MARTERPASSEN V - Zoogdierwinkel

Hergebruik van nestbomen.
De vraag of boommarters een geschikte
nestboom opnieuw gaan gebruiken hield mij
lang bezig. Als je het rondvroeg heette het toen
dat ze in de keuze van nestbomen net zo grillig
waren als in die van slaapplaatsen; steeds
opnieuw een andere plek. Ik ben toen eens
precieser gaan informeren en vernam dat er
toch wel degelijk een boom was in Utrecht en
één op de Veluwe waar meermalen gebruik van
was gemaakt. En er zijn er heel wat meer
bekend geworden.
In centraal Utrecht werd een boom gebruikt als
nestboom in 1992, 1993, 1995 en 1996, precies
dezelfde boom, waarvan de jongen daarna de
wijk namen naar de dichtstbijzijnde eiken, waar
ook weer holten in zitten.
Op de centrale Veluwe werd precies dezelfde
boom gebuikt in 1994, 1995, 1996. In 1994
bleven de jongen heel lang in het nest; in 1995
waren ze direct weg; in 1996 bij intensieve
observatie bleek dat ze vrij snel weg waren en
dan toch later weer terug bleken te zijn
gekomen, om daarna weer op te stappen.
Een boswachter in de noordwestelijke Veluwe
had het over een beuk waarin wel 7 à 8 jaar
nesten waren geweest maar die in 1986 was
gesneuveld; maar hij kende daarnaast ook
verscheidene bomen die nog bestaan waarvan er
enige waren her-gebruikt, soms na het
overslaan van een jaar. In elk geval was in zijn
terrein één boom zowel in 1995 als in 1996 in
gebruik.
Het blijft oppassen geblazen! Want naief
denkend zou je zeggen dat als een boom aan
een bepaalde marter bevallen is, ze daar allicht
volgend jaar terugkomt. Maar in 1952
rapporteerde M. de Boer [3] in 1951 en 1952
wel dat dezelfde nestholte nabij Nunspeet weer
bewoond was - dit hoewel die vrij krap was -
maar het betrof een ander wijfje; want dat van
1951 had de helft van haar oor verspeeld, en die
kan niet in 1952 er zomaar weer aan hebben
gezeten!
Over een nauwe nestholte gesproken, de
bijzonder nauwe opening in een zomereik op
Leuvenheim, in gebruik in 1995, werd in 1996
opnieuw bewoond; maar waarschijnlijk is de
moeder vrij snel na de partus verhuisd, waarbij
één jong verloren werd, dat later door Vilmar
Dijkstra onder de boom werd gevonden.
Dat leek op de situatie bij Baarn waar in 1995
een holle beuk bewoond was (en wel degelijk
door een ander wijfje dan dat van het nabijgelegen
Cronebos - want ze zag er anders uit,
had er gezien de enorme latrine al een tijd
gezeten, en produceerde een heel ander type
keutel). In 1996 lagen daar dezelfde soort
keutels (namelijk met veel restjes van
veerschachten), geproduceerd op precies
hetzelfde plekje op een zijtak. Denkelijk dus
hetzelfde wijfje als in 1995. Het is wel mogelijk
dat er jongen zijn geworpen (even voór 15
april) en dat daarna de holte verlaten is. Want er
kwamen geen keutels meer bij, en bij observatie
werd niets meer gezien.
Ook op de Imbos was een boom in 1995 bewoond,
waarbij het sterke vermoeden bestond
dat het een nestboom was. In 1996 werd
dezelfde boom opnieuw gebruikt. Dit keer
bleek met zekerheid dat het om een nestboom
ging (med. Vilmar Dijkstra).
Zou de kans op hergebruik na een strenge
winter, als die de meeste vlooien gedood heeft,
groter zijn?
Henri Wijsman
30 II1II
[MARTERPASSEN V, 1997