MARTERPASSEN V - Zoogdierwinkel

In Midden-Utrecht: interview met H. van den Bijtel
Ook buiten onze WBN is er menigeen die
regelmatig boommarters waarneemt, die zich
heeft aangewend om er goed op te letten en
steeds weer door zit te denken over hun
levenswijze. Zo iemand is de bioloog Herman
van den Bijtel die woont in Driebergen en de
bossen rondom kent als weinig anderen.
We raakten in gesprek over de boommarters
tussen Austerlitz en Leersum en meer met name
hun dichtheid. Herman van den Bijtel let al wel
tien jaar op boommarters. In deze omgeving
heeft hij al vele jaren naar vogels gekeken en
later als bioloog heeft hij professioneel inventarisaties
uitgevoerd als "Bureau HJ. V. van
den Bijtel". Centraal liggen in deze streek enige
mooie oude bossen die uitstekende
mogelijkheden bieden aan boommarters en
trouwens aan heel wat meer organismen. In de
zomermaanden zit hij wel elke dag in het veld.
Bij zijn rapport over de inventarisatie van
vogels in de Kaapse Bossen (NM) is achterin
dan ook een kaartje van martersporenl
waarnemingen opgenomen. Herman heeft de
stellige indruk dat het de boommarters goed
gaat en weet zeker dat de boommarters hier aan
het toenemen zijn.
Nestbomen zijn er verscheidene, althans, het
komt vaak voor dat hij een nestboom vermoedt
in een laan waar hij enige malen een marter ziet
en waar geschikte hollebomen staan.
In april 1995 zag van den Bijtel in een landgoed
met zeer veel oude bomen en een op natuurlijk
bos gericht beheer een marter nabij een beuk
met holten; het zal wel een nestboom geweest
zijn, want onder de boom lagen al 30-40
keutels. De tijd om echt lang bij zulke
waarschijnlijke nestbomen te zitten heeft hij
niet. In deze contreien zitten de nestholten van
Zwarte Spechten nogal eens in forse oude grove
dennen. Omdat er daarnaast ook een aantal
complexen van oude beuken met holten zijn
lijkt het er op alsof voor marters voldoende
nestgelegenheid aanwezig is. Hier in de omtrek
zijn er nog altijd wel die menen dat er maar
enkele boommarters zijn, die geregeld tussen
Amerongen en Austerlitz heen en weer sjouwen
en ondertussen gezien worden. Maar Herman
ziet er her en der, en dus moeten het er heel wat
meer zijn.
Bedoel je dus dat het terrein zo geschikt
is dat de territoria in Midden-Utrecht kleiner
zijn dan elders?
"Dat zou wel kunnen. Ik denk dan aan de
situatie bij de Raaf. Er zitten hier wel vier paren
op een oppervlak dat volgens de gemiddelde
norm daarvoor veel te klein is. Ik schrijf het toe
aan de langgerekte vorm van de Uterchtse
Heuvelrug. Vanuit de ruggegraat van centrale
hooggelegen bossen kunnen de dieren
uitzwermen naar het lagere land aan
weerszijden, waar in kleine landgoedjes en
langs de talrijke heggen vermoedelijk heel wat
prooi te halen is. En dat ook de boommarters
het hoge bos verlaten blijkt uit onze waarnemingen
in de richtng van de Langbroeker
Wetering. If Een interessante visie!
Hij vindt boommarters boeiende dieren. Ze zijn
niet echt schuw, veelal nemen ze eerst eens een
kijkje om uit te vinden wat er aan de hand is. Je
komt de marters meestal tegen omdat je eerst
"het hele bos hoort alarmeren", allerlei vogels,
vooral vlaamse gaaien en kauwen. Overdag kan
een boommarter niet ongemerkt door het bos
gaan. Bepaalde boscomplexen mét holle bomen
worden bevolkt door een kauwenkolonie.
Herman kan zich niet voorstellen dat een marter
het daar uit zou houden. Trouwens, ook
eekhoorns geven luid commentaar als er een
marter passeert.
Of ze amphibiën pakken? Nou, en of. Herman
vertelt over een vijver-complex waar in hun
seizoen wel 15.000 à 20.000 padden komen. In
JaarbriefwBN-VZZ over 1996]
41