destijds. De gids zei: “Oh,
ben jij dat? Dan moet je komen helpen met zand kruien!”. Ik
ben toen maar eens langsgekomen op een zaterdag en net
zoals vele andere vrijwilligers ben ik blijven hangen. En
schilderen kan ik ook best, dus: die klus is voor mij.’