In <strong>2009</strong> is in de onderstaande terreinen onderzoek uitgevoerd:BroedvogelsDe meeste broedvogelkarteringen worden uitgevoerd volgens de BMP-methode. Degegevens worden in dat geval ook doorgeleverd aan SOVON.Doldersummerveld, Bouwersveld, Landgoed Vledderhof, Uffelter Binnenveld, BoerenveenschePlassen, Kremboong, De Palms, Hijkerveld, Kampsheide, Scharreveld,Bongeveen, Landgoed Rheebruggen, Hunzedal/Annermoeras, Hunzedal/ZoerscheLanden, Hunzedal/Duunsche Landen, Reestdal/Schrapveen, Gasterse Duinen enDrouwenerzand. Eigendommen in het Hunzedal bij Buinen en Westdorp draaienmee in het landelijk weidevogelmeetnet.ReptielenIn diverse terreinen worden reptielen gemonitoord volgens de RAVON-transsektmethode.In enkele terreinen wordt de adderpopulatie met behulp van fotografie enindividuele herkenning bestudeerd:Hijkerveld, Gasterse Duinen, Bouwersveld, Doldersummerveld, Scharreveld, DeKleibosch.ZoogdierenIn de meeste terreinen wordt de ontwikkeling van de dassenstand gemonitoorddoor periodiek de burchten te karteren. Een toenemend aantal burchten in terreinenvan de stichting draait ook mee in het “Kleintjes-dassenproject”. Een gezamenlijkedassentelavond met inzet van veel vrijwilligers i.s.m. Staatsbosbeheer enNatuurmonumenten. In de Gasterse Duinen vindt jaarlijkse konijnentelling plaatsi.h.k.v. landelijke konijnenmonitoring van de VZZ. In het terrein Hondstong is in<strong>2009</strong> onderzoek gedaan naar de verspreiding van muizensoorten. Vanuit <strong>Het</strong> Groningeren <strong>Het</strong> <strong>Drentse</strong> <strong>Landschap</strong> is een werkgroep bevermonitoring samengesteld.Deze groep volgt de ontwikkelingen van uitgezette Bevers ter evaluatie van hetuitzetproject.Vlinders en libellenIn <strong>2009</strong> werden onder meer het Hijkerveld, Drouwenerzand, De Palms, en Nuilerveldgeïnventariseerd op vlinders en/of libellen. In het Doldersummerveld enBouwersveld wordt de vlinder- en libellenstand gekarteerd door de Vlinderstichtingals onderdeel van een uitgebreidere inventarisatie van het Drents-Friese Wold. Inhet Drouwenerzand, Orvelterzand, Landgoed Rheebruggen en bij Landgoed Vossenbergwerden nachtvlinderinventarisaties uitgevoerd.Flora en vegetatieLandgoed Vossenberg incl. natuurontwikkelingsprojecten Hamveld en Reigerveen,Kampsheide, Hunzedal/Elzenmaat, Hunzedal/Duunsche Landen, Hunzedal/Zuidoevers,Bloemendellen, Gastersche Holt, Reestdal en de graslanden van LandgoedRheebruggen.Speciale aandacht (kartering van) kwetsbare soortenKwartelkoningGrauwe klauwierGentiaanblauwtjeOeverzwaluwHeivlinderKommavlinderVeenvlindersDasOverigEr lopen onderzoeken naar aspecten van verjonging van de Jeneverbes in diverseterreinen.controleerd en vrijgemaakt vanbegroeiing door medewerkersvan de reclassering en door eengroepje enthousiaste vrijwilligers.Maatwerk voor zeldzame soortenvan stuifzandenIn het Orvelterzand, het Drouwenerzanden het Elper Westerveldzijn dit jaar kleinschaligebeheermaatregelen uitgevoerddie betaald werden uit de Leefgebiedenbenaderingvan hetRijk. De maatregelen bestondenonder meer uit kleinschalig plaggenin dichtgroeiend stuifzand.Met dit soort ingrepen wordt hetleefgebied van Kommavlinderen Heivlinder en diverse soortenkorstmossen verbeterd. Op hetOrvelterzand is het onder anderede bedreigde korstmossensoortHamerblaadjes waarvoor demaatregelen bedoeld zijn. Demaatregelen werden mogelijkgemaakt dankzij de medewerkingvan de Vlinderstichting.Beheer cultuurlandschap<strong>2009</strong> was een bijzonder jaaromdat vrijwel alle (beekdal)graslanden gemaaid en afgevoerdkonden worden. Iets watde laatste jaren bijna niet meeris voorgekomen doordat er groteneerslagperiodes waren.De meeste vegetatie is afgezetdoor middel van zogenaamdegras-op-stam contracten metlandbouwers. Daarnaast is eendeel van de graslanden geoogstvoor wintervoer voor de dierenop de eigen bedrijven. In hetReestdal (Schrapveen) is plusminus6 ha gemaaid met een specialewetlandmaaier die geschiktis voor natte gebieden. Gras enPitrus dat niet als ruwvoer gewonnenkon worden, is gemaaiden uiteindelijk afgevoerd naarbiovergisters of composteerinrichtingen.In <strong>2009</strong> hebben we voor het eerstgewerkt met uitgestelde maaidatain een aantal natuurgebieden,overeenkomstig de GedragscodeNatuurbeheer. Deze over het algemeenlatere maaidatum heeftwel tot gevolg dat het beheerduurder is geworden omdatmeer ongeschikt ruwvoer moetworden afgevoerd.18
Op de beheersboerderijen wordtop akkers graan verbouwd. Naasteen schoon voederproduct voorhet vee, levert het ook een groterijkdom aan flora en fauna op.Vooral de vele bloeiende Korenbloemenzijn in de zomer eenlust om te zien.Beheer van bos- en landschapselementenIn totaal werd 907 hecatare bosgedund. Dit gebeurde in Takkenhoogte,Kremboong, EsbosjesZuidwolde en in enkele bosjes bijhet Oude Diep. Daarnaast is ernog ruim 600 m3 (brand)hout opstam verkocht aan particulierenverdeeld over diverse reservaten.In het najaar en in de winterworden waar nodig landschapselementenen bossingels opgezaagdof uitgedund. Ook hiermoeten af en toe net als bij hetheidebeheer de rasters wordenvrijgemaakt om een goede veekeringte garanderen.In diverse reservaten is dooreigen medewerkers en door medewerkersvan Alescon de Prunusbestreden. Door hier jaarlijks voldoendeaandacht aan te gevenis de prunusdruk onder controle.Jaarlijks worden de bomen welkevruchten gaan dragen, geveld eningesmeerd. Hierdoor vindt er inieder geval geen oncontroleerbareverspreiding plaats van nieuweprunusbomen. Langs wegen enpaden wordt in het voorjaar,gelijktijdig met de schouw vande wandelroutes, gekeken of erzich geen gevaarlijke situatiesvoordoen met hangende takkenof omgevallen bomen.NatuurontwikkelingIn de nazomer worden de meestruige delen van de opnieuwingerichte natuurontwikkelingsgebiedengemaaid en wordt hetmaaisel afgevoerd. Vooral inhet Hunzedal gaat het om groteoppervlaktes in de deelgebiedenElzenmaat, Annermoeras en deDuunsche Landen. Waar veelprobleemsoorten als Jacobskruiskruiden Akkerdistel voorkomen,wordt ook in het voorjaar algemaaid om verdere verspreidingdoor zaad te voorkomen. Doordit consequent te doen vindt ergeen uitbreiding meer plaats enis de overlast naar de omgevingminimaal.In het verslagjaar is de inrichtingvan het LOFAR gebied afgerond.Ondanks enige vertraging in hetvoorjaar vanwege het broedseizoen,heeft de oplevering inseptember toch plaats kunnenvinden. De oppervlaktes waargeen antenneveldjes zijn, zijningezaaid met gras. Doel is omhet gebied te beheren als weidevogelgebied.<strong>Het</strong> is het eerste gebiedvan <strong>Het</strong> <strong>Drentse</strong> <strong>Landschap</strong>waar deze vorm van beheerwordt toegepast. Tot nu toe leendende reservaten zich hier nietvoor. Door het open en weidsekarakter van het LOFARgebied, isde verwachting dat weidevogelszich hier prima thuisvoelen. Omhet gebied aantrekkelijk voor zete maken zijn sloten gedempt enwordt het water vastgehouden.19