Inkoop met Uitzicht - Passievooronderwijs.nl

Telgen, Harland en Knight (2006) duiden aan dat ondanks dat er een patroon bestaat voor de
ontwikkeling van de inkoopfunctie bij de overheid, deze verstoord kan worden door interne en externe
factoren zoals plotselinge veranderingen in wetgeving of politieke prioritering. Deze invloeden zijn
moeilijk om te voorspellen. Bewustwording van de redenen waarom de ontwikkeling niet het
theoretische pad volgt geeft inzicht in de ontwikkeling van de inkoopfunctie zelf en de invloed van de
context op deze ontwikkeling.
Het model is een theoretische beschrijving van hoe de inkoopfunctie zich zou ontwikkelen onder
controleerbare omstandigheden zonder tijdsdruk. Evenals Huxley en Yiftachel (2000) moet benadrukt
worden dat dit theoretisch model niet vóórschrijvend, maar beschrijvend, analyserend en conceptueel is.
Daarom moet het (de inhoud van) het model gebruikt worden als middel om binnen een bepaalde
context actie te ondernemen om de situatie te verbeteren. In interviews met de hoofden inkoop werd
onderstreept dat het bedrijfskundig theoretisch model een bruikbare aanvulling is in de vorm van een
spiegel van “hoe het zou kunnen zijn”. Duidelijk is dat context ervoor zorgt dat de inkoopfunctie zich
anders ontwikkelt dan volgens de theorie. Er moet dus continu kritisch gekeken worden naar de
toepasselijkheid van bepaalde kenmerken in een zekere context.
4.3. Gebruik van het model
De gebruiker kan het model gebruiken als een middel om een structuur aan te brengen in een complex
geheel van veranderingen die zich niet alleen op het gebied van een kerndepartement, maar ook op het
niveau van de overheid bevinden. De enkele elementen zijn dus geen doel op zich. Bij gebruik door
meerdere partijen is het onderling communiceren en daardoor bewustwording van onderlinge
verschillen in waardering of interpretatie erg belangrijk. Het bewust zijn van de onderlinge verschillen
draagt namelijk bij aan een groepsgevoel, onderling vertrouwen en het vermogen om samen te
handelen. Op deze manier wordt effectief beleid gemaakt, door verschillende disciplines te integreren
(Edwards & Pröpper, 1996; Meppem & Bourke, 1999)
Bij zowel het gebruik van het model om de eigen inkoopfunctie te meten als het uitvoeren van een
benchmark is het belangrijk de twee ontwerpprincipes van het groeimodel aan te houden:
✦ De groeifasen dienen voldoende in evenwicht te zijn;
✦ In beginsel moeten alle fasen worden doorlopen.
In principe gaat het dus om een evenwichtige groei. Door invloed van interne en externe factoren zal
deze groei vaker onevenwichtig plaatsvinden. Bewustwording van deze onevenwichtige groei en de
invloed van deze factoren is noodzakelijk om negatieve implicaties hiervan te elimineren. Dit leidt tot de
volgende stapsgewijze werkwijze:
1. Uitvoeren van de meting; hierbij wordt aangeduid
aan welke elementen wordt voldaan. Het is ook
mogelijk om aan te geven dat aan een bepaald
element deels is voldaan. Dit leidt tot een overzicht
zoals in figuur 21:
Dit element is geheel aanwezig
Dit element is gedeeltelijk aanwezig
Dit element is niet aanwezig
Figuur 21: een voorbeeld van een meting
2. Nagaan van de beginselen; in deze stap wordt bekeken of de elementen zich over het
geheel genomen in dezelfde fase bevinden en of er geen gaten in de ontwikkeling zijn.
- 42 -