MARTERPASSEN V - Zoogdierwinkel

wil ik ook weten of het moertje zich nog in het
nest ophoudt. Verstoren kan ik toch niets meer.
Het hol is leeg. Met eenzelfde leeg gevoel loop
ik naar de auto; links de ladder, rechts het
kadavertje. Dan, tot m'n verbijstering, voel ik
een uiterst zwakke spierkramp in m'n
handpalm. Niet van mezelfl Daarna alleen nog
maar koude bewegingloosheid. Toch is het
genoeg. Met het jong onder m'n kleding, op de
blote huid, nog drie kwartier te gaan. Binnen 20
minuten voel ik de vlooien van gastheer
verwisselen. Verlaten ze alsnog het zinkend
schip?
De onvoorwaardelijke adoptie door Lida, de
warme kruik en de nuttige aanwijzingen van
Adrie Nieuwenhuizen doen wonderen. Om 1.00
die nacht is het kadavertje weer springlevend.
De dierenarts is optimistisch mits ze de eerste,
kritieke dagen doorstaat.
Anderhalve dag nog heeft ze geleefd. Een
longontsteking, als gevolg van onderkoeling
werd haar fataal.
Een val uit de boom van jonge boommarters is
niet uitzonderlijk (van der Leer [8];
Broekhuizen & Müskens in video-opnamen
gepresenteerd op de themadag Boommarter, 4-
10-1996). Hoe kon dit jong uit de boom (het
nest) vallen? Deze vraag is vooral interessant
gezien het ontwikkelingsstadium van het jong.
Ze kon niet ouder zijn dan 5 weken. De fase
waarbij de ogen zich beginnen te openen was
nog maar net aangevangen (spleetoogjes). Het
is dus uitgesloten dat de val plaatsvond tijdens
klimoefeningen buiten de nestholte die op latere
leeftijd beginnen. Een val tijdens dergelijke
klimoefeningen zou wel eens meer regel
kunnen zijn dan uitzondering. Het hoort als het
ware bij de ontwikkeling tot behendig
boomklimmer. Als bij de val geen letsel wordt
opgelopen is het risico op een fatale afloop
beperkt. Het jong is immers in staat zelfstandig
de "fout" te herstellen, hoe stuntelig ofhoe slim
dan ook.
Heel anders is het bij een val uit de boom in een
vroeger ontwikkelingsstadium. Het jong kan
zichzelf hoe dan ook niet helpen en het is maar
de vraag of het moertje in staat blijkt haar jong
in dat geval te "redden". Sterfte van het jong is
dan welhaast onvermijdelijk.
Dat laatste zal hier zijn gebeurd. Buiten de
leeftijd van het jong wijzen nog twee factoren
en een waarneming in die richting. Een van de
factoren betreft de bouw van de nestholte. De
bodem van het hol liep geleidelijke en
trapsgewijs over naar de laagst gelegen uitgang.
Er was dus nauwelijks sprake van een fysieke
barrière naar buiten toe. De tweede factor vormt
het vermogen tot verrassend krachtige
locomotie van zelfs nog blinde jongen. Tot
welk risico dat kan leiden maakt de volgende
waarneming duidelijk, ruim een week voor de
val. Tegen achten die avond zie ik hoe het jong,
onder luid gepiep en ongecoördineerd zwaaiend
met haar blinde kopje, zich tot ver buiten de
uitgang werkt. Het moertje bevindt zich achter
en onder haar in het hol. Nog een klein stukje,
of een - onbedoeld - miniem zetje door het
moertje en een onvermijdelijke tuimeling is het
gevolg.
Die keer ging het goed.
Hans Kleef
46
[MARTERPASSEN V, 1997